appeal

[əˈpi:l]

1.

v.i.

1) зварача́цца

2) Law апэлявя́ць, падава́ць на апэля́цыю

3) падаба́цца, крана́ць

These pictures do not appeal to me — Гэ́тыя абразы́ мяне́ не крана́юць

2.

n.

1) зваро́т -у, за́клік -у m., гара́чая про́сьба

2) апэля́цыя

to make an appeal to — апэлява́ць да каго́-чаго́

3) Law апэля́цыя f.

Court of Appeal — Апэляцы́йны Суд

on appeal — у апэля́цыі

4) папуля́рнасьць; атра́кцыя f., зацікаўле́ньне n.

Television has a great appeal for most young people — Тэлеба́чаньне карыста́ецца вялі́кай папуля́рнасьцю ў бальшыні́ мо́ладзі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

savor

[ˈseɪvər]

1.

n.

1) смак або́ пах -у m.

The soup has a savor of onion — Суп па́хне цыбу́ляй

2) Figur. прысма́к -у m., адце́ньне n.

There is a savor of conceit in everything he says — Ва ўсі́м, што ён гаво́рыць, чу́ецца адце́ньне пыхлі́васьці

2.

v.i.

1) смакава́ць, аддава́ць (пра пах або́ смак)

2) дадава́ць сма́ку, прыпраўля́ць

3) мець пры́смак, адце́ньне n.

a request that savors of a command — про́сьба з адце́ньнем кама́нды

4) сьве́дчыць, пацьвярджа́ць

Bad manners savor a bad education — Благі́я мане́ры сьве́дчаць аб благі́м узгадава́ньні

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Ма́ліцца ’паводзіць, уяўляць сябе як малое дзіця’ (Янк. 3., Нас., КЭС, лаг.), ’змяншаць гады’ (пух., З нар. сл.; віл., Жыв. сл.), ма́ліць ’прадстаўляць малым, змяншаць’ (Нас., Касп.), малі́цца ’прыкідвацца малым’ (ТС). Укр. малі́ти ’змяншацца’, мали́тися ’рабіцца меншым’, ’паводзіць сябе па-дзіцячаму’, рус. ма́лить ’змяншаць’, ст.-рус. малити (XIII ст.). Польск. maleć ’змяншацца, станавіцца малым, меншым’, чэш. máliti se ’значна змяншацца’, славац. maliť sa ’тс’, серб.-харв. ма́лити, макед. мали се, балг. малея. Прасл. maliti ’змяншаць, рабіць меншым’. Бел.-укр. ізасема. Да малы́ (гл.).

Маліцца ’звяртацца да бога, святых’, ’вельмі моцна прасіцца’, ’абагаўляць’, ’дагаджаць’ (віл., Сл. ПЗБ), малі́ць ’надта прасіць, умольваць’ (ТСБМ, Нас., Шат., Яруш.; КЭС, лаг.), браг. маліць ’маліцца’ (Мат. Гом.). Укр. моли́тися ’маліцца’, моли́ти ’маліць, упрошваць’, рус. молиться ’маліцца, чытаць малітву’, ’прасіць’, ’пераканаўча, настойліва прасіць’, польск. modlić (się) ’маліцца’, ’моцна прасіць’, н.-луж. modlić se ’маліцца’, в.-луж. modlić so ’тс’, ’дагаджаць’, чэш. modliti se ’маліцца’, ’абагаўляць каго-небудзь’, славац. modliť sa ’маліцца’, славен. móliti, mòdliti, серб.-харв. мо̀лити, макед. моли, ’прасіць літасці’, моли се ’маліцца’, балг. моля ’прашу’, моля се ’малюсь’, ст.-слав. молити. Прасл. modliti ’прасіць, звяртаючыся да багоў, прыносячы ім ахвяру’, ’ахвяраваць’. І.‑е. адпаведнікі: балт. (тут заканамерна ‑ld‑, у той час як у прасл. мове яшчэ да метатэзы tolt/trat адбылася мена ld > dl з прычыны аманіміі з групай слоў moldъ ’малады’): літ. maldá ’просьба’, maldýti ’маліць, упрошваць’, mel̃sti ’прасіць’, ’маліцца’, хецк. maltāi ’прасіць, гаварыць’, арм. małthem ’упрошваю’, ст.-в.-ням. melda ’плёткі’, meldôn ’заяўляць’, і.-е. *meldh‑ ’рытуальная прамова ў богаслужэнні’ (Покарны, 722; Міклашыч, 119; Бернекер, 2, 65; Фасмер, 2, 642; Махэк₂, 371–372; Скок, 2, 451–452; Бязлай, 2, 193). Прасл. modliti пранікла ў прагерм. maþljan ’заклікаць, звяртацца з урачыстай прамовай, абяцаць’ (Мартынаў, Лекс. взаим., 170–172).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

патрабава́нне н.

