насцяро́га, ‑і, ДМ ‑розе, ж.
Разм. Тое, што і насцярожанасць. З пільнай і трывожнай насцярогай дырэктар сочыць за кожным рухам рукі Хадаркевіча. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паадпо́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Адпароць адно за другім усё, многае; адпароць у многіх месцах. Паадпорваць гузікі. Паадпорваць пагоны. Паадпорваць падкладку з бакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паршы́вец, ‑шаўца, м.
Разм. Дрэнны чалавек; нягоднік. — Я не магу сядзець за адным сталом з такім паршыўцам, — сказаў я, — і быць яго раднёй. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пачырвані́ць, ‑чырваню, ‑чырвоніш, ‑чырвоніць; зак., што.
Афарбаваць у чырвоны колер. Яшчэ толькі-толькі сонца паднялося з-за лесу і пачырваніла верхавіны сілцоўскіх хат. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сервіту́тны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сервітуту. Сервітутныя землі. □ вёскі Красны Бераг ужо даўно судзяцца з адміністрацыяй князя Радзівіла за сервітутную пашу. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трак, ‑а, м.
Звяно гусеніцы. Луг за ракою быў знявечаны тракамі гусеніц. Чыгрынаў. — А колькі дзірак у кожным траку? — пасыпаліся пытанні з бакоў. Ракітны.
[Англ. track.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шваге́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Жончына сястра. Здалёк, як з-за сцяны ўсё роўна, далятаў да Рыгора голас швагеркі. Лецка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штыке́тны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да штыкетніка, зроблены з яго. За рэдкай штыкетнай агароджаю, матляліся на вяроўцы жоўтыя і блакітныя дзіцячыя штонікі. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знак, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Метка, прадмет, якім абазначаецца, выражаецца што-н.
Знакі адрознення (умоўныя абазначэнні на форменным адзенні, якія паказваюць род войск, званне і пад.). Знакі ўзнагароды (пра ордэны, медалі). Грашовы з. (крэдытны білет). З. паштовай аплаты (марка).
2. Знешняе сведчанне, прымета чаго-н.
Знакі ўвагі.
Нядобры з.
Маўчанне — з. згоды.
3. Жэст, рух, якім сігналізуюць, паведамляюць што-н.
Падаць з. галавой.
◊
Пад знакам чаго (высок.) — кіруючыся якой-н. ідэяй, якім-н. імкненнем.
Пад знакам барацьбы за міжнародную бяспеку.
У знак чаго — як сведчанне, доказ чаго-н., выяўляючы, паказваючы што-н.
У знак памяці.
У знак пратэсту.
|| прым. зна́кавы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.; спец.).
Знакавая сістэма (сістэма знакаў як сродак камунікацыі ў 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
развіта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., з кім-чым і без дап.
Абмяняцца развітальнымі словамі, націснуць адзін другому рукі і пад. пры расставанні. Не даходзячы трохі да сяла, прыяцелі развіталіся. Колас. Андрэй, Плаха і Габрусь развіталіся з усімі за рукі, падзякавалі гаспадыні за пачостку і выйшлі з хаты. Гартны. // перан. Расстацца з чым‑н., пакінуць што‑н. надоўга, назаўсёды. Хоць даўно развітаўся са службай марской і ў цывільным хаджу гарнітуры, — горад мой! — уяўляю цябе я парой караблём, што адольвае буры. А. Вольскі. [Лейтэнант:] — Вось каб усе так дзейнічалі, з парушэннямі можна было б развітацца. Корбан.
•••
Развітацца з жыццём (з белым светам) — памерці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)