адзёр, адру, м.

Заразная, пераважна дзіцячая, хвароба, якая суправаджаецца высыпкай, запаленнем дыхальных шляхоў і гарачкай. Галена мела моцнае здароўе. Перахварэўшы ў маленстве на адзёр, яна пасля нават і не кашлянула ніколі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чэ́знуць, -ну, -неш, -не; чэз, -зла; -ні; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца чэзлым (у 1 знач.).

Ад засухі чэзла ўсё на полі.

2. Губляць здароўе, сілы.

Хлопчык чэз на вачах.

3. Станавіцца менш выразным, змяншацца, прападаць.

На світанні зоркі на небе чэзлі, станавіліся нябачнымі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ruiníeren

vt

1. (з)руйнава́ць, вынішча́ць

2) падрыва́ць, разбура́ць, губі́ць;

séine Gesúndheit ~ падрыва́ць сваё здаро́ўе

2. ~, sich

1) банкрутава́ць

2) марна́ваць сваё здаро́ўе

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

erschüttern

vt

1) узру́шваць; агало́шваць

2) пахісну́ць

3) падрыва́ць (здароўе)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Quam cara sint bona, homines carendo intelligunt

Людзі разумеюць, якое дарагое здароўе, толькі страціўшы яго.

Люди понимают, как дорого здоровье, только потеряв его.

Гл.: Bona valetudo...

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

даўгале́цце, ‑я, н.

Доўгае жыццё. — А сто пяцьдзесят тысяч пладовых дрэў — гэта выдатна.. На здароўе людзям, на іх даўгалецце. Паслядовіч. [Вецер] кудлаціў .. выбеленыя даўгалеццем валасы і шкуматаў газету, якую трымаў Міканор у руках. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абнемагчы́, ‑магу, ‑можаш, ‑можа; пр. абнямог, ‑магла, ‑магло; зак.

Разм.

1. Страціць здароўе, сілы, занядужаць. [Жанчына] зусім абнемагла і найбольш ляжала. Чорны.

2. Тое, што і знемагчыся. Пад раніцу Параска абнемагла і заснула. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лёсткі, ‑так; адз. лёстка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

Разм. Ліслівыя словы, усхваленні. П’юць за здароўе, па парадку, усіх прысутных за сталом, а графу лёсткі сцелюць гладка і славяць чуць не каралём. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нева́жный

1. (несущественный) нява́жны, неісто́тны; (незначительный) нязна́чны; (мелкий) дро́бны; нікчэ́мны; дро́бязны;

нева́жное де́ло нява́жная спра́ва;

нева́жный вопро́с нява́жнае (неісто́тнае, нязна́чнае) пыта́нне;

2. (не вполне хороший) разг. нядо́бры, дрэ́нны;

нева́жное здоро́вье дрэ́ннае здаро́ўе, здаро́ўе не ве́льмі (не ве́льмі што).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падтачы́ць, -тачу́, -то́чыш, -то́чыць; -то́чаны; зак.

1. што. Натачыць крыху.

П. сякеру.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Пашкодзіць, раз’ядаючы знутры, знізу (пра чарвей і пад.).

Шашаль падтачыў бярвенне.

3. перан., каго-што. Аслабіць, прывесці ў заняпад.

Падточанае здароўе.

Гэта хвароба падтачыла яго.

|| незак. падто́чваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)