варыя́нта

(ад варыянт)

1) арганізм жывёлы або расліны, які адхіляецца па пэўнай прымеце ад асноўнага тыпу;

2) кожны член рада лікаў пры статыстычных падліках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

каэвалю́цыя

(ад ка- + эвалюцыя)

сумесная эвалюцыя розных, але біялагічна цесна звязаных відаў (напр. паразіты і іх гаспадары, драпежнікі і здабыча, апыляльнікі і апыляемыя расліны).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

патысо́н

(фр. patisson, ад pate = пірог)

агародная расліна сям. гарбузовых, пашыраная ў розных кліматычных зонах, а таксама пляскаты, з зубчастымі краямі плод гэтай расліны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэрмафо́бы

(ад тэрма- + -фоб)

арганізмы, якія не развіваюцца пры высокай тэмпературы, напр. многія беспазваночныя і пазваночныя жывёлы, розныя бактэрыі, водарасці, грыбы, імхі, кветкавыя расліны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

хіёнафі́лы

(ад гр. chion = снег + -філ)

расліны і жывёлы, якія засяляюць вобласці з глыбокаснежнымі зімамі і маюць характэрныя прыстасаванні для пражывання ў гэтых умовах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

lekarski

lekarsk|i

1. лекарскі, медыцынскі;

świadectwo ~ie — медыцынскае пасведчанне;

pomoc ~a — медыцынская дапамога;

2. лекавы;

piłka ~a — пілюля;

rośliny ~e — лекавыя расліны; зёлкі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

trwały

trwał|y

1. трывалы, моцны;

2. устойлівы; працяглы;

~y koler — устойлівы колер;

rośliny ~e — шматгадовыя расліны;

~a ondulacja — перманентная завіўка;

na ~e — назаўсёды

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Гарчы́ца ’гарчыца’ (БРС, Бяльк.), ’гарчыца; расліна свірэпа’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. горчи́ца, укр. гірчи́ця, польск. gorczyca, чэш. horčice, hořčice ’тс’ і г. д. Прасл. *gorьčica ’гарчыца’ таксама азначае розныя расліны (агляд форм Трубачоў, Эт. сл., 7, 52–53). Утварэнне ад прыметніка *gorьkъ ’горкі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Маркаві́ннік, моркові́ннік ’жаўтацвет вясенні, Adonis vernalis L.’ (лельч., Бейл.). Відаць, назва перанесена з іншай расліны, таму што з раслінай морква нельга звязаць матывацыю наймення. Магчыма, да маркава́ць (> ⁺маркаваны ’значны, відочны’: жоўтая кветка здзіўляе нас сваім памерам і выгодна выдзяляецца сярод сваіх сучаснікаў).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Патаску́ха 1 ’публічная жанчына’ (Мядз.), добр. ’пасялуха’ (Мат. Гом.). Відаць, з рус. потаску́ха; параўн. яшчэ потаскна́я, потаску́ша, потаску́нья ’тс’.

Патаску́ха 2 ’парушэнец парасоністы, Chimaphila Pursh. umbellata (L.)’ (ігн., Сл. ПЗБ). Відаць, да патаску́ха 1. Матывацыя: паўзучае карэнішча расліны цягнецца, па-руску «тащится».

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)