Трэ́нчыць ‘турбаваць, непакоіць’, трэ́нчыцца ‘турбавацца, непакоіцца’, ‘хацецца’ (Юрч. СНЛ), трэ́нчанне ‘турботы, непакой’ (там жа). Гл. фанетычны варыянт дрэнчыць ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тыркаце́ць (тыркоце́ць) ‘тарахцець, трашчаць’ (жытк., Жыв. НС). Фанетычны варыянт да туркацець ‘тс’, дзеяслова інтэнсіўнага дзеяння ад ту́ркаць 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Брушты́н. Гл. буршты́н. Фанетычна варыянт брушты́н узнік з буршты́н як вынік дыялектнага спрашчэння групы ‑ршт‑ (якая была цяжкай для вымаўлення).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вяршэ́чак ’вяршаліна’ (КТС, П. Місько) — абласны варыянт лексемы вяршочак, суф. ‑эчак складае арэал, супольны з украінскімі гаворкамі; параўн. укр. вершечок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ляле́ць, леле́ць, еле́ць ’блішчаць, пералівацца’ (ТС) — скарочаны варыянт да лялеяць (гл.). Аб пераходзе лʼ > й (йеле́ць) гл. Карскі 1, 322.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трасава́ць ‘дрэсіраваць’ (Ласт.). З польск. tresovać ‘тс’, варыянт dresovać, з ням. dressieren ‘тс’ да франц. dresser ‘тс’ (ЕСУМ, 5, 631).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БУЛЬ (Boulle, Boule) Андрэ Шарль (11.11.1642, Парыж — 28.2.1732), французскі майстар маст. мэблі. З 1672 прыдворны майстар Людовіка XIV. Распрацаваў свой варыянт тэхнікі інтарсіі, т.зв. маркетры (мазаічны ўзор), шырока выкарыстаўшы эбенавае дрэва, слановую косць, перламутр, чарапахавы панцыр, медзь, бронзу і волава. Мэбля з майстэрні Б. (з ім працавалі яго 4 сыны) эвалюцыяніравала ад класіцызму 17 ст. да ракако; зберагаецца ў Луўры, Версалі, Фантэнбло, Музеі Клюні (Парыж) і інш. Імітацыя работ Буля (пераважна ў 19 ст., т.зв. стыль Буля) сустракаецца ва ўсёй Еўропе.
т. 3, с. 332
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Капялю́х, варыянт да капялюш з тым жа значэннем (Гарэц., Др.-Падб.), таксама запазычанне з польск. kapeluch ’тс’ (Слаўскі, 2, 53–54).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Лі́пачка, лі́почка ’невялікая каробка для мёду, зробленая з ліпавай кары’ (петрык., З нар. сл.) — скарочаны варыянт лексемы ліпавачка. Да лі́па (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перацува́ць ’перадвояць’ (швянч., Сл. ПЗБ). З пера- і ірваць, што да цуць ’цвісці’ (гл.), параўн. макед. прецутува ’адцвітаць’, варыянт прецветува ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)