зарабі́цца, ‑раблюся, ‑робішся, ‑робіцца; зак.
Разм.
1. Тое, што і запрацавацца.
2. Запэцкацца, вымазацца чым‑н. — Каб і твой тата працаваў у кузні ды браўся за вуголле, таксама зарабіўся б у сажу. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асо́т, ‑у, М асоце, м.
Пустазелле сямейства складанакветных, якое расце на палях, пры дарогах, у лясах і агародах. Цябе чакае ўжо ралля Прыгожай вольнай нівы, — Няма асоту, ні былля... Год будзе ўрадлівы. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каміла́ўка, ‑і, ДМ ‑лаўцы; Р мн. ‑лавак; ж.
Высокі цыліндрычны галаўны ўбор з аксаміту, які даецца праваслаўным свяшчэннікам як знак узнагароды. Перад .. [вяскоўцамі] стаяў .. бацюшка ў пазалочанай рызе з камілаўкаю на галаве. Чарот.
[Грэч. kamēkaukion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накуры́ць, ‑куру, ‑курыш, ‑курыць; зак.
Курачы, напоўніць памяшканне табачным дымам. У калгаснай канцылярыі ўжо паспелі накурыць. Пянкрат. — А браточкі мае! Вось накурылі, і бацькі роднага не распазнаў бы, — забурчаў пад нос Гарбуз. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагадзі́ць, ‑гаджу, ‑годзіш, ‑годзіць; зак., каго-што.
1. Прывесці ў адпаведнасць з чым‑н. Пагадзіць супярэчнасці.
2. Памірыць, прымірыць. [Саўка:] Эх, бяда з гэтымі старымі.. Не тое, дык тое... Ніяк іх пагадзіць няможна. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пагры́мліваць, ‑ае; незак.
Разм. Грымець час ад часу. Дажджу не было, але неба ўхутана было хмарамі, і ва ўсіх баках пагрымліваў гром і мільгацела маланка. Чарот. / у безас. ужыв. Недзе далёка пагрымлівала. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плю́шнік, плюшня ’аер трыснёгавы, Acorus calamiis L.’ (ТСБМ; ТС; Бейл.; брагін., Нар. словатв.; брагін., З нар. сл.), ’зараснік плюшчаю, Sparganitim simplex Mert. et Koch’ (брагін., Яшк.), ’зараснік аеру’ (БРС). Палескае (Карскі, Труды, 479). Сюды ж: плюшнік ’касач, Iris L.’ (ганц., Сл. ПЗБ), (буськова) плюшня ’тс’ (ТС), плюшня ’подсціл, балотная трава, падобная на аер; яе косяць, як замерзне балота’ (гродз., Сцяшк. Сл.), плюшняй ’чарот, Scirpus L.’ (карэліц., нясвіж., Весці, 4, 169), ’рагоз, Typha L.’ (ганц., Сл. ПЗБ). Адаптаваны балтызм. Параўн. літ. plušos, plušai ’рагоз’ (Атрэмбскі), pliūšė/pliūšė/pliūšis ’трыснёг’ (Арашонкава і інш., Весці, 4, 1969, 125), plūšė ’асака, Carex yracilis’. Сюды ж таксама плюсняг ’чарот’ (тамсама) — у выніку кантамінацыі лексем плюшняй і трыснёг (гл.), плюшнік ’месца на балоцістых лугах, дзе растуць асака, плюшчай, цыкута ядавітая’ (Яшк.). Гл. таксама плюшчай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гу́жам, прысл.
1. На калёсах або санях. Вазіць бярвенне гужам.
2. Чарадой, адзін за адным. І чуюць птушкі — холад, сцюжа Краіну раптам агартаюць... Са смуткам у грудзях яны гужам У край чужацкі адлятаюць. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дратава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., што.
Разм. Таптаць, вытоптваць. Конніца і пяхота дратавала.. тыя мясціны лесу, дзе можна было праехаць ці прайсці. Чарот. Раней дзікі перакопвалі, дратавалі пасевы толькі на прылесных далёкіх палях. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жагна́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Уст.
1. Хрысціць крыжам каго‑, што‑н. Арцыбіскуп падыходзіць да апосталаў, жагнае іх і працягвае руку да кароны. Клімковіч.
2. Благаслаўляць. — Йдзі, сыночку, я жагнаю З ворагамі біцца... Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)