1. Fórderung f -, -en, Verlángen n -s, -; Gebót n -(e)s, -e; Ánsuchen n -s, - (просьба);

на патрабава́нне каго-н. auf j-s Fórderung [Ánsuchen];

выстаўля́ць патрабава́нне éine Fórderung [éinen Ánspruch] erhében*;

2. (дамаганне, прэтэнзія) Ánspruch m -(e)s, -sprüche (чаго-н. auf A); Fórderung f -, -en, Ánforderung f -, -en; Belánge pl;

празме́рнае патрабава́нне Ánsinnen n -s;

адмо́віцца ад сваі́х патрабава́нняў von séinen Fórderungen [Ánforderungen] Ábstand néhmen* [ábrücken];

выстаўляць высо́кія патрабава́нні каму-н. hóhe Ánforderungen an j-n stellen;

адпавяда́ць высо́кім патрабава́нням den hóhen Ánforderungen entspréchen* [gerécht wérden];

3. (дакумент) Bestéllzettel m -s, -; Bestéllung f -, -en (на што-н. auf A)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

sóllen

* мадальны дзеяслоў

1) быць паві́нным [абавя́заным]

er soll géhen — ён паві́нен ісці́

man soll — трэ́ба

man soll nicht — не́льга

2) указвае на верагоднасць

er soll hier sein — ка́жуць, што ён тут

er soll das mítgenommen háben — ка́жуць, што ён узяў гэ́та з сабо́ю

3) указвае на згоду, пажаданне, загад, распараджэнне:

soll er kómmen! — няха́й ён пры́йдзе!

déine Bítte soll dir gewährt sein — твая́ про́сьба бу́дзе вы́канана

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ува́га, ‑і, ДМ увазе, ж.

1. Сканцэнтраванасць думак, зроку, слыху на чым‑н., накіраванасць думак. Накіраваць сваю ўвагу на вучобу. □ У апошнія дні [Туравец] з вялікай увагай слухаў радыё, адчуваючы, што вось-вось падыходзяць дні вялікіх падзей. Мележ. Востры боль прайшоў ужо, чалавек расплюшчыў вочы і, здаецца, упершыню з увагай агледзеў палату і сваіх суседзяў. Быкаў. І вось .. [Краўчанка] апынуўся на вуліцах сталіцы; ягоная ўвага штохвілінна пераключалася то на новых людзей, то на цікавыя будынкі, то на вітрыны магазінаў. Мікуліч.

2. Клапатлівыя, чулыя адносіны, прыхільнасць да каго‑, чаго‑н. Карыстацца ўвагай. Сяброўская ўвага. □ Увагу бачаць нашага народа Будаўнікі вялікіх пабудоў. Астрэйка. [Праца дырэктара] патрабавала ўвагі да сотні вялікіх і дробных спраў. Чорны. Юрку не падабаліся ні матчыны клопаты, ні яе празмерная ўвага. Карпаў. // Цікавасць, якая праяўляецца да каго‑, чаго‑н. Не выпадковай уяўляецца цяперашняя ўвага да жанру паэмы: сам час хіне да эпічнай размовы. Лужанін. Сонца схіляецца да захаду, а пакупнікоў, вартых увагі, усё няма. Самуйлёнак.

3. Дадатковае тлумачэнне да тэксту; заўвага.

•••

Браць (узяць) пад увагу гл. браць.

Быць у цэнтры ўвагі гл. цэнтр.

Варты (заслугоўвае) увагі — важны, каштоўны, які заслугоўвае клопатаў.

Выпусціць з-пад увагі гл. выпусціць.

Звярнуць на сябе ўвагу гл. звярнуць.

Звярнуць увагу каго на каго-што гл. звярнуць.

Звярнуць увагу па каго-што гл. звярнуць.

Мецца на ўвазе гл. мецца ​1.

Мець на ўвазе гл. мець.

Нуль увагі гл. нуль.

Прыняць пад увагу гл. прыняць.

Прыцягнуць увагу гл. прыцягнуць.

