аграбі́знес

(ад лац. ager = поле + англ. business = бізнес)

сектар рыначнай эканомікі, звязаны з працэсамі сельскагаспадарчай вытворчасці, захоўвання, размеркавання і апрацоўкі яе прадуктаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ве́нчурны

(ад англ. venture = рызыкаваць)

звязаны з рызыкай, рызыкоўны, асабліва ў гандлі і банкаўскай справе (напр. в. бізнес, в-ая фінансавая аперацыя).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БЕЛАРУ́СКІ САЮ́З ПРАДПРЫМА́ЛЬНІКАЎ І АРАНДА́ТАРАЎ,

добраахвотнае незалежнае грамадскае аб’яднанне грамадзян Беларусі і інш. краін, прац. калектываў прадпрыемстваў, арг-цый і ўстаноў розных формаў уласнасці. Створаны ў 1990. Аб’ядноўвае больш за 2 тыс. арг-цый і ўстаноў. Гал. мэты: усталяванне арэндных адносін, развіццё прадпрымальніцтва, раздзяржаўленне і прыватызацыя, абарона інтарэсаў чл. саюза. Для аказання паслуг сваім членам і выканання інш. функцыян. задач створана сетка малых прадпрыемстваў: юрыд. служба, навук.-аўдытарская і навук.-вытв. камерцыйная фірмы, бізнес-цэнтр, кадравы цэнтр з Акадэміяй прадпрымальніцтва і сацыяноміі.

т. 2, с. 456

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

rozrywkowy

rozrywkow|y

забаўны; забаўляльны; пацешны; пацяшальны;

muzyka ~a — лёгкая музыка;

lokal ~y — кабарэ; начны клуб; забаўляльная ўстанова;

program ~y — забаўляльная праграма;

przemysł ~y — забаўляльная індустрыя; шоў-бізнес

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

risk​1 [rɪsk] n.

1. ры́зыка;

Let’s try, it’s not much of a risk. Паспрабуй, рызыка невялікая.

2. небяспе́ка, пагро́за;

a risk to national security пагро́за нацыяна́льнай бяспе́цы

3. аб’е́кт ры́зыкі (пра чалавека або бізнес);

a poor risk ненадзе́йны кліе́нт;

a good risk кліе́нт, на яко́га мо́жна разлі́чваць

♦

at risk (from/of smth.) пад пагро́зай (чаго́-н.);

at one’s (own) risk на свой страх і ры́зыку;

take a risk/take risks рызыкава́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

interes, ~u

м.

1. справа; інтэрас;

przyjść do kogo w ważnym ~ie — прыйсці да каго па важным пытанні (па важнай справе);

mam do ciebie interes разм. у мяне ёсць да цябе справа; можна цябе на пару слоў?;

(to) nie twój interes! — гэта не твая справа!;

2. інтарэсы; карысць; выгада;

bronić swoich ~ów — бараніць свае ўласныя інтарэсы;

w — czyim

(swoim) ~ie — у чыіх (сваіх) інтарэсах;

3. выгадная справа; здзелка; угода;

dobić ~u (ubić ~) — здзейсніць здзелку; абцяпаць справу;

robić ~y na kim/czym — зарабляць на кім/чым;

4. разм. бізнес, прадпрыемства;

rodzinny interes — сямейны бізнес;

otworzyć interes — пачаць справу (бізнес);

on ma w tym swój interes — ён у гэтым зацікаўлены;

człowiek ~u — чалавек справы; бізнесмэн;

nie ma karesu bez ~u — прык. і каза воўку дарма не скача

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

business [ˈbɪznəs] n.

1. га́ндаль, камерцы́йная дзе́йнасць, бі́знес;

go into business заня́цца бі́знесам

2. спра́ва, пастая́нны заня́так;

a business address службо́вы а́драс;

a man of business дзелавы́ чалаве́к;

get down to business бра́цца за спра́ву;

Are you here on business? Вы тут па справе?;

What’s your business? Чым займаецеся?

3. адка́знасць, спра́ва;

It’s none of your business. Гэта цябе не датычыцца.

4. камерцы́йнае прадпрые́мства, фі́рма;

start one’s own business адкры́ць сваю́ фі́рму; пача́ць сваю́ спра́ву ў бі́знесе

♦

business is business ≅ спра́ва спра́вай;

business before pleasure спача́тку пра́ца, пасля́ заба́вы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

law [lɔ:] n.

1. зако́н;

break the law паруша́ць зако́н;

by law па зако́не, зго́дна з зако́нам;

within the law у ра́мках зако́ну

2. пра́ва;

criminal/international law крыміна́льнае/міжнаро́днае пра́ва

3. зако́н (пра бізнес, прыроду, навуку);

the law of gravity зако́н прыцяжэ́ння

4. суд;

gо to law звярну́цца ў суд

5. пра́віла;

the laws of football пра́вілы ігры́ ў футбо́л

6. юрыспрудэ́нцыя;

prаctise law быць юры́стам

7. the law infml палі́цыя;

Оpen the door, that’s the law. Адчыніце дзверы, гэта паліцыя.

