удакладне́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. удакладняць — удакладніць.

2. Думка, падрабязнасці дэталь і пад., якія ўдакладняюць раней сказанае ці напісанае. [Леў Раманавіч:] — Сказана вобразна, але патрабуецца такое-сякое ўдакладненне. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ізаля́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Рэчыва, якое не праводзіць электрычны ток, цеплыню або не прапускае гукі (спец.).

2. Дэталь для замацавання і ізаляцыі праваднікоў.

Фарфоравы і.

3. Асобнае, спецыяльна прыстасаванае памяшканне для хворых, якія маюць патрэбу ў ізаляцыі.

4. Турэмная камера для аднаго чалавека.

|| прым. ізаля́тарны, -ая, -ае.

І. рэжым.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ва́ндрут

(ням. Wandrute)

дэталь мацавання ў шахце ў выглядзе доўгага бруса, размешчанага ўздоўж вырабаткі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

піно́ль

(ням. Pinole)

дэталь металарэзнага станка, прызначаная для замацавання рэжучага інструмента або падтрымання вырабу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Карцо́ўка ’дэталь ў коле воднага млына’ (Кліх), запазы-чана з польск. korcówka ’тс’ (да korcić ’трывожыць, непакоіць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

датачы́ць ​1, ‑тачу, ‑точыш, ‑точыць; зак., што.

Скончыць тачэнне, выточванне чаго‑н. Датачыць дэталь.

датачы́ць ​2, ‑точыць; зак., што.

Канчаткова стачыць што‑н. (пра насякомых, грызуноў і пад.). Моль датачыла сукно.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

га́йка, -і, ДМ га́йцы, мн. -і, га́ек, ж.

Металічная дэталь з адтулінай, што мае вінтавую разьбу для накручвання на штон.

◊

Аслаблі гайкі ў каго (разм., іран.) — пра таго, хто не мае волі, не здольны дзейнічаць.

Падкруціць (закруціць) гайку (гайкі) (разм.) — павялічыць патрабаванні, зрабіць іх больш строгімі.

|| прым. га́ечны, -ая, -ае.

Гаечная разьба.

Г. ключ.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паўзу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Той, хто не ўмее яшчэ хадзіць, а толькі поўзае (разм.).

2. Дэталь механізма, якая слізгаецца ўзад і ўперад па чым-н. у прамалінейным напрамку (спец.).

3. мн. Клас пазваночных жывёл, якія перамяшчаюцца пераважна паўзком (змеі, яшчаркі, кракадзілы, чарапахі).

|| прым. паўзу́нны, -ая, -ае (да 2 знач.; спец.).

П. механізм.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

памаракава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., на каго, з кім, над кім-чым і без дап.

Разм. Маракаваць некаторы час. [Каленік:] — Нічога, суседзе. Памаракую з Фрэдам у нашай кузні. Зробім табе гэтую дэталь. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фіксава́цца, ‑суецца; незак.

1. Спец. Замацоўвацца ў адпаведным становішчы. Дэталь фіксуецца.

2. Адзначацца, замацоўвацца, запісвацца (у свядомасці, на паперы і пад.).

3. Сканцэнтроўвацца, з’асяроджвацца.

4. Канчаткова вызначацца, устанаўлівацца.

5. Зал. да фіксаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)