квазіі́мпульс

(ад квазі- + імпульс)

вектарная велічыня, аналагічная імпульсу, якая характарызуе стан квазічасцінкі ў перыядычных сістэмах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

маніяка́льны

(фр. maniacal, ад гр. mania = шаленства, захапленне, цяга)

звязаны з маніяй (напр. м. стан).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ювені́льнасць

(лац. iuvenilis = юны)

узроставы стан раслін у перыяд ад з’яўлення парастка да пачатку цвіцення.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; гату́й; -тава́ны; незак., што.

1. Варыць ежу.

Г. вячэру.

Г. малако (кіпяціць).

2. Прыводзіць у прыгодны для карыстання стан.

Г. цёплае адзенне да зімы.

Г. насенне да пасеву.

|| зак. згатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 1 знач.).

|| наз. гатава́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ліпе́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; незак. (разм.).

1. Ледзь-ледзь трымацца (пра каго-, што-н.).

Дзверы ледзь ліпяць.

2. Пра вельмі слабае праяўленне якіх-н. працэсаў, пра стан заняпаду чаго-н.

Агонь ледзь ліпіць.

◊

Ліпець на валаску (на павуцінцы) (разм.) — быць у вельмі ненадзейным, небяспечным становішчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

факты́чны, -ая, -ае.

1. Які адлюстроўвае сапраўдны стан чаго-н., адпавядае фактам; заснаваны на дакументальнай дакладнасці або які адпавядае ёй.

Фактычныя звесткі.

Фактычныя доказы.

Фактычна (прысл.) ён з’яўляецца кіраўніком гэтай тэмы.

Фактычныя выклады.

2. Які існуе ў наяўнасці, але не ўзаконены юрыдычна.

Ф. шлюб.

|| наз. факты́чнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пастанаві́ць ’пабудаваць’ (жытк., Мат. Гом.). У выніку кантамінацыі лексем стан (< stanъ) ’будынак, дом’, паставіць ’будаваць’ (гл.). Больш падрабязна пра стан гл. Лучыц-Федарэц, Лекс. Палесся, 166–169.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

АРХА́Т,

у будыйскай міфалогіі хінаяны чалавек, які дасягнуў найвышэйшага ўзроўню духоўнага развіцця, т.зв. нірваны. У міфалогіі махаяны стан архата лічыцца не канчатковай мяжой у развіцці асобы, і таму архаты павінны працягваць шлях удасканалення як бадхісатвы (той, хто вырашыў стаць будай).

т. 1, с. 519

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́ЎРА

(ад грэч. aura веянне, подых ветрыку),

1) стан, які папярэднічае прыступам эпілепсіі, істэрыі і да т.п.

2) Паводле акультных, парапсіхалагічных уяўленняў сукупнасць энергетычных выпрамяненняў, якія ўтвараюць біяполе чалавека. У пераносным сэнсе — настрой, клімат, атмасфера, што пануюць у якім-н. Асяроддзі.

т. 2, с. 87

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БЛЮ́МІНГ-СЛЯ́БІНГ,

камбінаваны пракатны стан для абціскання буйных (да 40 т) стальных зліткаў на загатоўкі квадратнага (блюмы) ці прамавугольнага (слябы) сячэння. У параўнанні з блюмінгам мае большую вышыню пад’ёму верхняга валка (да 2130 мм) і даўжыню рабочай часткі (да 3505 мм).

т. 3, с. 198

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)