адкры́цца
1. (адчыніцца, расхінуцца) sich öffnen; aúfgehen* vi (s); sich áuftun*;
2. (пачаць дзейнасць) begínnen* vi;
тэа́тр адкры́ўся das Theáter ist jetzt geöffnet; das Theáter hat séine Pfórten geöffnet (высок);
у мяне́ во́чы адкры́ся die Áugen gíngen mir auf
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
latać
lata|ć
незак.
1. лятаць, лётаць;
2. бегаць; гойсаць;
oczy ~ją — вочы бегаюць;
3. трэсціся; дрыжаць;
ręce ~ją — рукі трасуцца;
~ć z językiem — разносіць плёткі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wzrok, ~u
м.
1. зрок;
słaby wzrok — слабы зрок;
krótki wzrok — блізарукасць;
2. вока; позірк; погляд;
utkwić wzrok — утаропіць зрок (вочы);
obrzucić ~iem — акінуць позіркам; азірнуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
stérben
* vi паміра́ць, (с)кана́ць
seínes natürlichen Tódes ~ — паме́рці сваёй сме́рцю
an éiner Kránkheit [aus Gram] ~ — паме́рці ад хваро́бы [ад го́ра]
◊ er stirbt nicht an Hérzdrücken — ≅ ён не баі́цца каза́ць пра́ўду ў во́чы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
move1 [mu:v] n.
1. крок, учы́нак;
a wise/good move разу́мны крок;
a false move памылко́вы крок
2. рух;
His eyes followed her every move. Яго вочы сачылі за кожным яе рухам.
3. перае́зд
4. ход (у гульні)
♦
be on the move не застава́цца на адны́м ме́сцы;
Get a move on! infml Паспяша́йся!
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wink1 [wɪŋk] n.
1. мірга́нне;
give a wink падміргну́ць;
without a wink і во́кам не міргну́ўшы
2. міг;
in a wink мі́гам, у адзі́н мо́мант, у адно́ імгне́нне
♦
have/take forty winks крыху́ паспа́ць, падрама́ць;
not a wink ні кро́плі;
not get/have a wink of sleep, not sleep a wink не зве́сці во́чы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Лясковачка 1, лесковачка ’гаршчочак’ (светлаг., Мат. Гом., Ян.). Няясна. Магчыма, звязана з ляска ’ляшчына’ — дубчыкі з ляшчыны, якімі аплятаўся слабы гаршчок для большай моцы. Параўн. берасцень ’гаршчок, які быў аплецены берастам’. Не выключана найменне гаршка паводле палосак, нанесеных на паверхню. Параўн. польск. laskować ’рабіць жалабкі’, ’пакрываць дранкай, ляскай’, laskowaty ’рыфлены’, а таксама ст.-бел. ляска ’нейкая судзіна’ (Скурат, БЛ, 8, 11). Гл. таксама лязкоўка.
Лясковачка 2 ’дзіцячая гульня’ (Ян.), ляскоўка (іграць у ляскоўку) — бел.-рус. ізалекса (Герд, там жа, 32). Відаць, да ляскаць. У пацвярджэнне можна прывесці апісанне гульні ў Бялькевіча: адзін нагінаецца і зажмурвае вочы, яго па спіне б’юць (= ляскаюць), а ён павінен адгадаць, хто ўдарыў (Бяльк., 256).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сёртаць ‘бадзяцца, мазоліць вочы’ (полац., Нар. лекс.), ‘мітусіцца, снаваць’ (дзісн., Яшк. Мясц.), ‘прыглядацца, шукаць’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Паводле Варбат (Этимология–1975, 32 і наст.), да прасл. *sьrtati, якое ўзнаўляецца на аснове рус. зах. сёртать ‘хадзіць без справы, бадзяцца’, алан. се́ртать ‘чакаць’, цвяр. серта́ть ‘пераступаць з нагі на нагу’, польск. дыял. siertać się ‘мітусіцца, кідацца’, серб.-харв. sȑtati ‘ісці, хадзіць, як сляпы, бадзяцца’, балг. дыял. сръ́та ‘углядацца’, макед. сртам ‘углядацца; чакаць’, якія далей да і.-е. кораня *ser‑ ‘цячы’ з ‑t‑ пашыральнікам. Па-за славянскімі мовамі адпаведнікі ў ст.-інд. sísarti, sárati ‘цячы, спяшацца, імкнуцца’, с.-ірл. sirid ‘бадзяцца, нападаць, рабаваць’, літ. apsìrti ‘акружваць’, лат. sirt ‘бадзяцца, нападаць, рабаваць’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
плю́нуць сов., прям., перен. плю́нуть;
◊ раз п. — раз плю́нуть;
п. няма́ куды́ — плю́нуть не́куда;
п. у твар (у во́чы) — плю́нуть в лицо́ (в глаза́);
п. на ўсё — плю́нуть на всё;
п. і расце́рці — плю́нуть и растере́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
му́тны
1. в разн. знач. му́тный;
~ная вада́ — му́тная вода́;
~ныя во́чы — му́тные глаза́;
~нае не́ба — му́тное не́бо;
2. (непрозрачный — о жидкостях) му́тный, помутнённый; замутнённый;
◊ лаві́ць ры́бу ў ~най вадзе́ — погов. лови́ть ры́бу в му́тной воде́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)