гры́зці, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; грыз, -зла; -зі́; незак.
1. каго-што. Кусаць зубамі што-н. цвёрдае.
Г. морквіну.
Г. костку.
2. перан., каго (што). Пастаянна папракаць, прыдзірацца, сварыцца.
3. перан. Не даваць спакою, мучыць.
Мяне грызе пакутлівая думка.
|| зак. разгры́зці, -зу́, -зе́ш, -зе́; -зём, -зяце́, -зу́ць; разгры́з, -зла; -зі́; -ы́зены (да 1 знач.).
|| аднакр. грызану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́; -ну́ць; -ні́.
|| наз. грызе́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
◎ По́пур ’крывасмок’ (Шн. 2), рус. смал. попуря ’мярцвяк, які з’яўляецца да жывых і мучыць іх’ (Шн. 2). Няясна. Фанетыка не дазваляе звязаць з вупыр, ву́пар ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
забіва́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
1. Незак. да забіць 1.
2. без дап. Пападаць, пранікаць (пра струмені вады, пыл, снег і пад.). З боку двара.. ляпілася некалькі дашчаных сенцаў. Вузкія, абшытыя знадворку стужкамі бляхі, каб не забіваў дождж, яны стаялі радком. Ракітны.
3. Душыць, мучыць (пра кашаль). Кашаль забівае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мардава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; незак., каго.
1. Знясільваць цяжкай працай, марыць. Парабкоў .. [Плышэўскі] мардаваў на полі і на сенажаці ад цямна да цямна. Чарнышэвіч.
2. Разм. Мучыць, прыносіць пакуты. Моцна засела [у Галілея] ўзнятае сходам абурэнне і скрозь мардавала яго назо[й]лівай .. турботай, ад якой стары не ведаў сам куды дзецца. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ábplagen
1.
vt (з)му́чыць
2.
(sich)
(mit D) му́чыцца, бі́цца (над чым-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
одолева́ть несов.
1. (побеждать) адо́льваць, перамага́ць, асі́льваць;
2. перен. (завладевать, подчинять себе) адо́льваць, апано́ўваць;
меня одолева́ет сон мяне́ адо́львае сон;
3. перен. (овладевать) разг. адо́льваць, асі́льваць;
4. перен. (мучить, лишать покоя) апано́ўваць; му́чыць, заму́чваць;
ка́шель одолева́ет ка́шаль му́чыць (заму́чвае);
му́хи одолева́ют му́хі апано́ўваюць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
consume [kənˈsju:m] v. fml
1. спажыва́ць; з’яда́ць
2. расхо́даваць, браць;
consume a lot of fuel расхо́даваць шмат па́ліва
3. ахо́пліваць; му́чыць, гры́зці;
He is consumed with envy. Яго грызе зайздрасць.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
казни́ть
1. сов. (смертной казнью) пакара́ць сме́рцю;
2. несов. (смертной казнью) кара́ць сме́рцю;
3. перен. кара́ць; (мучить) му́чыць; (бичевать) бічава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
hatchel
[ˈhætʃəl]
1.
n.
шчо́тка для часа́ньня лёну, кано́плі
2.
v.t.
1) часа́ць (лён) шчо́ткай
2) злава́ць, раздражня́ць; му́чыць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Пелясну́ць ’разануць’ (Касп.), рус. арханг. пелеса́ть ’мучыць, біць каго-небудзь’, пелесаться ’біцца’. Няясна. Магчыма, фінізм, параўн. эст. pekslema ’біцца’, або да паласнуць (гл.) з экспрэсіўнай зменай вакалізму (Карскі, 1, 253).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)