1. Спецыяльнае, паглыбленае ў зямлю памяшканне для захоўвання прадуктаў, віна, пораху і пад.; пограб. Вінны склеп. Парахавы склеп. □ Капаў мужык склеп і выкапаў кавалак золата.Якімовіч.Галя пасадзіла хлопцаў ля вялікага стала, .. а сама пабегла ў склеп па бульбу.Ваданосаў.[Ганя:] — Адразу з поля, сырую, мокрую [бульбу] ссыпалі ў скляпы.Грамовіч.
2. Закрытае падземнае памяшканне, у якім устанаўліваюцца дамавіны з нябожчыкамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самапа́л, ‑а, м.
Старажытная гладкаствольная агнястрэльная зброя, якая зараджалася з дула. //Разм. Ружжо наогул. Брыду адранкам ля ракі, Збіваючы расу, І самапал на два куркі На выпадак нясу.Броўка.Іду туды, дзе стаяў [Атрох], а ён ляжыш ніцма, носам у снег. І самапал яго воддал: ложа — сабе, а ствол — сабе.Ракітны.// Самаробная дзіцячая стрэльба ў выглядзе кароткага ствала, прымацаванага да ручкі. А на справе ім даводзілася абыходзіцца звычайнымі дзіцячымі самапаламі.Васілевіч.Але тады [у дзяцінстве] мяне больш вабілі не кнігі, а самаробныя самапалы ды буслянкі на стогадовых ясакарах і ліпах у былым панскім садзе.Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
A, a
I
nмуз.лянескл.
von ~ bis Z — з пача́тку да канца́
das ~ und (das) O — а́льфа і аме́га, су́тнасць
wer ~ sagt, muss auch B ságen — хто сказа́ў А, паві́нен сказа́ць Б
II
prp па (па цане)
3 m ~ 5 Éuro — тры ме́тры па 5 еўра
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
падно́жжа, ‑а, н.
1. Ніжняя частка або месца ля самага нізу таго, што высока ўзнімаецца ўверх. Падножжа дуба. □ Каля падножжа гары мы ўзялі лыжы на плечы.Шамякін.
2. Тое, што і п’едэстал. Падножжа.. [манумента] абкружана багатым кветнікам.Хадкевіч.Хлопцы і дзяўчаты ў нацыянальным адзенні ўскладаюць да падножжа абеліска вянкі і букеты кветак.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. Запрэгчы сваіх коней, валоў і пад. — пра ўсіх, многіх. У Панка конь ужо быў запрэжаны — стаяў ля ганка — і на возе ляжалі хатулі.. Таня падумала, што людзі з начы яшчэ пазапрагаліся, а ім ніхто не сказаў...Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́гаралы, ‑ая, ‑ае.
1. Выпалены. На выгаралым іржышчы ляжала кучка шызага попелу.Бядуля.// Які пасох, загінуў ад спёкі. А тут, ля будана, па бурай, выгаралай траве скакалі цвыркуны-конікі.Асіпенка.
2. Які страціў афарбоўку ад уздзеяння сонца. Выгаралыя ад сонца валасы ўпалі на лоб і густым ценем засцілі хударлявы, загарэлы твар.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штука́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
1.Уст. Рабіць, паказваць фокусы 2.
2. Займацца штукарствам, быць штукаром (у 2, 3 знач.).
3. З вялікім стараннем рабіць што‑н.; завіхацца каля чаго‑н. Дома жонка ля пліты штукарыць.Макаль.Бы[ццам] для забаўкі [Антон] штукарыў, а цяпер і самому люба зірнуць на .. [пеўнікаў над франтонам], бо надаюць будынку закончанасць.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пляска́ч1 ’пірог’ (Касп.), плеску́ха ’скавароднік, пярэпечка’ (лун., ЛА, 4; ЖНС). Да пляска́ць (гл.). Параўн. укр.плеска́ч ’круглы хлеб з плоскай паверхняй’.
Пляска́ч2 ’гатунак ячменю — з двума радамі зярнят у коласе’ (Сцяц.). Да плоскі (гл.), г. зн. першапачаткова ⁺пласка́ч, аднак пад уплывам пляска́ць, пляска́ты ‑ла‑ > ‑ля‑.
Пляска́ч3, звычайна ў мн. л. плыскачы́ ’памылка ў чынах, калі абедзве ніткі асновы кладуць разам, а не па адной уверх і ўніз’ (Уладз.). Відаць, з ⁺пласкачы < пло́скі (гл.). Параўн. польск.паўн.-усх.płaszczka, plaszczucha ’спляценне пры тканні, у якім дзве ніткі асновы ідуць побач’, падляшск.płaskocha ’блюзна ў палатне з-за плескача’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
буфе́т, ‑а. М ‑феце, м.
1. Шафа для пасуды, сталовай бялізны, закусак, напіткаў. Маці ў фартуху, у касынцы з такой жа вясёленькай крамніны насіла з кухні ў сталовую і ставіла ў буфет варанае і смажанае.Карпаў.Рэчаў у нас было мала: шафа, буфет, стол, два ложкі.Жычка.
2. Стол або стойка для продажу закусак і напіткаў у сталовых, рэстаранах і пад. Ля самага парога абступілі буфет мужчыны, чакалі свежага піва: бочку толькі што адкрылі — буфетчыца завіхалася ля помпы.М. Стральцоў.
3.Разм. Пакой, дзе прадаюцца напіткі і закускі; закусачная. На Валадарскага [Шэмет] зазірнуў у буфет, захацелася ад смагі халоднага піва.Лобан.
[Фр. buffet.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
scoop
[sku:p]1.
n.
1) шу́фель -ляm.
2) чарпа́к -а́m.
3) кухо́нны апало́нік, чарпа́к або́ шу́флік -аm.
4) эксклюзіў -ву m., бо́мба f., сэнсацы́йная публіка́цыя (надрукава́ная ране́й за канкурэ́нтаў)
2.
v.t.
1)
а) чэ́рпаць, наліва́ць, наклада́ць чарпако́м
б) выбіра́ць (зямлю́ зь я́мы)
2) надрукава́ць сэнсацы́йную ве́стку ране́й за канкурэ́нтаў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)