♦

the law of the jungle зако́н джу́нгляў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пра́віць, праўлю, правіш, правіць; незак.

1. кім-чым і без дап. Маючы ўладу ў сваіх руках, кіраваць кім‑, чым‑н. Ды і паглядзець яшчэ трэба, які з таго Міканора гаспадар выйдзе, каб правіць такой сям’ёй! Мележ. // Накіроўваць чыю‑н. дзейнасць; кіраваць чым‑н. Дарогі! Якія б вы Радасныя тут былі, Калі б не пралеглі праз джунглі, Дзе ўсім правіць бізнес. Танк.

2. кім-чым і без дап. Накіроўваць каго‑, што‑н. у адпаведным (патрэбным) напрамку; кіраваць. Кузьма сядзеў у перадку і правіў коньмі. Сачанка. Вяртаючыся назад, Сямён Пятровіч толькі правіў вяслом. Капусцін.

3. што і без дап. Служыць, адпраўляць. Правіць малебен. □ Марыю разам з другімі прыгожымі дзяўчатамі з другіх прыходаў пасылалі аднойчы на нейкую ўрачыстую імшу, якую правіў сам папа ў саборы святога Пятра. Лынькоў.

4. што. Спраўляць, праводзіць. Чутно вясны дыханне ўсюды: На сініх далях, на лясах, На дрэвах, што вартуюць шлях, Дзе струны-дроты правяць цуды. Колас. Грамада вясёлых камсамольцаў правіць свой бурлівы карнавал. Дудар.

5. што. Рамантаваць, папраўляць, рапараваць. Дзядзька сядзіць на табурэтцы каля лавы, тварам да сцяны, і правіць хамут. Брыль.

6. што. Выпраўляць памылкі ў чым‑н. Ці .. [Заранік] вычытваў гранкі, ці правіў заметкі і артыкулы для здачы ў набор, ніяк не мог забыцца на пісьмы, паказаныя рэдактарам. Хадкевіч.

7. што. Тачыць, вастрыць. Правіць брытву.

•••

Сваё права правіць — настойваць на сваім.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВАЛАВЫ́ ЎНУ́ТРАНЫ ПРАДУ́КТ (ВУП),

абагульняльны эканам. і статыст. паказчык, які адлюстроўвае сукупную вартасць канчатковых тавараў і паслуг, вырабленых на тэр. краіны, у дзеючых рыначных цэнах без уліку сальда плацежнага балансу. Уваходзіць у сістэму нацыянальных рахункаў. Вызначаецца па методыцы ААН, у бягучых і пастаянных цэнах. Яго даходы, як і валавога нац. даходу, — гэта сума заработнай платы ўсіх наёмных работнікаў (да выплаты падаткаў), рэнтных плацяжоў, працэнтаў па пазыках, амартызацыйных адлічэнняў, прыбытку фірмаў, карпарацый і асобных прадпрыемстваў, даходаў ад індывід. прац. дзейнасці, даходаў творчых, навук. і інш. работнікаў, ускосных падаткаў на бізнес. У матэрыяльна-рэчыўнай форме ВУП — сукупнасць вырабленых у краіне тавараў і паслуг, якія на працягу года выкарыстоўваюцца на спажыванне і накапленне. Падлічваецца ВУП у маштабе краіны ў разліку на душу насельніцтва, што дае магчымасць параўноўваць асобныя краіны і рэгіёны па ўзроўні сац.-эканам. развіцця. Важнае значэнне мае і структура выкарыстання ВУП: якая яго доля на якія мэты затрачваецца — на харчаванне, адукацыю, ахову здароўя, навуку і культуру, кіраванне, ваен. і інш. Такія паказчыкі адлюстроўваюць узровень жыцця ў пэўнай краіне і характар яе сац. палітыкі. На Беларусі ў сувязі з крызісам у пераходны да рыначнай эканомікі перыяд агульны аб’ём вытв-сці ВУП змяншаецца. У разліку на душу насельніцтва Беларусь адносіцца да групы краін, дзе гэты паказчык ніжэйшы за сярэдні. Істотныя змены адбываюцца і ў структуры ВУП. Доля расходаў на канчатковае спажыванне ў 1994 склала 84,4%, у 1995 — 71,9 (з іх адпаведна на дамашнюю гаспадарку 56,5 і 50,5, на дзярж. кіраванне 21,3 і 21,9%, на валавыя накапленні 28,9 і 25,2%).

І.Дз.Прахарэнка.

т. 3, с. 469

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)