абысці́ сов.

1. в разн. знач. обойти́; (в разговоре, изложении — ещё) избе́гнуть;

а. во́зера — обойти́ о́зеро;

хвілі́нная стрэ́лка абышла́ цыфербла́т — мину́тная стре́лка обошла́ цифербла́т;

ве́стка абышла́ ўвесь го́рад — весть обошла́ весь го́род;

а. праці́ўніка з ты́лу — обойти́ проти́вника с ты́ла;

не́льга а. гэ́тага пыта́ння — нельзя́ обойти́ э́тот вопро́с;

гэ́тых падрабя́знасцей не абы́дзеш — э́тих подро́бностей не избежи́шь;

2. (обнося, пропустить) обнести́;

◊ за вярсту́ а. — обойти́ стороно́й;

а. маўча́ннем — обойти́ молча́нием

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адхілі́цца сов.

1. (наклониться в сторону) отклони́ться;

стрэ́лка ~лі́лася — стре́лка отклони́лась;

2. (сбиться, отойти от прямого направления) отклони́ться, уклони́ться;

мы ~лі́ліся ў бок ле́су — мы отклони́лись (уклони́лись) в сто́рону ле́са;

3. отодви́нуться, отстрани́ться, уклони́ться;

а. ад уда́ру — отстрани́ться (уклони́ться) от уда́ра;

4. (про что-л. прислонённое) отслони́ться;

5. отогну́ться, отверну́ться;

ко́ўдра ~лі́лася — одея́ло отогну́лось (отверну́лось);

6. (отвлечься в изложении) отклони́ться, уклони́ться, отойти́;

а. ад тэ́мы — отклони́ться (уклони́ться, отойти́) от те́мы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Wáage

f -, -n

1) ва́гі; ша́лі

die ~ schlägt aus — стрэ́лка ва́гаў адхілцецца

der ~ den Áusschlag gében* — перацягну́ць ша́лі ва́гаў (тс. перан.)

schwer in die ~ fállen* — быць ва́жкім [перакана́ўчым]

sich (D) [einánder] die ~ hálten* — перан. узае́мна ўраўнава́жваць адзі́н аднаго́; быць ро́ўнымі адзі́н аднаму́

éiner Sáche (D) die ~ hálten* — перан. ураўнава́жваць што-н.

2) ватэрпа́с, грунтва́га

3) раўнава́га (гімнастыка)

4) Ша́лі (сузор’е)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

По́чка 1 ’нырка’ (Дразд.; Ян.; паст., Сл. ПЗБ), ст.-бел. почка, укр. по́чка, рус. по́чка, ст.-рус. почька. Лічыцца вытворным ад пяку́, параўн. у семантычных адносінах пе́чань і каш. povarka ’нырка’ < прасл. *variti ’варыць’ (Фасмер, 3, 348; Праабражэнскі, 2, 118). Гл. таксама па́чка.

