пра́ўда, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. Тое, што адпавядае рэчаіснасці; ісціна.

Гаварыць праўду.

П. вочы коле (прыказка). Што п., то п. (сапраўды, на самай справе; разм.).

2. Парадак, заснаваны на справядлівасці, сумленнасці.

Шукаць праўды.

Стаяць за праўду.

3. Тое, што і правата (разм.).

Ваша п. (вы правы).

4. у знач. вык. і пабочн. сл. Сапраўды, на самай справе.

І п., дождж ідзе.

Я, п., забыла пра сход.

5. злуч. уступальны. Хоць і (разм.).

Сенакос добры, п. крыху далекавата ад вёскі.

◊

Па праўдзе кажучы, пабочн. сл. (разм.) — ужыв. пры падкрэсліванні правільнасці, праўдзівасці сказанага, таго, што сцвярджаецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

sum​2 [sʌm] v. склада́ць

sum up [ˌsʌmˈʌp] phr. v. падво́дзіць вы́нік, падсумо́ўваць;

sum smb./smth. up рабі́ць высно́вы;

sum up strength сабра́ць сі́лы

♦

to sum up караце́й ка́жучы, адны́м сло́вам

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

утаргава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; зак., што і чаго.

Набыць якую‑н. суму грошай ад продажу чаго‑н.; выручыць. З дому грошай Ганьцы не даюць. Няма з чаго ўзяць, няма ўтаргаваць з чаго. Васілевіч. Рамізнік, стрэўшы Палуту з травою, нічога не кажучы, адкупіў у яе абодва мяшкі і яшчэ нават падзякаваў.. — Дзякуй богу, утаргавала і хопіць для мяне на нейкі час. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

míld, mílde

1.

a мя́ккі, лаго́дны, ці́хі, рахма́ны

~es Klíma — уме́раны [сярэ́дні] клі́мат

2.

adv мя́кка

~ geságt — мя́кка ка́жучы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

blunt​1 [blʌnt] adj.

1. тупы́, незаво́страны;

blunt scissors тупы́я нажні́цы

2. рэ́зкі, грубава́ты; прамы́, прамаліне́йны;

To be blunt, your attitude to work is appalling. Праўду кажучы, тваё стаўленне да працы вельмі дрэннае.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

шайта́н, ‑а, м.

1. У рэлігійным уяўленні мусульман — злы дух, сатана. [Дзед Ігнат:] — А пані была дзіўная. Ні то што дзіўная, а, не проці ночы кажучы, шайтан шайтанам, з нячыстай сілай была ў вялікім сваяцтве. Лынькоў. // Ужываецца як лаянкавае слова. Нездарма я ганяўся за .. [Арліцай] больш тыдня, пакуль не гаманіў у пастку. Затое і дрэсіраваць яе цяжка. Не паддаецца, шайтан. Беразняк.

2. Родавы дух, татэм у народаў Поўначы і Сібіры.

[Араб.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

úngut

a нядо́бры

etw. für ~ néhmen* — крыўдзіцца на што-н.

nichts für ~ — не ў крыўду ка́жучы!, дару́йце [праба́чце], калі́ ла́ска

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

ábgesehen

~ (von D) — незважа́ючы (на што-н.); за выключэ́ннем

~ davón, dass… — не ка́жучы пра то́е, што…, акрамя́ таго́, што…

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

gestéhen

* vt прызнава́ць (што-н.), прызнава́цца (у чым-н.)

áufrichtig gestánden — шчы́ра [адкры́та] ка́жучы

die Wáhrheit zu ~ — па пра́ўдзе каза́ць [ка́жучы]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

акліматызава́цца, ‑зуюся, ‑зуешся, ‑зуецца; зак.

Прыстасавацца да іншага клімату. — Шчыра кажучы, — загаварыў стары пасля моцнай зацяжкі, — на Сахаліне так акліматызаваўся, што, здаецца, лепшага месца і няма. Сіняўскі. Некалькі год назад з лесагадавальніка «Мяшчэрская», што на Арлоўшчыне, была завезена і белая акацыя; яна тут добра акліматызавалася. «Звязда». // перан. Прывыкнуць да новых абставін, асяроддзя (пра чалавека). Разам з імі завіхаецца над талеркай незнаёмы, і адчувае сябе нібы сярод сваіх. Акліматызаваўся! Карпюк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)