Трэ́йці ‘трэці’ (Байк. і Некр., Федар. 4, Пятк. 2, ТС, Янк. 2; зэльв., Нар. словатв.; беласт., Сл. ПЗБ; ганц., Ск. нар. мовы), трэ́йцяя нядзеля ‘сход месяца, яго 3‑я квадра’ (стаўб., З нар. сл.); трэ́йціе пе́ўні ‘пара сутак’ (Сержп. Грам.), сюды ж трэйця́к, трэйця́ка ‘трацяк, цялушка трэцяга году’ (Мат. Гом., Скарбы, Кліх), трэйтя́к ‘3‑гадовае жарабя’ (пруж., Зн., дыс.); на трэйцяк ‘трэцяя частка ўраджаю’ (ТС), трэйця́к ‘трэці пастух’ (там жа). Паводле Карскага (1, 354), з *трецʼцʼи, параўн. тре́цьцій ‘трэці’ (Бяльк.), як айца < а́сса (гл. айцец). Станкевіч (Язык, 237) лічыць падваенне (падаўжэнне) гукаў у прыметніках і парадкавых лічэбніках нерэгулярным і прапануе тлумачыць з’яўленне й паміж а, о, е і зубнымі вядомымі ў народнай мове выпадкамі тыпу войстры, гайсаць і пад. (Станкевіч, Зб. тв., 2, 35). Цвяткоў (Запіскі, 78) бачыць аналогію ў польск. miejsce (*mieśće > *mieśśće з распадабненнем і зацвярдзеннем ś пад уплывам c). Параўн., аднак, ст.-бел. третье ‘трэцім разам’ (ГСБМ) адпаведна ст.-слав. третиѥ, третиѥѥ ‘тс’ (ESJSt, 16, 978), што дало форму з падваеннем. Да тры, трэ́йка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
najwyższy
najwyższ|y
найвышэйшы;
w ~ym stopniu — у найвышэйшай ступені;
Sąd ~y — Вярхоўны суд;
~y czas, żebyśmy poszli — самы час, каб пайсці;
~e piętro — самы высокі паверх;
stopień ~y грам. найвышэйшая ступень;
sprawa ~ej wagi — справа найвышэйшай важнасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
вяду́чы
1. (які ідзе наперадзе) führend;
вяду́ч самалёт Führungsflugzeug n -(e)s, -e;
вяду́чае сло́ва грам Léitwort n -(e)s, -wörter;
2. (галоўны, кіруючы) führend, léitend;
займа́ць вяду́чае ме́сца an der Spítze stehen*; éine Führungsposition ínnehaben*;
3. (на тэлебачанні, радыё і г.д.) Moderátor m -s, -tóren, Ánsager m -s, -;
4. тэх
вяду́чае ко́ла Tríebrad n -(e)s, -räder, Ántriebsrad n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ула́сны
1. éigen, Éigen-;
ула́сны дом Éigenheim n -s, -e, éigenes Haus;
пачуццё ула́снай го́днасці Sélbstgefühl n -(e)s, -e;
ва ула́сным сэ́нсе сло́ва im éigentlichen Sínne, im Wórtsinne;
ва ула́сныя ру́кі zu (éigenen) Händen; persönlich (уласна);
імя ула́снае грам Éigenname m -ns, -n;
ула́сная вага́ Éigengewicht n -(e)s, -e;
2. матэм echt;
ула́снае значэ́нне Éigenwert m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
член м
1. (частка цела) Glied n -(e)s, -er;
2. (арганізацыі і г. д.) Mítglied n -(e)s, -er; Téilnehmer m -s, - (удзельнік);
член прэзі́дыума Vórstandsmitglied;
член-карэспандэ́нт korrespondíerendes Mítglied;
член гуртка́ Zírkelteilnehmer m -s, -;
правадзе́йны член órdentliches Mítglied;
ганаро́вы член Éhrenmitglied n;
3. матэм Glied n -(e)s, -er;
4. грам:
член ска́за Sátzglied n -(e)s, -er
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
разабра́ць
1. (прывесці ў парадак) órdnen vt, in Órdnung bríngen*;
2. (на часткі) demontíeren vt; aus¦einándernehmen*, zerlégen vt (машыну і г. д); ábtragen* vt, ábreißen* vt (будынак);
3. (раскупіць) áufkaufen vt;
4. грам analysíeren vt, zerglíedern vt;
5. (зразумець) verstéhen* vt, begréifen* vt; entzíffern vt (почырк);
6. разм (расследаваць справу і г. д) untersúchen vt; klären vt, ins Réine bríngen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
postać
I posta|ć
ж.
1. вобраз, выгляд, аблічча;
w ~ci czego — у выглядзе чаго;
2. фігура, пастава, постаць;
3. персанаж;
4. грам. трыванне;
~ć dokonana — закончанае трыванне;
to zmienia ~ć rzeczy — гэта мяняе сутнасць рэчаў
II зак.
пастаяць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zdanie
zdani|e
н.
1. думка; погляд; меркаванне;
moim ~em (według mojego ~a) — на маю думку; на мой погляд;
być ~a, źe ... — лічыць, што...;
2. грам. сказ;
~e pojedyncze — просты сказ;
~e złożone — складаны сказ;
~e poboczne — пабочны сказ
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
звыча́йны
1. обы́чный; обыкнове́нный; обы́денный; (посредственный — ещё) зауря́дный;
прыйсці́ ране́й ~нага — прийти́ ра́ньше обы́чного;
~ная з’я́ва — обы́чное (обы́денное) явле́ние;
гэ́та быў з. чалаве́к — э́то был обыкнове́нный (зауря́дный) челове́к;
2. привы́чный, при́нятый;
з. спо́саб жыцця́ — привы́чный (при́нятый) спо́соб жи́зни;
3. грам. положи́тельный;
~ная ступе́нь параўна́ння — положи́тельная сте́пень сравне́ния;
4. мат. (о дроби) просто́й;
◊ гэ́та спра́ва ~ная — это де́ло обы́чное
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
гук I м.
1. (род. гу́ку) в разн. знач. звук;
гу́кі пе́сні — зву́ки пе́сни;
тэо́рыя гу́ку — тео́рия зву́ка;
музыка́льны г. — музыка́льный звук;
2. (род. гу́ка) грам. звук;
○ камбінато́рыка гу́каў — комбинато́рика зву́ков;
глухі́ г. — глухо́й звук;
губны́я гу́кі — лингв. губны́е зву́ки;
◊ ані́ гу́ку — ни зву́ка;
пусты́ г. — пусто́й звук
гук II (род. гу́ка) м. (на дереве) отро́сток
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)