абнядо́лены, ‑ая, ‑ае.
1. Тое, што і абяздолены.
2. у знач. наз. абнядо́лены, ‑ага, м.; абнядо́леная, ‑ай, ж. Той, хто пазбаўлены долі; няшчасны. Сагрэць трэ было Беспрытоннага, Слёзы высушыць Абнядоленым. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слёзатачы́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які безупынна выдзяляе слёзы. Слёзатачывыя вочы.
2. Які выклікае моцнае выдзяленне слёз. Паліцэйскія пачалі страляць у людзей, ранілі двух чалавек і, крыху адступіўшы, кінулі слёзатачывыя шашкі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крана́льны, ‑ая, ‑ае.
Які кранае, расчульвае; хвалюючы. У чорных шырокіх вочках свяцілася вялікая пакута і нейкі своеасаблівы дзіцячы смутак, такі глыбока кранальны, што Таццяна не магла стрымліваць слёзы, гледзячы на яго. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
слязі́сты, ‑ая, ‑ае.
Які выдзяляе слёзы; які хварэе на слёзацячэнне. Хутка ўсе пайшлі на работу, у бараку засталіся толькі Федзя з маці ды старая сербка з сівай галавой і слязістымі вачыма. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пісю́ліць (іран.) ’плакаць’ (свісл., Сцяшк. Сл.). Ад назоўніка ^піс‑уль, у якім ‑уль — суфікс балтыйскага паходжання, параўн., літ. ‑ulys утварае nomina actionis, што абазначаюць такую дзейнасць арганізма, якая адбываецца незалежна ад яго волі, а *pis⇉і.-е. аснова, якая перадае гукаперайманне, калі што-небудзь льецца, цячэ (параўн. пісяць, пісаць ’мачыцца’). Параўн. таксама пні. nici ’слёзы’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рыда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Моцна плакаць, усхліпваць, залівацца слязамі. Арына не гаварыла нічога. Толькі рыдала, горка, уголас, па-жаночы. Мележ. Слёзы засцілаюць святло, і .. [Вера], тулячы твар у Нініны грудзі, пачынае рыдаць... Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суня́ць сов.
1. уня́ть; (сдержать действие — ещё) останови́ть;
с. слёзы — уня́ть слёзы;
с. кроў — останови́ть кровотече́ние;
2. (прекратить движение) останови́ть;
с. нато́ўп — останови́ть толпу́;
3. (усмирить) уня́ть; успоко́ить; угомони́ть;
с. дзяце́й — уня́ть (успоко́ить, угомони́ть) дете́й;
4. перен. уня́ть;
с. гнеў — уня́ть гнев
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
асушы́ць, асушу́, асу́шыш, асу́шыць; асу́шаны; зак., што.
1. Зрабіць сухім.
А. балота.
2. Выпіць тое, што змяшчаецца, знаходзіцца ў чым-н. (разм.).
А. бакал.
◊
Асушыць вочы — перастаць плакаць (высок.).
Асушыць слёзы каму-н. — суцешыць (высок.).
|| незак. асу́шваць, -аю, -аеш, -ае і асуша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. асушэ́нне, -я, н. і асу́шка, -і, ДМ -шцы, ж. (да 1 знач.; спец.); прым. асуша́льны, -ая, -ае (паводле 1 знач.; спец.).
Асушальныя работы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кры́ўдна,
1. Прысл. да крыўдны.
2. безас. у знач. вык., звычайна каму. Пра пачуццё крыўды, якое зведвае хто‑н. Леанід пачырванеў, заблішчэлі слёзы — было сорамна перад таварышамі і крыўдна, што яму не вераць. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліць I несов., в разн. знач. лить; (струёй — ещё) хлеста́ть;
л. ваду́ ў бо́чку — лить во́ду в бо́чку;
дождж лье як з вядра́ — дождь льёт (хле́щет) как из ведра́;
со́нца лье цяпло́ на зямлю́ — со́лнце льёт тепло́ на зе́млю;
◊ л. кроў — пролива́ть кровь;
л. ваду́ на млын — (чый) лить во́ду на ме́льницу (чью);
л. слёзы — лить слёзы;
л. кракадзі́лавы слёзы — лить крокоди́ловы слёзы;
лье як з вядра́ — льёт как из ведра́;
л. пот — пролива́ть пот
ліць II несов. (изготовлять литьём) лить;
л. гарма́ты — лить пу́шки;
л. све́чкі — лить све́чи
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)