Verbum

Перамяша́ць ’апрацаваць зямлю плугам пасля баранавання’ (чэрв., Сл. ПЗБ), палес. пэрэмэша́т, перэміша́ты ’ўзараць папар вясною другі раз’ (Выг.). Да пера- і мяша́ць (гл.).

Перапо́йсаваць ’перамалочваць ячмень другі раз, каб лепш абцерлася асцё, вымалацілася калоссе’ (полац., Нар. лекс.; паст., шальч., Сл. ПЗБ). Да пера- і пойсаваць (гл.).

◎ Ператані́ць ’спрасці вельмі тонкую нітку’ (Др.-Падб.), рус. кастр., дан. перетопить, перетопить ’рабіць вельмі тонкім’. Да пера- і тапіць, тапчы ць < тонкі (гл.).

◎ Перацьме́ць (піряцьмець) ’перагарэць без агню: пражыць ціха’ (Юрч. СНЛ). Пад уплывам народнай этымалогіі з ператлець < пера- і тлець (гл.) ці з цямяна гарэць.

◎ Пераўга́ць ’сказіць; яўна схлусіць’ (Нас.). З перавесіць, да пера- і (і)лгаць (гл.) з неабмежаваным пераходам я > ў, відаць, у выніку страты пратэзы.

Перапсю́рыць (пірапсю́рыць) ’выцяць знячэўку’ (Бяльк.), ’ударыць каго-небудзь’ (смарг., Сл. рэг. лекс.). Да пера- і псюрыць (гл.), якое ў гаворках зафіксавана са значэннем ’гнаць’.

◎ Пе́ро, ц.-палес. пера ’пэндзлік з пер’я для роспісу посуду’ (Вярэі!.). У выніку пераносу значэння ’пяро птушкі’ > ’пэндзлік, зроблены з пер’я’. Да пяро (гл.).

Пералётнік ₁ ’пухоўка, рагоз, Typha latifolia L.’ (гродз., ЛА, 1). Да пера‑лятаць: насенне (у выглядзе пуху) з верхняй часткі кіяха ў канцы лета адлятае з яго, параўн. і пералётнік ’дзьмухавец’ (Сцяшк. Сл.).

Пералётнік ₂ ’гарычка, Gentiana L.’ (жытк., Мат. Гом.), сюды ж, відаць, і саколлі пералёт ’гарычка крыжападобная, Gentana cruciata L.’ (мін., Кіс.). Няясна. Да пера‑лята́ць (?). Магчыма, ад накрыж проціпастаўленых лістоў, якія (у пары) выглядаюць, як распушчаныя крылы птушкі.

Перабалэ́хтаць ’перабоўтаць’ (карэліц., Жыв. сл.). Да пера- (гл.) і балэ́хтаць, якое з гукапераймання балэх! ’бух’, узмоцненага суфіксам ‑т‑ (< прасл. *‑ъt‑), як у кудахтаць і кудакаць.

Перабунтава́ць ’перабіць размову’ (Гарэц.), ’пераблытаць, збіць з ліку, перашкодзіць’ (Юрч., Нас.), пірібунто́вывыць ’пераблытваць’, ’перашкаджаць’ (Юрч. СНЛ), ’зрабіць мутным’ (Нас.). Да пера- і бунт ₁ (гл.).