Перасек ’засек’ (брасл., Сл. ПЗБ). У выніку кантамінацыі бел. пера‑руб і польск. sąsiek, мазав. zasiek, параўн. польск. przesiec = zagrodzić ’перагарадзіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пераскі́каць ’пераскокваць’ (шальч., Сл. ПЗБ), пераскікну́ць ’пераскочыць’ (смарг., тамсама). Да пера- (гл.) і скік ’скок’ (смарг.), скакаць, скакануць ’скакаць, скокнуць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перацува́ць ’перадвояць’ (швянч., Сл. ПЗБ). З пера- і ірваць, што да цуць ’цвісці’ (гл.), параўн. макед. прецутува ’адцвітаць’, варыянт прецветува ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перабязу́ліцца ’надурэцца, насваволіцца’ (Нас.). Да пера- (гл.) і бязу́ліцца, бязу́ліць ’гарэзаваць, дурэць, дурыцца, непрыстойна паводзіць сябе’, бязу́льны ’шалапутны’, бязу́ля ’гарэзлівы’, гл. бязула.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перажабе́ць ’перастаяць (аб малаку, тварагу) у печы’ (Ян.). З ⁺перажыбе́ць, якое да пера- (гл.), а другая частка — да літ. žìbinti ’паліць, запальваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перакатле́ць (пірікатле́ць) ’моцна перамерзнуць’ (Юрч. СНЛ). Відаць, да пера- і ⁺катле́ць ’пасінець’, параўн., рус. вяц. котле́ть ’станавіцца чорным (як кацёл)’. Да кацёл (?).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пераніры́ндаваць ’іграць на нервах’ (паст., Сл. ПЗБ), астрав. nipanipbiHÖaeaifb ’бавіць час пустымі размовамі’ (Сл. рэг. лекс.). Да пера- і пірындаваць, пірындзіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пеража́хнуць ’сціхнуць (пра боль)’ (слуц., Сл. ПЗБ). Да пера- і жа́хнуць ’стукнуць, ударыць’ (гукапераймальнага паходжання, параўн. і жах (гл.), што чаргуецца з гасіць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перакаламсоліваць (пірікыламсолівыць) ’перамешваць’ (Юрч. СНЛ). Да пера- (гл.) і ⁺каламсоліваць, якое — ў выніку кантамінацыі з каламуціць і масоліць ’цухмоліць’, параўн. з пірімасолівыньня ’перажоўванне’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перама́начка фальк. ’той, хто ўмее спакусіць, прывабіць да сябе’ (Нар. Гом.). Да пера- і мані́ць (гл.). Суфікс з ласкальным значэннем — спецыфіка фальклору (песні).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)