По́чка 2 ’пупышка’ (ТСБМ), по́чачкі ’пупышкі’ (паст., Сл. ПЗБ), рус. по́чка ’тс’, укр. по́чка ’пладовая костачка; семечка гарбуза’, польск. pestka ’семечка’, ст.-польск. і дыял. pecka ’сярэдзіна плода з насеннем’, чэш. pecka ’семечка; каменьчык’, в.-луж. počka, дыял. pačka ’тс’, н.-луж. packa, дыял. pecka ’тс’, харв. кайк. pečka ’ягада вінаграду’, чак. paćka ’семечка, сярэдзіна плода; ягада вінаграду’, славен. pečkà ’пладовая костачка’, pečèk ’костачка віннай ягады’. Беларуская лексема, відаць, запазычана з рус. почка ’тс’, якая не мае пэўнай этымалогіі (Фасмер, 3, 348). Борысь (Czak. stud., 99) узводзіць да прасл. *pъtʼka‑ ’штосьці круглае, камячок, каменьчык, семечка, пупышка’, вытворнае з суф. ‑ьka ад рэдкага прасл. *pъtʼa ’нешта круглае, груда, камень’, што рэканструюецца на базе польск. pce ’падстаўкі пад бочкі ў склепе’, дыял. peca ’камяк гліны, вапны, снегу, зямлі’, ’вашчына з мёдам’, ’бохан хлеба’ і памяншальных дэрыватаў ад яго: харв. pajca (< *pъtʼьca), paćak, славен. peček (< *pъtʼьkь) ’вінаградны атожылак; семечка; гарошак’, роднаснае літ. paũtas ’яйка, ядро’, лат. pàuts ’тс’ і далей з літ. puntù, puntaũ, pùsti ’набухаць’ (Мацэнаўэр, LF 14, 414). Гл. таксама Банькоўскі, 2, 522; Бязлай, 3, 19. Спробы аддзяліць форму *počьka ад іншых славянскіх слоў і аднесці да рус. чкатъ, чикать, чкнуть, прочкну́ться ’лопацца (пра пупышкі)’ (Міклашыч, 38; Бернекер, 1, 166) маюць пэўныя семантычныя падставы, бо ў аснове намінацыі — значэнне ’раскрывацца’, параўн. по́каць, по́кацца ’распускацца (пра пупышкі)’ (гл.) і паралельнае ўтварэнне ад пу́каць, пу́кацца лопацца’ — пучча ’кветаноснае сцябло, стрэлка’ (гл. пук). Параўн. по́каўка ’пупышка’ (Стан.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

switch

[swɪtʃ]

1.

n.

1) уключа́льнік, улуча́льнік, пераключа́льнік -а m.

2) чыгу́начная стрэ́лка

3) заме́на f.; перада́ча f.

a switch of votes to ano ther candidate — перада́ча галасо́ў друго́му кандыда́ту

4) прут -а́ m.

2.

v.t.

1) улуча́ць; уключа́ць

2) пераво́дзіць, пераво́дзіць

to switch a train to another track — пераве́сьці цягні́к на і́ншыя рэ́йкі

3) зьмяня́ць

to switch the subject — зьмяні́ць тэ́му

4) удара́ць, маха́ць

The horse switched his tail to drive off the flies — Конь махну́ў хвасто́м, каб адагна́ць мух

3.

v.i.