Увага! — просьба, загад засяродзіцца, выслухаць і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

address

[əˈdres]

1.

n.

1) а́драс -у m.

2) зваро́т -у m., прамо́ва f. (асабл. афіцы́йная)

The President made an address to the nation on television — Прэзыдэ́нт вы́ступіў са зваро́там да наро́ду ў тэлеві́зіі

3) мане́ра гавары́ць, гаво́рка f.

His address was abrupt — Яго гаво́рка была́ рэ́зкая

4) афіцы́йная про́сьба да ўла́даў

5) зваро́так -ку m.

2.

v.t.

1) адрасава́ць (ліст, пасы́лку)

2) скіро́ўваць

to address a formal request to a government — скірава́ць афіцы́йную про́сьбу да ўра́ду

3) прамаўля́ць; зварача́цца

He addressed himself to the chairman — Ён зьвярну́ўся да старшыні́

4) тытулава́ць

How do you address a mayor? — Як тытулава́ць мэ́ра?

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ла́ска ​1, ‑і, ДМ ласцы, ж.

1. Выражэнне любві, пяшчоты. Матчына ласка. □ Асенні вечар ля акон... І твае словы, жэсты, ласка Запамінаюцца бы казка Дзіцячых, бесклапотных дзён. Лойка. // Мяккасць, пяшчота, лагоднасць. — Яшчэ сядзіш, дачушка? — ад слоў бацькі, як і заўсёды, вее стрыманай ласкай і клопатам. Васілевіч. Сонца пракладае Шлях красе маёвай, Атуляе хаты Ласкай і цяплом. Журба.

2. Спачувальныя, прыхільныя адносіны, прыветлівае абыходжанне. Стары не выказаў ніякага здзіўлення з прычыны нечаканай начальніцкай ласкі. Самуйлёнак.

3. Міласць, паблажка, спагада. Не будуць сіроты Ласкі панскай прасіць!.. Танк. Байцы, забыўшы слова — страх, у смерці ласкі не прасілі. Хадыка.

•••

Без чужой ласкі — самастойна, без чужой дапамогі (зрабіць, абысціся і г. д.).

Быць у ласцы гл. быць.

Дзякуй за ласку гл. дзякуй.

Добрая ласка чыя — як пажадае хто‑н. І гэта іх [дзяцей] добрая ласка: захочуць праведаць старую маці — прыедуць... Ракітны.

З вялікай ласкі чыёй — дзякуючы каму‑н.

З ласкі чыёй — па чыйму‑н. дазволу, загаду і пад.

З ласкі на пацеху — так сабе, нізавошта; так уздумалася, так раптоўна захацелася.

Зрабі(це) ласку гл. зрабіць.

З якой (гэта) ласкі? — навошта? чаму?

Калі ласка — ветлівы зварот, ветлівая просьба, ветлівае пабуджэнне. Віця пачырванеў ад няёмкасць і далікатна прапанаваў: — Дык, калі ласка, праходзьце далей... Якімовіч.

Ласку прыняць гл. прыняць.

Мець ласку гл. мець.

На ласку — а) на добрую волю каго‑, чаго‑н.; б) ветлівы зварот. [Салдат:] — Скажы, на ласку, ці з сяла ніхто Не ўратаваўся? Танк.

Не ў ласцы — не ў гуморы, не ў настроі. — Паненка наша нешта не ў ласцы сёння, — укалола сястру Тэкля. Гартны.

Ні гневу ні ласкі гл. гнеў.

Праз ласку чыю — па чыёй‑н. віне, праз каго‑н.

Прасіць ласкі гл. прасіць.

Трапіць у ласку гл. трапіць.

Убіцца ў ласку гл. убіцца.

Як ваша (твая, яго) ласка — як вы (ты, ён) захочаце (захоча), пажадаеце (пажадае).

ла́ска ​2, ‑і, ДМ ласцы; Р мн. ласак; ж.

Невялікая драпежная жывёліна сямейства куніцавых з тонкім гібкім целам. Дзед расказваў пра ласак, маленькіх вёрткіх звяркоў, якія вельмі любяць бегаць па конях, заплятаючы ў каўтуны ім грывы. Рылько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обраще́ние ср.

