er músste im Büró ~ — яму́ прыйшло́ся заста́цца ў о́фісе
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
доўг, ‑у, М доўгу і даўгу, м.
1. Тое, што і абавязак. Грамадзянскі доўг. □ Верныя даўгу свайму, Сябры, ідучы на заданне, Здубелыя рукі яму [кастру] Працягвалі на развітанне.Кляўко.— Перадай, Як нашыя спытаюць, Скажы ім — доўг байца Я выканаў, хай знаюць, Як трэба, да канца.Куляшоў.
2.мн.даўгі, ‑оў. Тое, што ўзята ў пазыку, пазычана (пераважна грошы). Вярнуць доўг. Вялікі доўг. Разлічыцца з даўгамі.
3.мн.даўгі, ‑оў. Запазычанасць па абавязковых плацяжах. Даўгі па падатку.
•••
Аддаць свой (апошні) доўггл. аддаць.
Залезці (улезці) у даўгі (у доўг)гл. залезці.
Не вылазіць з даўгоўгл. вылазіць.
Не застацца ў даўгугл.застацца.
У даўгах па вушы — мець многа даўгоў.
У даўгуперадкім — быць абавязаным каму‑н.
У доўг — з умовай звароту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затаі́цца, ‑таюся, ‑тоішся, ‑тоіцца; зак.
1. Схавацца, прытаіцца, імкнучыся застацца незаўважаным. Хлопцы затаіліся ў засені кустоў бэзу і сачылі адтуль за малымі.Шыловіч.Маленькі краб, выкінуты хвалямі на бераг, затаіўся пад каменем, дзе засталося крыху вільгаці, і пагражальна варушыць чорнымі клюшнямі.Бяганская.//перан.Разм. Імкнучыся застацца нявыяўленым, часова спыніць сваю дзейнасць. — Нам неабходна ўстанавіць пастаянны нагляд за Грыбоўскім і дзедам Гаўрылам. Толькі дзейнічаць трэба вельмі асцярожна. Пачнём ім мазоліць вочы, яны адразу здагадаюцца, затояцца...Курто.Белыя затаіліся, чакаюць большых сіл.Галавач.
2.перан. Скрыць, утаіць ад іншых свае думкі, пачуцці. Затаіцца ў сабе. □ Магла б тады ў крыўдзе затаіцца, Замкнуць давер’я дзверы на ключы І з пуцявіны выбранае збіцца, Навобмацак уперад ідучы, Калі б не дзядзька той мяне суцешыў.Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытаі́цца, ‑таюся, ‑тоішся, ‑тоіцца; зак.
Схавацца або прыцішыцца, імкнучыся застацца незаўважаным. Выслаўшы ў сяло разведку, партызаны прытаіліся ў нізінцы каля возера, у густым асінніку.Краўчанка.Прытаіўся дзед у хмызняку і асцярожна узіраецца перад сабою.Колас.// Прыціхнуць, замерці. Прытаіўся сход — слухаў, з чаго будзе пачын.Баранавых.Валька выпіла з імі паўчаркі, легла на печы з Верачкай і прытаілася.Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папе́ра, -ы, мн. -ы, -пе́р, ж.
1. Матэрыял для пісьма, а таксама для іншых мэт, які вырабляецца з драўніннай ці анучнай масы.
Каштоўныя паперы (грашовыя дакументы). Корпацца ў паперах.
◊
Застацца на паперы — пра рашэнне, якое не выконваецца.
Папера ўсё вытрымае (іран.) — напісаць можна ўсё, але не заўсёды ажыццяўляецца тое, пра што напісана.
|| памянш.папе́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.
|| зніж.папе́рчына, -ы, мн. -ы, -чын, ж.
|| прым.папяро́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
survive[səˈvaɪv]v.
1. выжыва́ць, застава́цца жывы́м;
survive a diseaseзаста́цца жывы́м пасля́ хваро́бы;
The custom still survives. Гэты звычай яшчэ захоўваецца.
2. перажыва́ць (каго-н.);
She survived her husband by five years. Яна перажыла свайго мужа на пяць гадоў.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
вы́рашыцьсов.
1. реши́ть;
ён ~шыў заста́цца — он реши́л оста́ться;
2. разреши́ть; реши́ть;
в. пыта́нне — разреши́ть (реши́ть) вопро́с;
3. (спор, конфликт) разреши́ть; рассуди́ть;
◊ в. лёс — (чый) реши́ть судьбу́ (чью)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
затрыма́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1.Застацца, прабыць дзе‑н. даўжэй, чым меркавалася. Паехалі ўсе, і толькі Іван затрымаўся ў Зарэччы, затрымаўся праз хваробу.Шахавец.— Я затрымаўся ў сталоўцы, каб паслухаць, пра што размаўляюць людзі.Шамякін.
2. Спыніўшы свой рух, застацца дзе‑н. на пэўны час. Шклянка пакацілася, затрымалася на самым краі.Шахавец.[Нэля] затрымалася на хвіліну перад люстрам у гардэробнай.Лупсякоў.// Спыніцца на чым‑н. (пра погляд, позірк і пад.). Позірк Паходні затрымаўся на рабаватым твары маладога трактарыста.Хадкевіч.//перан. Спыніцца, запаволіцца (пра ход, рост, развіццё чаго‑н.). Будаўніцтва дома затрымалася. З-за непагоды ўборка затрымалася.
3. Не зрабіць чаго‑н. у тэрмін; запазніцца з чым‑н. — Прабачце, што так затрымаўся з пісьмом.Карпаў.// Спазніцца, не прыйсці ў час. — Прабач, што затрымаўся, — вінавата сказаў ён Лене, зайшоўшы за шырму.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кары́таж. Trog m -(e)s, Tröge; Fúttertrog m (кармушка);
заста́цца каля́ разбі́тага кары́та mit geschéiterten Hóffnungen dásitzen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Раско́л ’збойца, разбойнік’, ’гарэза, свавольнік’, ’вісус, шыбенік’ (Бяльк., Мат. Гом.; дзярж., Нар. сл.; Жд. 3, ТС, Янк. Мат.), ’злы, нялітасцівы чалавек’ (Сцяшк. Сл.), раско́ла ’хуліган’ (Сл. Брэс.), роско́л, роско́льнік ’шыбенік, свавольнік’ (ТС). Як здаецца, няма падстаў ідэнтыфікаваць з рус.роско́л, раско́льник, якія Фасмер (3, 444) выводзіць ад рас- і колоть у значэнні ’разбіваць, ламаць’; мяркуецца, што яны ўвайшлі ў мову пасля расколу ў праваслаўі пры патрыярху Нікане ў 1654 г., адсюль маглі набыць значэнне ’разбойнік’. Параўн. накольнік, гл.; развіццё семантыкі аналагічна да сэнсава блізкіх вісус, шыбенік (гл.), і, відавочна, азначала злачынцу, што павінен быў быць пасаджаны на кол (гл.), але змог застацца непакараным. Раско́л у значэнні ’сектант’ (Сержп. Казкі), відаць, запазычана з рускай мовы.