szczupły
szczupł|y
шчуплы, худы, хударлявы;
~ej postawy (figury) — шчуплы, хударлявы;
~e wynagrodzenie — малая ўзнагарода
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Сцёклы ’тонкі, худы’ (ТС), сцёклісты, сцеклі́сты ’тонкі, высокі’ (ТС, Арх. Вяр.). Параўн. укр. дыял. сте́клий ’тонкі і высокі (пра расліну, што вырасла ў цяньку)’, стекли́стий ’высокі, тонкі (пра дрэва)’, рус. оте́коватый ’танкаваты, слабы (пра жыта)’, польск. спец. ciekoł ’верхавінны леташні выростак на маладых соснах; каш. vëcekli ’высокі, шчуплы, тонкі, худы (пра чалавека і жывёлу)’. Вытворныя ад прасл. *tekti ў спецыфічным значэнні ’імкнуцца, падымацца ўверх’, параўн. *gъnati (гл. гнаць) і го́нкі ’высокі’, гл. Варбат, Этим. иссл. 6, 1996, 13; гл. сцякаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухапу́т 1 ’худы, нязграбны, гультаяваты чалавек’ (Ян.). Вытворнае ад сухі (гл.) пад уплывам страхапуд, гл.
Сухапу́т 2 ’агаткі, Antennaria Yaertn.’ (гродз., Кіс.). Няясна; відаць, нейкім чынам звязана з наступным словам, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухамо́скі ’худы’ (Мат. Гом.). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад сухі, сухама (гл. сухам) або складанае слова, дзе другая частка можа адлюстроўваць масол ’костка’ (гл.), параўн. сухарэбры ’тс’ (гл.), аформленае як прозвішчнае імя на ‑скі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рабро́, -а́, мн. рэ́бры і (з ліч. 2, 3, 4) рабры́, рэ́браў н.
1. Дугападобная вузкая косць, якая ідзе ад хрыбетніка да грудной косці.
Зламаць р.
2. Звычайна выгнутая частка каркаса якога-н. збудавання, прадмета і пад. (разм.).
Валяюцца рэбры старой лодкі.
3. Адрэзак прамой, які ляжыць на перасячэнні дзвюх граней геаметрычнага цела.
Р. куба.
4. Вузкі край ці бок прадмета (па яго даўжыні), кант¹ (у 1 знач.).
Р. цагліны.
Р. далоні.
◊
Адны рэбры — хто-н. надта худы, благі.
Палічыць рэбры каму — пабіць, збіць каго-н.
|| прым. рэ́берны, -ая, -ае (да 1 знач.)
Рэберныя мышцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ще́пка
1. трэ́ска, -кі ж., шчэ́пка, -кі ж.;
2. собир. трэ́скі, -сак мн., шчэ́пкі, -пак мн.;
◊
худо́й как ще́пка худы́ як шчэ́пка;
лес ру́бят — ще́пки летя́т погов. лес сяку́ць — трэ́скі ляця́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перапу́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад перапудзіць.
2. у знач. прым. Ахоплены перапудам. З-пад кубла ўзняўся перапуджаны дзед, кінуўся са стопкі на двор, і тады ў адзін голас закрычалі і дзед і хлапчук: — Во-о-ой! — З-а-б-і-ў! Галавач. Борух выглядаў вечна перапуджаным, быў вяртлявы, надзвычайна худы. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́га, ‑і, ДМ разе, ж.
Струменьчык чаго‑н. вадкага на якой‑н. паверхні. Зацішак поля дыша варам. І гоніць з твару поту рагі, І сохнуць губы ад той смагі. Колас. Худы і высокі чалавек, ні аб чым не дагадваючыся, мыліў галаву, прыгнуўшыся к лаўцы. Мыльныя рагі цяклі ў яго з галавы па спіне. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знясі́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад знясіліць.
2. у знач. прым. Крайне стомлены, абяссілены. Знясілены арганізм. □ Ціха, асцярожна ехаў грузавік — як стомлены, знясілены конь. Пестрак. // Які сведчыць аб знясіленні; худы, слабы. Знясіленыя рукі. □ [Сотнікаў] сабраў у сабе ўсё, на што яшчэ здольна было яго знясіленае цела, і, памагаючы сабе вінтоўкай, з натугай пераступаў нагамі. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кашча́вы ’схуднелы, высахлы, з выступаючымі касцямі’ (ТСБМ), ’худы, кастлявы’ (Сл. паўн.-зах., 2). Рус. дыял. коща́вий ’тс’, ст.-рус. кощавий, укр. коща́вий, ст.-славац. koštavý, славац. (дыял.) košťavý ’тс’, балг. (дыял.) ќошчаф ’упарты’, серб.-харв. ко̏штав ’кастлявы, худы’. Прыметнік, утвораны суфіксам *‑javъ ад слова *kostь ’косць’. Звяртае ўвагу тое, што лексема ў слав. арэале мае прыкметы дыял. характар. Калі на ўсх.-слав. тэрыторыі слова *koščav(jь) вядома ва ўсіх трох усх.-слав. мовах, то ў зах. славян яго ведае толькі славац. мова, а ў паўдн. — толькі балг. і серб.-харв. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 11, 186. Параўн. кашчу́нства, кашчэ́й.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)