rear

I [rɪr]

1.

n.

1) за́дняя ча́стка; зад -у m.

2) тыл (а́рміі або́ флёту)

2.

adj.

за́дні, тылавы́, ты́льны

the rear door — за́днія дзьве́ры

•

- at the rear of

- in the rear of

II [rɪr]

v.t.

1) гадава́ць, выро́шчваць, разво́дзіць; узгадо́ўваць

2) узно́сіць, будава́ць

3) падыма́ць

to rear one’s head — падыма́ць галаву́

4) станаві́цца дубка́

The horse reared — Конь стаў дубка́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

*Пру́чацца, пру́чатысь ’намагацца, сіліцца’ (Клім.), пру́чатіся ’тс’ (брэсц., Нар. лекс.), пру́чаті ’падымаць што-небудзь цяжкае’ (беласт., Сл. ПЗБ). Укр. пруча́тися ’ўпірацца, натурыцца, супраціўляцца’, пручну́тися ’ірвануцца, кінуцца’, чэш. дыял. vypručiť (‑čať, ‑čovať) ’прагінацца, каробіцца (аб сценах дому, дошчачках бочкі)’, ’ганарыцца’, (vy)prúčat sa ’ганарліва прагінацца назад’, славац. pručiť ’выгінаць, згінаць’. Прасл. *pručiti ’надзімацца, выгінацца, намагацца’, ’працівіцца’ < прасл. *pruk‑ працягвае і.-е. аснову *(s)preuk‑ (Варбат, Этимология–1975, 31). Борысь (Зб. Русэку, 41–44) далучае сюды харв. чакаўск. пру̏čit ’марнатравіць, раскідваць (грошы)’ і выводзіць першаснае значэнне прасл. *pručiti ’прымушаць рассыпацца, разлятацца, растрэсквацца’, суадноснага з ітэратывам *pručati.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

áufschlagen

*

1.

vt

1) падыма́ць (вочы); зака́сваць (рукавы)

2) разбіва́ць (лагер)

3) падыма́ць (цану)

4) расчыня́ць; раскрыва́ць (кнігу)

5) разбіва́ць, раско́лваць

2.

vi (s)

1) выбіва́цца ўве́рх (пра полымя)

2) вы́цяцца (пры падзенні)

3) падыма́цца, падвыша́цца (аб цане)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

clamor

[ˈklæmər]

1.

n.

1)

а) крык, га́лас -у m.

б) го́ман, шум -у m.

2) крыклі́выя дамага́ньні, гу́чныя пратэ́сты

2.

v.

1) крычэ́ць, падыма́ць га́лас

2) крыклі́ва дамага́цца, пратэстава́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

wúchten

1.

vt ру́хаць, падыма́ць, грузі́ць (вагаром, рычагом)

2.

vi працава́ць [рабі́ць што-н.] з напру́жаннем усі́х сіл

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

prong

[prɔŋ]

1.

n.

1) зуб -а m. (відэ́льца, ві́лаў)

2) ві́лы pl. only, разгалінава́ньне n. (даро́гі, струме́ньчыка)

2.

v.t.

1) прабіва́ць, прапо́рваць ві́ламі

2) падыма́ць ві́ламі (се́на), узрыхля́ць ві́ламі (зямлю́)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

падыма́цца несов.

1. в разн. знач. поднима́ться, подыма́ться; (о ценах, требованиях и т.п. — ещё) повыша́ться;

2. (вырастать) поднима́ться;

3. разг. (поднимать край платья) заголя́ться;

1-3 см. падня́цца;

4. страд. поднима́ться, подыма́ться; повыша́ться; возводи́ться, взводи́ться; см. падыма́ць;

◊ рука́ не ~ма́ецца — рука́ не поднима́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

clutter

[ˈklʌtər]

1.

n.

непара́дак, беспара́дак -ку m., бязла́дзьдзе n.

2.

v.t.

1) загрува́шчваць, раскіда́ць у беспара́дку

to clutter the room — загрува́сьціць пако́й

2) нава́льваць, накі́дваць

3.

v.i.

1) мітусі́цца

2) падыма́ць га́лас

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

hóchnehmen

* аддз. vt

1) падыма́ць

2) зрабі́ць вымо́ву (каму-н.)

3) вы́смеяць (каго-н.)

4) разм. ашука́ць, аблі- чы́ць, абдзялі́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Пы́ха ’фанабэрыстасць, ганарыстасць’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Бес., Касп., Др.-Падб., Гарэц., Варл.), ’задаванне, амбіцыя’ (ашм., Стан.), ’дастатак’ (ваўк., Сл. ПЗБ), сюды ж пыхамо́рды груб. ’ганарысты’ (астрав., там жа), пыхова́ты ’ганарыста падціскаць губы’ (Клім.), пыхаце́ць ’рабіцца фанабэрыстым’ (Стан.), падымаць пыхаю ’рабіць ганарыстым’ (Нас.). Арэальная інавацыя, цэнтр якой хутчэй за ўсё знаходзіўся ў Чэхіі, параўн. чэш. pýcha ’ганарыстасць, фанабэрыя’, паводле Махэка₂ (502), ад pýchati ’рабіцца пышным, пышнець’, першапачаткова ’дуць, надувацца’, перанесенага ў маральна-этычную сферу (’nadýmati se pýchou’), гл. пыхаць; у Беларусь трапіла праз польск. pycha ’пышнасць, ганарыстасць’, занесенага з Чэхіі (“drogą kościelną”, Банькоўскі, 2, 969), параўн. запазычанае ст.-бел. пыха ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 134).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)