напі́саны в разн. знач. напи́санный; см. напіса́ць;

на лбе (не) напі́сана — на лбу (не) напи́сано;

на раду́ напі́сана — на роду́ напи́сано;

на тва́ры напі́сана — на лице́ напи́сано;

што напі́сана пяро́м, таго́ не вы́сечаш і тапаро́мпосл. что напи́сано перо́м, того́ не вы́рубишь и топоро́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

herus=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на

1) рух знутры ў напрамку да таго, хто гаворыць: herusgehen* выхо́дзіць

2) здабыванне чаго-н. наверх, вонкі: herusziehen* выця́гваць, вырыва́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

спустя́ предлог с вин. праз (што), пасля́ (чаго), пасля́ таго́, як прайшо́ў (міну́ў); (погодя) счака́ўшы; (позднее) пазне́й;

спустя́ час праз гадзі́ну;

спустя́ не́сколько дней праз не́калькі дзён (пасля́ не́калькіх дзён);

приду́ немно́го спустя́ прыйду́ тро́хі пачака́ўшы (тро́хі пазне́й).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

захлісну́ць, ‑не; зак., каго-што.

Узняўшыся, заліць (пра ваду, хвалі). Хваля захліснула лодку. // перан. Захапіць, авалодаць, паглынуць (пра пачуцці, падзеі і пад.). Я прамаўчаў, бо ўспамін захліснуў мяне, абудзіў невыразнае, забытае даўно пачуццё замілаванасці да таго цудоўнага дня. Асіпенка. У Марыны з новай сілай падступіла пад сэрца туга па дзецях, захліснула ўсю яе істоту. Шарахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жывапі́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да жывапісу. Жывапісныя работы.

2. Прыгожы, маляўнічы, варты таго, каб быць адлюстраваным у жывапісе. Жывапісны куток прыроды. Жывапісная поза.

3. перан. Вобразны, яркі, выразны (пра мову, стыль і пад.). Ніхто ні да Пушкіна, ні пасля яго не даў такой жывапіснай карціны Пецярбурга, як аўтар «Меднага конніка». Палітыка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заваро́так, ‑тка, м. і заваро́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Разм. Тое, што і заварот. Лес з аднаго боку дарогі зноў разарваўся вясёлаю палянкаю, агінаючы яе прыгожымі завароткамі. Колас. Ахрэм забягае наперад, становіцца на заваротак дарогі, што вядзе да фермы. Паўлаў.

•••

Кароткі завароткі ў каго — пра таго, хто дзейнічае рашуча, не задумваючыся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дагавары́цца, ‑варуся, ‑ворышся, ‑верыцца; зак.

1. Прыйсці да згоды шляхам перагавораў; дамовіцца. Лабановіч канчаткова дагаварыўся з гаспадыняю, што будзе праз дзень прыходзіць сюды і займацца з Лідаю. Колас.

2. У размове ці разважаннях дайсці да якой‑н. крайнасці. Англійскі дэлегат, напрыклад, дагаварыўся да таго, што палічыў за прагрэс у калоніях павелічэнне колькасці аслаў. Філімонаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ві́на,

гл. віны.

віна́, ‑ы, ж.

1. Нядобры ўчынак, правіннасць. Зразумець віну. Даказаць віну. □ Чэсь апусціў галаву ў знак свае віны і стаяў панурыўшыся. Колас. // Адказнасць за ўчынак, злачынства. Па чыёй віне?

2. Прычына. А сок быў свежы, такі хвацкі, Такі салодкі, забіяцкі! Ён быў галоўнаю віною Таго, што позняю парою Сядзелі дзеці чарадою. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мянта́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Наждачная лапатка, якой востраць косы. [Алесь] спыніўся, узяў вехцік сакавітай травы, абцёр палатно касы, і яна зазвінела, заспявала пад мянташкаю. Сабаленка.

2. перан. Разм. Пра таго, хто многа і без толку гаворыць; трапло. Шкада, што мянташкам Там-сям давяраюць І волю даюць Языкамі мянціць. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напака́з, прысл.

1. Для агульнага агляду. Выставіць тавары напаказ. □ Партызаны сваіх слядоў напаказ не выстаўлялі. Чорны. На высокім, яшчэ голым дрэве, з чорнага гнязда выстаўляў напаказ доўгую дзюбу бусел. Бялевіч.

2. Для выгляду, з мэтай звярнуць увагу. Уздыхаць напаказ. □ На вадохрышча, пасля таго як усе набралі свянцонай вады, Якаў напаказ выкупаўся ў палонцы. Каліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)