пека́н, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Дрэва сямейства арэхавых з масляністымі пажыўнымі пладамі і каштоўнай драўнінай; амерыканскі арэх. / ‑у. у знач. зб. Зараснікі пекану.

2. ‑а. Ядомы плод гэтага дрэва ў выглядзе арэха.

3. ‑у; толькі адз. Драўніна гэтага дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

како́с

(парт. cocos, мн. ад сосо)

1) тое, што і какосавая пальма;

2) какосавы арэх, плод какосавай пальмы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карыя-

(гр. karyon = арэх, ядро арэха)

першая састаўная частка складаных слоў, якая абазначае «які адносіцца да клетачнага ядра».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

перыка́рыён

(ад перы- + гр. karyon = арэх, ядро)

цела нейрона без адросткаў, дзе змяшчаецца ядро і асноўныя клетачныя арганоіды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фунду́к

(тур. funduk)

від ляшчыны, ляшчыннік, які расце на поўдні, а таксама арэхі, плады гэтай расліны; ламбардскі арэх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Трухане́ц ‘стрэсены арэх’ (Янк. 1). Да трухану́ць — шматкратнага дзеяслова ад трухну́ць ‘страсянуць, скалануць’ (Нар. Гом., Юрч. Вытв.), параўн. польск. trząchnąć, якое да trząść ‘трэсці’ (Брукнер, 579).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вы́лупак 1 ’хлопчык з вылупленымі вачамі, лаянка хлопца’ (Нас., Некр., КЭС, лаг.); ’адзінае дзіця’ (Нік., Оч.); ’птушаня, якое толькі што вылупілася з яйца’ (Нас.). Рус. вы́лупок ’тс’, укр. ви́лупок ’дзіця (зняважліва)’, польск. wyłupek ’што-небудзь вылупленае (арэх, птушаня)’; ’небарака’, чэш. дыял. výlupek, vejlupek ’арэх, які вылупіўся з шалупіння’. Ад вылупіць (‑цца) у розных значэннях з суф. ‑ъкъ.

Вы́лупак 2 ’франт’, вы́лупка ’франціха’ (Касп.). Да вылупіцца ’прыбрацца’ (гл.). Параўн. таксама рус. вылупёна ’франціха’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

nut

[nʌt]

1.

n.

1) арэ́х -а, арэ́шак -ка m.

2) га́йка f.

3) Sl. дзіва́к -а́ m., прыду́рак -ка m.

hard nut to crack, informal – мо́цны арэ́х (што-н. цяжко́е для дасягне́ньня)

2.

v.

рваць арэ́хі

3.

adj.

арэ́хавы

•

- nuts

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

лу́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. Аднакр. да лускаць (у 1 знач.). Вахроў скрыгануў зубамі, нібы луснуў арэх, і пайшоў. Алешка.

2. (1 і 2 ас. не ужыв.). Разм. Трэснуць, лопнуць. Бутэлька луснула. □ І слівы сыта луснулі ў баках, Аб’еўшыся і сонцам, і зямлёю. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рэ́шнік 1 ’арэшнік’ (ЛА, 1, Сл. ПЗБ). Ад арэшнік < арэх (гл.).

Рэ́шнік 2 ’тонкія планкі, якія набіваюць пры атынкоўцы’ (Сл. Гродз., Сл. рэг. лекс.). Рус. решетины ’тс’, решка ’краты’. Гл. рашотка).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)