мяня́цца; замяня́цца

The boys switched hats — Хлапцы́ памяня́ліся ша́пкамі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Пяру́н ’удар маланкі з громам’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Шат.; Бяльк., Сцяшк.; ашм., Станк.; вільн., паст., брасл., смарг., шальч., Сл. ПЗБ), ’бог грому і маланкі’ (ТСБМ, Ласт.), перу́н ’гром з маланкай’ (беласт., Сл. ПЗБ), ’нячысцік’ (ТС), пе́рун ’гром з маланкай’ (чэрв., пух., ст.-дар., Сл. ПЗБ; Воўк-Лев., Татарк.), сюды ж пяру́нбо́жжая стрэ́лка ’белемніт, чортаў палец’ (барыс., Ляц.), сперуне́ць ’спрахнуць, згінуць’ (слонім., Жыв. НС). Укр. Перу́н ’бог грому, маланкі і дажджу’, пе́ру́н, пе́рім, пе́рум ’гром’, рус. Перу́н, перу́н ’бог грому; гром; маланка’, польск. Piorun, piorun ’тс’, каш. ṕören, ṕorun, paro̊n ’злы дух; пярун (лаянка)’, чэш. Perun, perun ’міфічная істота; гром’, славац. Perun, pierun, perún, paron ’тс’ (лаянка)’, палаб. Peräunedån ’чацвер’ (калькуе ням. Donnerstag). У паўднёваславянскіх мовах толькі ў вытворных і тапонімах: славен. perunovi kamni ’чортаў палец, белемніт’, харв. perùnika ’касач, Iris’, славен. perúnika ’тс’ (магчыма, запазычана з харвацкай; звязана з Perun ’бог грома і маланкі’, бо мае доўгія і вострыя лісты, што напамінаюць стрэлы, Сной₂, 508), балг. перуни́ка ’расліны ятрышнік, Orchis; касач, Iris’, макед. перунига ’касач, Iris’ (паводле БЕР, 5, 182, звязаны з імем бога грому, што дае падставы для рэканструкцыі прасл. дыял. *perunika); горы Pèrun у Харватыі (Глухак, 475), назвы вяршыняў гор у Македоніі і Балгарыі Перун, Перен, Пирин (Вражиновски, Народна митологија на Македонците, 1. Скопје–Прилеп, 1998, 22–23). Прасл. *Perunъ (тэонім) і *perunъ ’той, хто б’е, паражае’, апошняе матывуецца дзеясловам *perti, *pьrati (гл. перыць, праць) і выступае ў якасці канкрэтнага, рэчыўнага (з элементамі адушаўлёнасці, параўн. суфікс пошта agentis ‑unъ) абазначэння грому з маланкай (Трубачоў, Этногенез₂, 197), што, аднак, не выключае ўспрыняцця яго ў якасці бога, параўн. прыведзеную вышэй назву белемніта. Пра гэта сведчыць таксама табуізацыя назвы, параўн. каш. paro̊n, taro̊n, ṕornëk (SEK, 4, 168 і інш.). Бліжэйшымі роднаснымі лічацца літ. Perkū́nas, лат. Pḗrkūns, літ. perkū́nija ’навальніца з громам і бліскавіцамі’, прус. percunis ’пярун’, што дае падставы Іванову і Гамкрэлідзе (Индоевр., 615) дапусціць варыянтнасць асновы і.-е. *p​(h)eru і *p​(h)erk​(h)u; акрамя названых параўн. яшчэ алб. Perëndi ’бог неба, якога просяць пра дождж’ і “яцвяжскае” Pjarkus ’пярун’ (гл. Зінкявічус, Балто-слав. исслед., 1983), ст.-інд. Parjánya‑ ’бог дажджу; дажджавое воблака’. Гл. Фасмер, 3, 246–247, з літ-рай (адмаўляе роднаснасць славянскіх і балтыйскіх форм); Бязлай, 3, 27; БЕР, 5, 182; Глухак, 475–476; Махэк₂, 445. Пра сувязі назваў бога грому з назвамі дуба (“перунова дрэва”) і скалы (“месцазнаходжанне бога грому”) гл. Іванаў-Тапароў, Иссл., 76, 123; Мартынаў, Этимология–1997–1999, 103; Марчэўска, Etnolingwistyka 9–10, 122; Шустар-Шэўц, SlW, 34; Іванаў, Зб. Бернштайну, 1991, 27. Да семантыкі тэонімаў у сувязі з назвамі бога грому параўн. Алінеі, Зб. Івічу, 87. Банькоўскі (2, 584) непераканаўча разглядае беларускія, украінскія і славацкія назвы як запазычанні з польскай, а літ. perkū́nas ’пярун’ лічыць роднасным прасл. *perkъ (гл. перак) з першасным значэннем ’той, хто валіць дрэвы папярок дарогі’ (там жа, 848).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

hand

[hænd]

1.

n.

1) рука́ f. (кісьць)

2) пярэ́дняя ла́па

3)

а) наня́ты рабо́тнік

a factory hand — фабры́чны рабо́тнік

a farm hand — рабо́тнік се́льскае гаспада́ркі

б) мара́к -а́ m., экіпа́ж, кама́нда вадапла́ва

4) бок -у m.

At her left hand stood two men — Зь ле́вага бо́ку ад яе́ стая́лі два мужчы́ны

5) гадзі́ньнікавая стрэ́лка

6) по́чырк -у m.; по́дпіс -у m.

