Ва́пенніца ’яма для гашэння вапны’ (Др.-Падб., Гарэц.). Да вапна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клаа́ка, ‑і, ДМ клаацы, ж.
1. Падземны канал для сцёку нечыстот у горадзе. // Памыйная яма.
2.перан. Пра забруджанае памяшканне, засмечанае месца. // Пра амаральнае, разбэшчанае асяроддзе.
3. Вывадная адтуліна, агульная для кішэчніка і мочапалавых органаў (у земнаводных, паўзуноў, птушак, некаторых рыб і аднапраходных млекакормячых).
[Лац. cloaca.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зе́ўраць, ‑ае; незак.
Разм. Быць бачным, адкрытым (пра адтуліну, яму і пад.). Побач, між нізкага, густога галля, зеўрала ў цяністым поцемку свежая яма з асыпанымі берагамі.Мележ.Там, далёка ўнізе, куды кожную хвіліну вецер мог сарваць і яго, зеўрала бяздонне, зацягнутае радкаватым туманам.«Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лу́міна ’невялікая пожня, залітая вадой’, ’сажалка’ (полац., Нар. лекс.), ’нізіна’, ’яма, паглыбленне на дне рэчкі, возера’ (брасл., Сл. ПЗБ), ’лужына, упадзіна, яма’, ’нізіна з адным відам расліннасці’ (Касп.), лу́мка ’паглыбленне ў зямлі’, ’палонка’ (чашн., Касп.; шум., Сл. ПЗБ). Балтызм. Параўн. літ.lomà ’даліна, яр’, ’лагчына’, ’яма’, а таксама lóbas ’тс’, ’склон’, ’лужа’, ’рэчышча’. Менш верагодна Фасмер (2, 533), які для рус.лу́мка ’ямка, пелька’ дапускаў у якасці крыніцы запазычання ням.Luhme ’палонка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ві́гар ’глыбокае месца на балоце’; ’яма, запоўненая ілам, вадой’; ’азярына’ (Яшк.). Да вы́гар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
памы́йніца
1. (памыйнаяяма) Ábfallgrube f -, -n, Ábwassergrube f;
2. (пасудзіна, у якуюзліваюцьпамыі) Ábwasserkübel m -s, -, Ábwasserbehälter m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
по́граб, ‑а, м.
Яма з крытым верхам і сценамі з бярвення, якая служыць для захавання бульбы, гародніны. Перад касавіцай кончылася ў пограбе бульба, і стары загадаў бабам ачысціць пограб ад бруду.Брыль.// Ніжняя частка дома, падвал, дзе захоўваюцца прадукты. Бульбу перанеслі ў сенцы, саставілі мяшкі наўкруг .. над пограбам.Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Про́лумка ’ўпадзіна’ (Ласт.). Да пралумі́ць ’праціснуць’, што, відавочна, звязана з лу́міна ’яма, упадзіна’, лу́мка ’палонка’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́жар, вужа́рына ’выпаленае месца ў лесе, на балоце; яма ад выбранага торфу і травы’ (Яшк.). Гл. выжар.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паве́траны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да паветра. Паветраная хваля. Паветраная прастора. Паветраны рэжым глебы.// Які знаходзіцца ў паветры; які адбываецца ў паветры. Паветраная электрычная лінія. Паветраны бой. Паветраныя карані раслін. Паветраны налёт.// Які дзейнічае, працуе ў паветры; які мае адносіны да авіяцыі. Паветраны гімнаст. Паветраны флот. Паветраны дэсант. □ Мае сябры — паветраныя лоцманы, Гаспадары завоблачных вышынь.Лукша.
2. Які прыводзіцца ў рух паветрам, утвараецца пры дапамозе паветра. Паветраная помпа. Паветранае ахалоджванне.
3.перан. Які пазбаўлены канкрэтнага зместу, беспадстаўны.
•••
Паветраныя ванныгл. ванна.
Паветраная навігацыягл. навігацыя.
Паветраная падушкагл. падушка.
Паветраная трывогагл. трывога.
Паветраная ямагл.яма.
Паветраны мостгл. мост.
Паветраны мяшокгл. мяшок.
Паветраны шаргл. шар.
Паветраныя замкігл. замак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)