Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ты́раць ‘цяжка працаваць’ (Сцяшк. Сл.; Скарбы). Параўн. польск.tyrać ‘цяжка працаваць, не шкадуючы сіл і здароўя’, аргат. ‘красці’, ‘працаваць’ (Каня, Słownik), tyrać, terać ‘псаваць, нішчыць, траціць’, ‘надрывацца’, каш.tërac, tėrac ‘тс’, utërac są ‘змучыцца’, чэш.týrati ‘мучыць; катаваць (жывёл)’, славац.týrať ‘мучыць’. Арэальна, хутчэй за ўсё, запазычана з польскай мовы; узводзіцца да дыял.зах.-слав.*tyrati няяснага паходжання. Не зусім надзейна звязваецца генетычна з прасл.*turiti ‘паганяць’, ‘гнаць’, ‘турыць’ (Брукнер, 589; Махэк₂, 664; Рэйзак, 687; SEK, 5, 146–147). Пры прасл.*tiriti ‘мучыць’ да *terti ‘церці’ (Пралік, 637). Значэнне ‘красці’ ў польскай мове, відаць, у выніку збліжэння з усх.-слав.тырыць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gnaw
[nɔ]
v.t.
1) гры́зьці, прагрыза́ць
2) разьяда́ць, паступо́ва падто́чваць
3) гры́зьці, непако́іць, му́чыць(пра страх)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
навяза́цца, ‑вяжуся, ‑вяжашся, ‑вяжацца;
Разм.
1. Напрасіцца; дамагчыся свайго назойлівымі просьбамі. Навязацца ў госці. Навязацца з прапановай. Навязацца ў кампанію.
2.(1і2ас.неўжыв.); перан. Пачаць неадчэпна мучыць, не даваць спакою. І на Міхася жаль нахлынуў І нейкі смутак навязаўся.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сады́зм, ‑у, м.
1. Палавая ненармальнасць, якая праяўляецца ў жаданні мучыць асобу другога полу, каб задаволіць сваё палавое пачуццё.
2.перан. Заўзятая цяга да жорсткасці, катаванняў; задавальненне ад чужых пакут. Ён, вядома, бязлітасны, гэты мужык [Клопікаў]. Ён наводзіць жах на турэмных насельнікаў сваім садызмам.Лынькоў.
[Ад імя французскага пісьменніка 18 ст. маркіза дэ Сад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
mártern
1.
vtму́чыць, катава́ць
2.
(sich) му́чыцца, паку́таваць (mit D – чым-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)