7) во́плескі pl. only.

8) здо́льнасьці pl., уме́льства n.

at first hand — зь пе́ршых рук, беспасрэ́дна ад каго́ (даве́дацца, атрыма́ць)

2.

v.t.

перадава́ць, уруча́ць

3.

adj.

ручны́

•

- at hand

- bind hand and foot

- by hand

- from hand to hand

- from hand to mouth

- give a hand

- hand and glove

- hand down

- hand in

- hand in hand

- hand out

- hand over

- hands down

- hands up!

- have one’s hands full

- in one’s hands

- join hands

- lay hands on

- off one’s hands

- on hand

- on one’s hands

- on the one hand

- on the other hand

- shake hands

- take in hand

- tieone’s hands

- wash one’s hands of

- at second hand

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

колеба́ться

1. (колыхаться) калыха́цца, гайда́цца; (слегка — ещё) варушы́цца, кра́тацца;

от лёгкого ветерка́ колеба́лась занаве́ска ад лёгкага ве́трыку калыха́лася (варушы́лася, кра́талася) фіра́нка;

ло́дка слегка́ колеба́лась ло́дка злёгку гайда́лася (калыха́лася);

2. (шататься, быть неустойчивым) хіста́цца, обл. калыва́цца, ківа́цца, кра́тацца, варушы́цца;

анте́нна коле́блется антэ́на хіста́ецца (калыва́ецца, ківа́ецца, кра́таецца);

стол коле́блется стол хіста́ецца (калыва́ецца);

стре́лка мано́метра коле́блется стрэ́лка мано́метра хіста́ецца (кра́таецца);

верху́шка берёзы едва́ колеба́лась вяршо́к бяро́зы ледзь калыва́ўся (ківа́ўся, кра́таўся);

3. (качаться в вертикальном направлении) вага́цца, разг. зы́бацца;

земля́ коле́блется зямля́ вага́ецца;

мостки́ под нога́ми колеба́лись кла́дка пад нага́мі зы́балася;

4. (о неустойчивом состоянии) хіста́цца;

температу́ра коле́блется тэмперату́ра хіста́ецца;

5. перен. (быть в нерешительности) хіста́цца, вага́цца;

он до́лго колеба́лся, пре́жде чем дать своё согла́сие ён до́ўга хіста́ўся (вага́ўся), ране́й чым даць сваю́ зго́ду;

6. перен. (терять влиятельность, вызывать сомнение) хіста́цца;

его́ авторите́т стал колеба́ться яго́ аўтарытэ́т пача́ў хіста́цца;

7. страд. калыха́цца, гайда́цца, варушы́цца, кра́тацца; хіста́цца, калыва́цца, ківа́цца; вага́цца, зы́бацца; см. колеба́ть​ 1—3.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Zúnge

f -, -n

1) анат. язы́к

mit der ~ ánstoßen* — шапялцвіць

sich (D) in die ~ béißen* — прыкусі́ць язы́к (тс. перан.)

j-m die ~ lösen — развяза́ць язы́к каму́-н.

séiner ~ fréien Lauf lássen* — распусці́ць язы́к

j-m das Wort von der ~ néhmen* — прадугада́ць, вы́значыць напе́рад чыю́-н. ду́мку

es brennt ihm auf der ~ — у яго́ язы́к свярбі́ць (паведаміць што-н.)

das Wort schwebt mir auf der ~, ich hábe das Wort auf der ~ — у мяне́ сло́ва кру́ціцца на языку́

mir hängt die ~ zum Hálse heráus — я паміра́ю ад сма́гі

2) язы́к (як характарыстыка ўласцівасцей чалавека)

éine böse ~ háben — быць злым на язы́к

3) язычо́к (чаравіка, трубы аргана)

4) тэх. спускавы́ кручо́к, ла́пка

5) стрэ́лка (вагаў)

◊ das Herz auf der ~ trágen* — быць шчы́рым [адкры́тым]

sich (D) die ~ verbrénnen* — прагавары́цца, збалбатну́ць лі́шняе

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

hand​1 [hænd] n.

