масляні́сты, -ая, -ае.

1. У склад якога ўваходзіць масла.

Масляністая вадкасць.

2. перан. Які мае мяккі бляск.

Масляністыя вочы.

|| наз. масляні́стасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

hazel​2 [ˈheɪzl] adj. све́тла-кары́чневы, ка́ры (пра вочы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

за́сціць, за́шчу, за́сціш, за́сціць; незак., што і без дап. (разм.).

Засланяць, загароджваць (святло), перашкаджаць добра бачыць.

Адыдзі ад святла, бо засціш.

Слёзы засцяць вочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

само́тны, -ая, -ае.

1. Які жыве ў адзіноце, адасоблена.

Самотнае жыццё.

2. Сумны, журботны.

Самотныя вочы.

|| наз. само́тнасць, -і, ж.

С. лягла на душу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пярша́к, першаку́, м. (разм.).

1. Тавар першага гатунку.

2. Першая, самая моцная самагонка.

Хапіў першаку, дык аж вочы на лоб.

|| памянш. першачо́к, -чку́, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ашчу́рыцца ’пралупіць вочы’ (Гіст. мовы, 2, 59). Ад шчурыцца ’прыжмурваць вочы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́тарачыць ’вытарашчыць вочы’ (З нар. сл., навагр.). Рус. дыял. вы́торочить ’абшыць, аблямаваць’ і ’высунуць, вытарашчыць вочы’; ’выстраіцца, убрацца’, вы́торочки ’вочы, зрэнкі’. У бел. запазычанне з рус., таму што слова цалкам ізаляванае. Не зусім ясна, ці звязана рус. выторочить ’тарашчыць вочы’ з вы́торочить, торочи́ть, торока (гл. таро́кі). Магчыма семантычнае развіццё: выторочить ’звольніць з тарокаў’ → ’выцягнуць, высунуць вонкі’ → ’вытарашчыць вочы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сляпі́ць несов.

1. (мешать видеть) слепи́ть;

мяце́ліца ~пі́ла во́чы — мете́ль слепи́ла глаза́;

слёзы ~пі́лі во́чы — слёзы слепи́ли глаза́;

2. (утомлять, притуплять зрение) слепи́ть, ослепля́ть; (ослаблять, ухудшать зрение) по́ртить;

я́ркія фа́рбы ~пі́лі во́чы — я́ркие кра́ски слепи́ли (ослепля́ли) глаза́;

с. во́чы — по́ртить зре́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

казе́ліць: несов., разг. к. зрэ́нкі (во́чы) тара́щить глаза́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сляпі́цца, сляплю́ся, сле́пішся, сле́піцца; незак.

1. Псаваць сабе зрок.

С. над кнігаю.

2. Пра немагчымасць глядзець (ад яркага святла і пад.).

Слепяцца вочы ад сонца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)