1. (действие) пераваро́чванне, -ння ср. (у каго); ператварэ́нне, -ння ср. (у што);

обраще́ние просто́й дро́би в десяти́чную мат. ператварэ́нне про́стага дро́бу ў дзесятко́вы;

2. (действие) пераваро́чванне, -ння ср. (у што); схіле́нне, -ння ср. (да чаго); см. обрати́ть​ 1, 3, обраща́ть​ 1, 4;

3. пераваро́чванне, -ння ср. (у каго); ператварэ́нне, -ння ср. (у што); см. обрати́ться, обраща́ться​ 3;

4. (процесс оборота) эк. абарачэ́нне, -ння ср.; (оборот) абаро́т, -ту м.;

де́нежное обраще́ние грашо́вы абаро́т (грашо́вае абарачэ́нне);

6. (обхождение) абыхо́джанне, -ння ср.; (поведение) паво́дзіны, -дзін ед. нет;

7. (пользование) абыхо́джанне, -ння ср. (з чым); карыста́нне, -ння ср. (чым);

неосторо́жное обраще́ние с огнём неасцяро́жнае абыхо́джанне з агнём;

8. (просьба, призыв) зваро́т, -ту м.; (документ) адо́зва, -вы ж.;

9. грам. зваро́так, -тка м.;

10. филос. абарачэ́нне, -ння ср.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

слу́жба, ‑ы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. служыць (у 1, 2, 4–6 знач.). Служба ў арміі. Служба машыны.

2. Работа, заняткі і абавязкі служачага, а таксама месца такой работы і знаходжанне на ёй. Асабліва вялікую пашану адчуў да.. [Захарыя] Іліко, калі даведаўся, што гэты чалавек умее кіраваць параходам, што гэта ягоная слуокба. Самуйлёнак. Трошкі пазней Леўка ўладзіўся ў Верамеевічах на нейкую казённую службу і ездзіў каравачнікам па вёсках. Сабаленка. І на службе і прыйшоўшы са службы Рыгор не расставаўся з кніжкаю. Гартны.

3. Выкананне воінскіх абавязкаў, пасада ваеннага, а таксама знаходжанне ў радах арміі, флоту. Кожны салдат лічыць свой род войск самым важным, а службу ў ім — самай цяжкай. Хомчанка. Развітаўся з салёнаю Службай марской, Месцам вахты працоўнай Стаў ціхі пакой. Жычка.

4. Галіна ваенных заняткаў, абавязкаў, а таксама сістэма ўстаноў у структуры арміі, якія іх абслугоўваюць. Служба сувязі. Медыцынская служба арміі. □ Камбрыгу было дваццаць пяць год. Кавалерыст, лейтэнант кадравай службы. Брыль.

5. Галіна вытворчасці, а таксама ўстанова, арганізацыя, якія займаюцца якім‑н. спецыяльным участкам работы. Служба надвор’я. Служба часу. □ Машыністаў, дзяжурных, саставіцеляў — усіх, найбольш звязаных са службай руху, эвакуіравалі, яшчэ калі не быў узарваны мост па Дняпры. Навуменка.

6. Правядзенне набажэнства. У царкве ідзе.. служба, а на вуліцы — незвычайная вясёласць, рогат, гукі і рытм новай песні. Каваль.

7. толькі мн. (слу́жбы, ‑аў). Уст. Падсобныя памяшканні, розныя пабудовы для гаспадарчых патрэб. Розныя гаспадарчыя службы — кухня, склады, кладоўкі, — усё гэта ўваходзіла ў бальнічную сядзібу. Лынькоў.

8. Уст. Абслуговы персанал; слугі. А палац у агнях, служба ўся ў кунтушах. Лужанін. Па сканчэнні «гутаркі» хатняя служба ўжо саджала пана .. ў брычку і побач паклала абкручаны ў палатніну кумпяк. Пестрак.

9. Уст. і разм. Зварот да ваеннаслужачага (звычайна салдата). [Драч:] А сам хто?.. Бародка можа і рабочага, а вусікі быццам а[ф]іцэравы... [Дашынскі:] Блытаеш ты нешта, служба. Губарэвіч.

•••

Інтэнданцкія служба — сістэма ўстаноў і прадпрыемстваў, якія ведаюць харчовым, рэчавым і грашовым забеспячэннем узброеных сіл.

Дружба дружбай, а служба службай гл. дружба.

Не ў службу, а ў дружбу; не па службе, а па дружбе — просьба зрабіць што‑н. для каго‑н. па дружбе, а не па службоваму абавязку.

Паставіць што на службу чаму гл. паставіць.

Саслужыць службу каму-чаму гл. саслужыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)