таямні́часць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць таямнічага (у 1–3 знач.).
2. Нешта невядомае, незразумелае; загадкавасць. Гаварылася .. [слова «сацыяліст»] ціха, шэптам, а самы ж сэнс яго агортваўся нейкаю таямнічасцю, не выклікаючы рэальнага значэння. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разгада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. што. Знайсці правільны адказ на загаданае; адгадаць.
Р. рэбус.
Р. загадку.
2. каго-што. Зразумець сэнс чаго-н. незразумелага, уясніць характар каго-, чаго-н.
Р. чалавека.
Р. намеры праціўніка.
|| незак. разга́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. разга́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
тума́нны, -ая, -ае.
1. гл. туман.
2. Ахутаны, засланы туманам.
Т. бераг ракі.
Туманная раніца.
3. Расплыўчаты, няясны; бачны як цераз туман.
Вырысоўваліся туманныя сілуэты будынкаў.
4. перан. Які мае няясны сэнс; незразумелы.
Туманныя разважанні.
5. перан. Невыразны, цьмяны.
Туманныя вочы.
Т. позірк.
|| наз. тума́ннасць, -і, ж. (да 3—5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зубры́ць, зубру, зубрыш, зубрыць; незак., што.
Разм. Механічна завучваць што‑н., не ўнікаючы ў сэнс. Зубрыць верш. Зубрыць урокі. □ Калі ні заходзіў Цімка да Сёмкі Чыжыка, дык той усё зубрыў матэматыку. Каваль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
літара́льны
(польск. literalny, ад лац. litteralis)
1) дакладны, даслоўны (напр. л. пераклад);
2) прамы, не пераносны (напр. л. сэнс).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
расшыфрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Разабраць, прачытаць напісанае або перададзенае шыфрам. Расшыфраваць радыёграму. □ [Сербаноўскі:] — Я вось разбіраю судовых матэрыялы. На жаль, тады ніхто не расшыфраваў гэтай запіскі. Шамякін. Немцы, вядома, сумку падабралі. Будзе кроў. Калі расшыфруюць спіскі, страшна падумаць. Навуменка. // Разм. Раскрыць, зразумець змест, сэнс якіх‑н. слоў, знакаў. // перан. Разм. Зразумець, разгадаць сэнс чаго‑н. невядомага, загадкавае. Падышоўшы да вырашэння справы з гэтага боку, мы можам вельмі проста расшыфраваць гэтае туманнае на першы погляд пытанне. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
клёк м
1. (моц, сокі зямлі) Säfte der Érde;
2. разм (розум, разумны сэнс) Vernúnft f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зрэ́шты
1. у знач. злуч. далучальнага. Злучае сказ (ці яго частку), абмяжоўваючы сэнс папярэдняга, у знач.: аднак, хоць і.
Раман цікавы, з. не ва ўсіх месцах.
2. у знач. пабочн. сл. Паказвае на раптоўную перамену гаворкі, на нерашучасць пры выказванні.
Ён там вельмі хваляваўся, як, з., і ўсе мы разам з ім.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
эпікурэі́зм, -у, м.
1. У старажытнагрэчаскай і рымскай філасофіі, а пазней у Францыі 17 ст.: вучэнне, згодна з якім асновай шчасця чалавека з’яўляецца задавальненне жыццёвых патрэб, разумная асалода і пакой.
2. Светапогляд, які ўзнік на глебе гэтага вучэння і бачыць сэнс жыцця ў асабістым задавальненні і камфорце (кніжн.).
|| прым. эпікурэ́йскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
эзо́паўскі
(ад гр. Aisopos = імя старажытнагрэчаскага байкапісца 6 ст. да н.э.)
багаты алегорыямі, намёкамі з мэтай скрыць сэнс выказвання (напр. э-ая мова, э. стыль).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)