1) пучкі прутоў, перавязаныя рамянямі, з уваткнутымі ў іх сякеркамі як сімвал улады цароў, потым вышэйшых магістратаў у Стараж. Рыме;
2) тонкія абалонкі са злучальнай тканкі, якія пакрываюць асобныя мышцы або іх групы, а таксама некаторыя органы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
жало́баж.
1. (стан смутку) Tráuer f -; Leid n -(e)s;
глыбо́кая жало́ба tíefe Tráuer;
дзень нацыяна́льнай жало́бы Stáatstrauertag m -(e)s, -e;
2. (адзеннеі г. д.) Tráuerkleidung f -, -en;
жало́бная павя́зка Tráuerflor m -s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
паке́т, -а, М -ке́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Папяровы скрутак з чым-н.
Завінуць рэчы ў п.
2. Папяровы, поліэтыленавы і пад. мяшочак для прадуктаў.
3. Канверт з пісьмом афіцыйнага прызначэння.
Сакрэтны п.
4. У некаторых спалучэннях: камплект дакументаў, афіцыйных папер.
П. ідэй.
П. акцый (доля акцыянера ў акцыянерным таварыстве; спец.).
5. Штабель, стос грузаў, змешчаных на паддон (спец.).
Цэгла ў пакетах.
○
Індывідуальны (перавязачны) пакет — спецыяльна ўпакаваная гатовая павязка для накладання на рану пры аказанні першай медыцынскай дапамогі.
|| памянш.паке́цік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 2 знач.).
|| прым.паке́тны, -ая, -ае (да 1—3 і 5 знач.).
Пакетныя перавозкі грузаў (на паддонах; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Bínde
f -, -n
1) павя́зка; бінт
j-m die ~ von den Áugen néhmen* — перан. адкры́ць во́чы каму́-н.
2) га́льштук, бант
◊ hínter die ~ gíeßen* — іран. вы́піць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Пла́стыр ’наклееная на тканіну ліпкая лекавая маса, якая прыкладаецца да ран, нарываў і да т. п.’ (ТСБМ). З рус.пластырь ’тс’ (новае запазычанне). Аднак трэба прымаць пад увагу тое, што гэтая лексема прыйшла на ўсх.-слав. тэрыторыю з прыняццем хрысціянства і ў стараж.-рус. мове вядомая з XI ст. Побач з ёй існавалі ст.-бел.плястеръ, плястръ, фяястръ ’тс’ (1518 г.), якія са ст.-польск.plaster, plastr (Булыка, Лекс. запазыч., 130), а яны — са ст.-в.-ням.pflastar ’павязка на рану’, ’брук’; апрача гэтага ў бел. дыялектах пашырана лексема пляйстар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
fillet
[ˈfɪlɪt]1.
n.
1) сту́жка f., ву́зкая павя́зка на галаву́
2) ву́зкая пало́ска з мэта́лу ці і́ншага матэрыя́лу
3) філе́, indecl., n. (ры́бнае, мясно́е)
2.
v.t.
1) завя́зваць на галаву́ павя́зку
2) рабі́ць філе́ з ры́бы, мя́са
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Пераво́й (пэрэву͡ой), перево́іна ’тс’ (драг., ЛА, 4) ’лазовыя прывязкі саломы да пераплёту страхі’ (маляр., Нікан.), перавоіна ’вітка’ (рэч., ЛА, 4), пэрэвыны́и ’тс’ (Шушк.), пэрэвэ́йнікі ’галінкі хмызняку, якімі перавіваюць калкі плота’ (лун., Шатал.). Укр.переві́к ’распараныя галіны дрэў, якімі звязваюцца бярвенні’, валын.переві́й ’дышаль у плузе’, переві́йнык ’апоўзіны на стозе’, рус.дыял.перево́й ’пераплёт, буча з галін’, перево́йка ’пярэвітка’, польск.przewój ’перавітка, абвіванне’, серб.-харв.пре́вој ’павязка, перавязка, бінт’, славен.prevòj ’пасма валасоў; маток пражы’. Магчыма, прасл.*pervojь. Да пера- і віць (аснова *voi̯‑), параўн. з іншым вакалізмам перавіў ’пярэвітка’ (мсцісл., ЛА, 4) (гл.). Сюды ж перавіўкі ’вітка’ (ЛА, 4), перяві́ўкі, пераві́ўкі, піряві́ўкі ’пярэвітка’ (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Панёва ’спадніца з некалькіх нясшытых удаўжыню полак’ (Нас.), ’суконная саматканая спадніца’ (Бяльк.), ’спадніца з саматканай тканіны ў клетку’ (ДАБМ, 934), ’суцэльная сукня без рукавоў’ (Інстр. I), ’жаночы цёплы пінжак’ (Сцяшк. Сл.). Рус.поня́ва ’пакрывала, накідка; павязка на галаву, хустка’, зах. і паўдн.поня́ва, понёва ’саматканая спадніца’, укр.поня́ва ’від спадніцы’, ст.-рус.понѧва, понева ’кавалак тканіны; пакрывала; завеса; ніжняя спадніца’, ст.-слав.понꙗва, серб.-харв.по́њава ’падсцілка, грубая коўдра’, славен.ponjȃva ’палатно, прасціна, коўдра’. Слова праславянскага паходжання; яно было распаўсюджана ў Паноніі, на што ўказвае яго наяўнасць у вянгерскай і румынскай мовах (Скок, 2, 8). Як мяркуюць даследчыкі (Остэн–Сакэн, SF, 33, 238; Фасмер, 3, 326), звязана з апона, пяць2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сноп ‘звязка зжатых сцёблаў’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.; ашм., Стан.; Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС). Укр.сніп, рус.сноп, стараж.-рус.снопъ, польск., н.-луж., в.-луж., чэш., славац.snop, серб.-харв.сно̏п, славен.snȍp, макед., балг.сноп, ст.-слав.снопъ. Прасл.*snopъ лічыцца роднасным ст.-в.-ням.snuaba ‘павязка’, snuobili н. р. ‘ланцужок’, да і.-е.*(s)neu‑ ‘вязаць’; Махэк₂ (564) тлумачыць праславянскую семантыку як ‘тое, чым звязваюць’ → ‘тое, што звязана’. Сной₁ (588) узводзіць *snopъ да і.-е. пашыранай базы *snəpo ‘тое, што звязана’ і, далей, да і.-е. базы *sneh‑p ‘звязваць’; Борысь (565) — да і.-е.*snēp‑/*snop‑/*snəp‑. Гл. яшчэ Фасмер, 3, 700 з літ-рай; ЕСУМ, 5, 334–335; Шустар-Шэўц, 1329.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Verbánd
m -(e)s, -bände
1) перавя́зка, павя́зка, бінт
éinen ~ ánlegen — накла́дваць павя́зку
éinen ~ máchen — зрабі́ць перавя́зку
2) тавары́ства, саю́з, згуртава́нне
éinem ~ ángehören — быць чле́нам саю́за
internationáler ~ — міжнаро́дная федэра́цыя
3) вайск. падраздзяле́нне, часць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)