Sir

[sø:r]

m -s, -s сэр, пан, спада́р (пачцівы зварот у англамоўных краінах; ужываецца без уласнага імя)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Траю́радны ‘родны ў трэцім калене’ (ТСБМ, Пан., Брасл. сл.): лапаць боту траюрадны пляменнік (Юрч. Крыл.). Да трое і род (гл.) па ўзоры дваюрадны (Фасмер 4, 107; ЭСБМ 3, 131).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трохро́дны ‘траюрадны’ (Пан.). Па ўзоры двухро́дны брат < ст.-бел. братъ зъ двуродныхъ (двурожоныхъ); двух‑ на месцы дву‑ па аналогіі з займенным скланеннем прыметнікаў (Карскі 2-3, 242). Гл. трох-.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стрэль ‘род’: як трэця стрэль, то можна ісці замуж (Сл. рэг. лекс.). Пераасэнсаванае *стрэнь ‘роднасць’, параўн. у другім стрэнні ‘траюрадны’ (Пан.), што да стрыечны, стрэча 2 (гл.), параўн. стрэдні, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

панайкуме́нны

(ад пан- + гр. oikeo = жыву, насяляю);

п-ыя віды — сусветна пашыраныя віды раслін і жывёл (касмапаліт 2).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

панафрыкані́зм

(ад пан- + н.-лац. Africa = Афрыка)

ідэйна-палітычны рух з мэтай аб’яднання ўсіх краін і народаў Афрыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

панісламі́зм

(ад пан- + іслам)

рэлігійна-палітычная дактрына, якая прапаведуе аб’яднанне ў адну дзяржаву ўсіх народаў, што вызнаюць іслам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пантэі́зм

(ад пан- + гр. theos = бог)

філасофскае ідэалістычнае вучэнне, якое атаясамлівае навакольную рэчаіснасць з богам (параўн. дэізм, тэізм).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

панэндэ́мікі

(ад пан- + эндэмікі)

віды (роды, сямействы і інш.) раслін і жывёл, якія жывуць на ўсім зямным шары.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

наза́ўтра, прысл.

На наступны дзень. Прыехаў пан у горад, пераначаваў, а назаўтра пайшоў шукаць аўса. Якімовіч. Мы стрэліся пад той жа бярозай назаўтра, у наступны дзень. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)