uprzedzenie

uprzedze|nie

н.

1. папярэджанне;

bez ~nia — без папярэджання;

2. прадузятасць, негатыўнае стаўленне;

bez ~ń — без прадузятасці;

~nia rasowe — расавая прадузятасць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

gadanie

gadani|e

н. балбатня, пустаслоўе;

czcze ~e — балбатня; пустая балбатня; балачка;

~e! — глупства!; балбатня!; хлусня!;

bez ~a! — без размоў!; без [лішніх] слоў

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

во́зірк, ‑у, м.

Абл. Погляд, позірк убок, назад. Можа тысячны раз прабег ён [Няслаўскі] вокам па гэтым бяскрыўдным лістку паперы паміж боязных возіркаў на вокны. Мурашка.

•••

Без возірку — без аглядкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кра́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які дзеліцца без астачы на які‑н. лік. Кратны лік.

2. у знач. наз. кра́тнае, ‑ага, н. Цэлы лік, які дзеліцца на другі без астачы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

отка́з м.

1. (действие по глаг. отказа́ть) адмо́ва, -вы ж.;

2. (действие по глаг. отказа́ться) адмаўле́нне, -ння ср.;

◊

без отка́за а) спра́ўна, без адмо́вы, безадмо́ўна; б) (вволю, вдоволь) уво́лю, удо́сталь;

до отка́за да канца́, ко́лькі мажлі́ва;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

канстатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што і без дап.

Устанавіць (устанаўліваць) наяўнасць, несумненнасць чаго-н.

К. факт.

|| наз. канстата́цыя, -і, ж. і канстатава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

неаха́йны, -ая, -ае.

1. Які не захоўвае чысціні, парадку; які ўтрымліваецца ў беспарадку.

Неахайная гаспадыня.

Н. пакой.

2. Зроблены абы-як, без стараннасці.

Неахайная работа.

|| наз. неаха́йнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

намало́ць, -мялю́, -ме́леш, -ме́ле; -мялі́; -мо́латы; зак.

1. чаго. Размалоць нейкую колькасць чаго-н.

Н. мукі.

2. перан.; чаго і без дап. (разм.). Нагаварыць многа лішняга, пустога.

Н. лухты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

гне́сці і гнясці́, гняту́, гняце́ш, гняце́; гняцём, гнецяце́, гняту́ць; гняці́; незак., каго-што і без дап.

1. Прыціскаць сваім цяжарам.

2. перан. Выклікаць непрыемнае пачуццё, мучыць.

Думкі гнятуць мяне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

выкрута́сы, -аў (разм.).

1. Мудрагелістыя, вычварныя рухі, лініі.

Язда з выкрутасамі.

Вырабляць нагамі в.

2. Мудрагелістыя моўныя звароты.

Слоўныя в.

3. перан. Хітрыкі, дзівацтвы.

Прызнаўся ва ўсім без выкрутасаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)