1. рука́ (кісць);

shake hands віта́цца за руку́, рука́цца;

at hand пад руко́й;

hands off! ру́кі прэч!

2. infml дапамо́га;

give smb. a hand дапамагчы́ каму́-н.

3. ро́ля, удзе́л, до́ля;

have a hand in smth. прыма́ць удзе́л, прыкла́сці руку́ да чаго́-н.

4. стрэ́лка (гадзінніка)

5. рабо́чы (на заводзе, ферме)

6. dated по́чырк

♦ (close/near) at hand блі́зка, пад руко́ю;

at the hands of smb./at smb.’s hands ад рукі́ каго́-н.;

be good with one’s hands быць ма́йстрам на ўсе ру́кі;

bind/tie smb. hand and foot звяза́ць каго́-н. па рука́х і нага́х;

by hand ручны́м спо́сабам, уручну́ю;

fall into smb.’s hands fml тра́піць у ру́кі да каго́-н.;

(at) first hand (ба́чыць) на свае́ во́чы, (ве́даць) на ўла́сным до́сведзе;

get one’s hands dirty выко́нваць фізі́чную пра́цу;

hand in glove (with smb.) у це́снай су́вязі (з кім-н.), у це́сным супрацо́ўніцтве;

hand in hand узя́ўшыся за ру́кі; ра́зам, суме́сна;

(get/take one’s) hands off (smth./smb.) infml не чапа́ць (не́шта/не́кага) (звыч. у загадных ск.);

have one’s hands full мець кло́пату па ву́шы/па го́рла;

have one’s hands tied не мець магчы́масці рабі́ць (што-н.) з-за пра́вілаў, абяца́нняў і да т.п.;

hold smb.’s hand падтрыма́ць каго́-н. у ця́жкім стано́вішчы;

in smb.’s capable/safe hands у чыі́х-н. уме́лых/надзе́йных рука́х;

in hand у рука́х; у ная́ўнасці; у чыі́м-н. распараджэ́нні;

in the hands of smb. пад чыі́м-н. кантро́лем; пад чыі́м-н. нагля́дам;

keep one’s hand in рабі́ць (што-н.) зрэ́дку, каб не згубі́ць на́вык;

lay/get one’s hands on smth. знайсці́ або́ атрыма́ць што-н.;

many hands make light work у калекты́ве рабо́та ідзе́ спарне́й;

not do a hand’s turn dated ≅ па́льцам не паварушы́ць;

off one’s hands ≅ з плячэ́й дало́ў;

on either/every hand lit. па або́два бакі́/з усі́х бако́ў;

on hand на рука́х; у ная́ўнасці;

(it’s) on your hands ты адка́зны за гэ́та;

on the one hand… on the other hand… з аднаго́ бо́ку…, з друго́га/і́ншага бо́ку…;

out of hand бескантро́льна; неадкла́дна, за́раз жа; не до́ўга ду́маючы, без лі́шніх слоў;

(it’s) out of your hands ты больш за гэ́та не адка́зны;

play into smb.’s hands ігра́ць на руку́ каму́-н.;

put one’s hand in one’s pocket BrE тра́ціць гро́шы або́ дава́ць іх каму́-н.;

(at) second/third hand з другі́х/з трэ́ціх рук;

take smb. in hand трыма́ць каго́-н. у рука́х;

take smth. into one’s own hands узя́ць спра́ву ў свае́ ру́кі;

throw one’s hand in infml кіда́ць рабі́ць (што-н.) або́ прыма́ць удзе́л (у чым-н.);

to hand паблі́зу, у ме́жах дасяга́льнасці;

turn one’s hand to smth. узя́цца за спра́ву; быць здо́льным рабі́ць што-н. до́бра

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)