Вярхні́ца ’драбіны ў калёсах’ (пух., З нар. сл.), рус. кастр. ве́рхница ’верхняя падоўжная аснова калёс’, польск. wierzchnica ’верхняя частка чаго-небудзь’. Утворана ад верхні (< vьrxьnь) і суф. ‑іца (< ‑ica).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

счаса́цца ​1, счэшацца; зак.

Зняцца пры часанні. Счасалася два кілаграмы пуху.

счаса́цца ​2, счэшацца; зак.

Стаць счасаным (пра верхні слой дрэва і пад.). Кара няроўна счасалася. // Стаць стаптаным (пра абцасы і пад.). Верх [чаравікаў] патрэскаўся.., а падэшва была цэлая, абцасы толькі счасаліся. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абле́зці, -зу, -зеш, -зе; -ле́зь; зак. (разм.).

1. Страціць валасы або поўсць ці пер’е, скуру; выпасці, вылезці (пра валасы, поўсць, пер’е).

Кот аблез.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Страціць першапачатковую афарбоўку, верхні слой, выліняць, выцвісці або злезці, адваліцца ад паверхні чаго-н.

Сукенка аблезла.

Фарба аблезла.

3. Змяніць скуру, згарэўшы на сонцы.

За лета ўвесь твар аблез.

|| незак. абла́зіць, -ла́жу, -ла́зіш, -ла́зіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

upper​2 [ˈʌpə] adj. ве́рхні, вышэ́йшы;

the upper classes вышэ́йшыя ко́лы;

the upper circle theatre балко́н;

the upper reaches of the Thames вярхо́ўе Тэ́мзы

♦

get the upper hand (over smb.) узя́ць верх (над кім-н.)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

аблупі́цца, ‑лупіцца; зак.

Абдзерціся, адваліцца (пра верхні слой чаго‑н. — кару, скуру, фарбу і інш.). Аблупілася фарба — не падымаліся рукі, каб паднавіць яе. Шахавец. Валасы ў дзяўчыны выцвілі, твар загарэў, аж чорны стаў, а нос аблупіўся. Васілёнак. // Адпасці кавалкамі, абсыпацца (пра тынк і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ляшчот ’шарпак, верхні цвёрды слой снегу, замёрзлага пасля адлігі’ (стол., ЛАПП). Паўн.-слав. утварэнне з суфіксам ‑ъtъ ад ляшчаць, якое да ляск (гл.) < lesk‑/lešč. Гукапераймальнае (Бернекер, 1, 702; Фасмер, 2, 552).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Налой ’наезджаная санная дарога’ (свісл., Шатал.). Аналагічна да набой ’тс’ ад набіць ’наездзіць’ павінна ўтварацца налой ад ліць, параўн. рус. налой ’верхні слой вады’, аднак застаецца не зусім ясней матывацыя (’як палітая’?).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лямпе́шка ’планка, у якую ўстаўляецца верхні канец млёна’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Магчыма, да лямпа (гл.). Гняздо планкі, куды ўстаўляўся млён, было падобна да адпаведнага гнязда ў лучніку (посвету). Суфікс ‑ешка, як у даўбешка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аперко́т

(англ. uppercut, ад upper = верхні + cut = удар)

сп. удар знізу ў тулава або падбародак праціўніка пры гульні ў бокс.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

літасфе́ра

(ад гр. lithos = камень + sphaira = шар)

верхняя цвёрдая абалонка зямнога шара, якая ўключае зямную кару і верхні слой мантыі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)