◎ Пы́пніць ’запінацца, гаварыць з перапынкамі; рабіць нядбала, абы-як’ (вілен., Нас.), ’рабіць павольна, марудна, неахайна’ (Чач.: “używany w Litwie w polszczyźnie”), ’няўмела прасці’ (пруж., Сл. ПЗБ), пьтніцца ’рабіць вельмі марудна’ (клец., Жыв. сл.). Лічыцца балтызмам, у якасці крыніцы падаецца літ. ру́рпіоіі ’корпацца, марудзіць; з цяжкасцю выбірацца з хваробы’, pipnóti ’марудна вастрыць касу’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 127); аднак фармальная і семантычная блізкасць з пыпліць (гл.) дазваляе лічыць больш пераканаўчай версію пра імітатыўны характар дзеяслова (заіканне, пыхканне і пад.), параўн. лат. pipinät ’курыць’; балг. пипна, питу́вам ’дакранацца пальцам, хутка рабіць’, пипнеж ’марудная работа’, пипнив ’марудны’ і пад. (гукаперайманне, гл. БЕР, 5, 246).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аранжы́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Зрабіць (рабіць) аранжыроўку. Вялікі рускі кампазітар Глінка гаварыў, што музыку стварае народ, а кампазітары яе толькі аранжыруюць. «Беларусь».
[Ад фр. arranger — прыводзіць у парадак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́жа,
1. Прысл. да гожы.
2. безас. у знач. вык. Прыгожа, прыемна, прыветна. Усюды так гожа і спевы ліюцца. Гурло. // Варта, трэба. Не гожа так рабіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кракі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.
Рабіць кракі.
кракірава́ць, ‑ру́ю, ‑ру́еш, ‑ру́е; зак. і незак., што.
Гуляючы ў кракет, стукнуць (стукаць) сваім шарам шар другога іграка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кудзе́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што.
Разм. Рабіць падобным на кудзелю. Цягнуліся з комінаў слупы дыму. Праўда, вецер збіваў іх часам, прыгінаў да стрэх, кудзеліў. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
манці́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.
Рабіць мантаж, зборку чаго‑н. Манціраваць кран. Манціраваць вежу. Манціраваць фільм. □ Група рабочых манціравала абсталяванне, аб нечым узрушана размаўляючы. Гамолка.
[Ням. montieren, фр. monter — збіраць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насме́лую, прысл.
Смела, не баючыся. Рабіць насмелую. □ Як зрабіць, каб у хаце можна было вольна дыхаць, каб насмелую можна было сказаць звонкае і вясёлае слова. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таксава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак. і незак., што.
Спец. Зрабіць (рабіць) таксацыю (у 1 знач.) чаго‑н.; вылічыць (вылічаць) плату за што‑н. Таксаваць заработную плату.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трамбава́ць, ‑бую, ‑буеш, ‑буе; незак., што.
Ударамі, ціскам рабіць больш шчыльнай якую‑н. рыхлую масу (зямлю і пад.) і выраўноўваць яе паверхню. Трамбаваць зямлю. Трамбаваць сілас.
[Ад ням. trampeln — таптаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тыражава́ць, ‑жую, ‑жуеш, ‑жуе; зак. і незак., што.
Спец.
1. Устанавіць (устанаўліваць) тыраж кнігі, газеты і пад.
2. Рабіць неабходную колькасць копій (кінастужкі, пласцінкі і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)