гран

(лац. granum = зерне)

1) адзінка аптэкарскай вагі або вагі каштоўных металаў і камянёў, роўная 62,2 мг (у Англіі яна складае 64,8 мг);

2) перан. мізэрная велічыня.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

філармо́нія

(фр. philharmonie, ад гр. phileo = люблю + harmonia = гармонія)

установа, якая займаецца арганізацыяй канцэртаў і прапагандай музычнай культуры, а таксама будынак, дзе яна размяшчаецца.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Гарагу́ля ’нявеста’, гырагу́ля (жартаўл., Бяльк.): «Яна ужо гырагуля». Слова няяснага паходжання Не знаходзіцца нічога адпаведнага ў іншых усх.-слав. мовах. Наўрад ці можна параўноўваць з бел. дыял. гарга́ра ’сварлівая жанчына’ (Касп.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Мякшы́ць ’цвёрдую рэч церці, гнуць, біць, каб яна стала мяккай’ (КЭС, лаг.). Укр. мʼякшити, польск. miększyć się, серб.-харв. ме̏кшати. З mękciti. Параўн. ст.-рус. мякчити ’рабіць мяккім’. Да мяккі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пракво́льней ’вальней’ (калінк., Сл. ПЗБ). Да вольны (гл.). Не зусім ясная прыставачная частка. Магчыма, узята з слоў пра‑ калеташні, пракавечны, дзе яна была асэнсаваная як прыстаўка з узмацняльным значэннем, гл. прак.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

умудры́цца разм. etw. fértig bríngen*;

яна́ ўмудры́лася зрабі́ць зада́нне ране́й sie hat es fértig gebrácht, die Áufgabe früher zu tun

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

рэгрэса́нт

(ад лац. regressio = вяртанне)

асоба, якая прад’яўляе зваротнае патрабаванне да іншай асобы аб кампенсацыі затрат, што яна зрабіла на карысць гэтай асобы (напр. заплаціла за што-н.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

shyness [ˈʃaɪnəs] n. сарамлі́васць, сарамя́жлівасць, нясме́ласць;

Shyness came over her. Яна засаромелася.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Крыла́тка 1 ’верхняе мужчынскае адзенне’ (ТСБМ). Па форме яна нагадвае крылы. Параўн. крыло 1 (гл.).

Крыла́тка 2 ’плод некаторых раслін з тонкім крылом, якое дае магчымасць ляцець у паветры’ (ТСБМ). Гл. крыло 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Моўрыць ’знаходзіцца ў стане панурасці, абыякавасці (напр., аб карове, калі яна не есць)’ (ТС). Балтызм. Параўн. літ. mauróti ’раўці’, ’румзаць’, ’плакаць’, maũrinti ’валачыся, плесціся па гразі’, maurióti ’блукаць, бадзяцца’, maũryti ’плесціся па гразі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)