насякомае сям. злакавых мушак. Пашырана ў Еўразіі, у т.л. на Беларусі. Шкодзіць пшаніцы, ячменю, аўсу і інш. хлебным злакам.
Даўж. 3—5 мм, цела светла-жоўтае, на спіне чорныя палосы, вочы ярка-зялёныя (адсюль назва). За год 1—2 пакаленні. Самка адкладвае яйцы на лісце злакаў. Зімуюць лічынкі ў сцёблах азімых, акукліваюцца вясной. Лёт З. ў канцы мая.
Зеленавочка: а — дарослая муха; б — лічынка ў сцябле.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
natrętny
natrętn|y
назойлівы, дакучлівы, надакучлівы;
~a myśl — неадчэпная (дакучная) думка;
~a mucha — дакучная муха
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
plujka
Iж.заал.
мясная муха (Calliphora erythrocephala Mg.)
IIж.камп.
чарнільны (струменны) прынтар
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
бало́нка1, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Абл.
1. Аконнае шкло, шыба. Побач лена, нібы засынаючы на зіму, гудзе муха: спрабуе пераадолець незразумелую перашкоду — балонку акна, праз якую і ўсё відно і не вылеціш...Сіпакоў.
2.Уст. Старонка кнігі, часопіса. Не кранулі мае пальцы Ні балонкі з гэтых твораў.Глебка.
бало́нка2, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Парода маленькіх хатніх сабачак з доўгай мяккай шэрсцю.
[Ад геагр. назвы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Léber
f -, -n анат. пячо́нка
frei [frisch] von der ~ (weg) spréchen* — гавары́ць без хі́трыкаў [шчы́ра, адкры́та]
was ist dir in die ~ gekróchen [geláufen]? — ≅ яка́я му́ха цябе́ ўкусі́ла?
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
укусі́цьсов.
1.в разн. знач. укуси́ть; (жалом — ещё) ужа́лить;
саба́ка ўкусі́ў за нагу́ — соба́ка укуси́ла за́ ногу;
блі́зка ло́каць, ды не ўку́сіш — посл. бли́зок ло́коть, да не уку́сишь;
укусі́ўшы, не залі́жаш — погов. укуси́в, не зали́жешь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
uwikłać się
uwikła|ć się
зак.кніжн. заблытацца, ублытацца;
muszka ~ła się w pajęczynie — муха заблыталася ў павуціне
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ГАБРАНЕМО́ЗЫ
(Habronemoses),
гельмінтозная хвароба непарнакапытных. Пашырана ўсюды, асабліва ў паўд. шыротах. На Беларусі адзначаецца ў коней. Узбуджальнікі — дробныя (даўж. 10—25 мм) нематоды Habronema muscae і Habronema microstoma, якія развіваюцца з удзелам прамежкавых гаспадароў (муха пакаёвая, жыгалка асенняя і інш.).
Дарослыя чэрві паразітуюць у страўніку, пашкоджваюць яго слізістую абалонку і залозы; лічынкі — у скуры і лёгкіх. Шлях заражэння — аліментарны. У страўніку інвазійныя лічынкі праз 44—46 сутак ператвараюцца ў палаваспелых паразітаў. Пры інтэнсіўнай інвазіі назіраецца хранічнае запаленне страўніка і тонкага кішэчніка, прагрэсіруючае схудненне, перыяд. прыступы колік. Габранемоз скуры суправаджаецца ўтварэннем язваў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
пастая́лец, ‑льца, м.
Уст. Той, хто часова наймае ў каго‑н. жылое памяшканне, кватэру; кватарант. [Альбіне] няблага дапамагалі сыны і дочкі, усю гародніну сваю ебывала на рынку, пастаяльцы плацілі за кватэру.Ракітны.Сваё нежаданне пусціць у хату пастаяльца, якому толькі і трэба, што стол ды цішыня, яна вытлумачыла тым, што чалавек — не муха, яму і паесці трэба, а не толькі сядзець за сталом і пісаць.Навуменка.Невялікі радыёпрыёмнік, які прынёс быў Астап свайму вымушанаму пастаяльцу [камісару], зусім ажывіў хату.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Шчыльна злучыць, самкнуць (зубы, пальцы і пад.). Цяпер.. [Мікола] калаціўся, як асінавы ліст, і мусіў сашчаміць зубы, каб не ляскалі.Колас.Сашчаміла [Марыся] пальцы, муха была ў жмені.Баранавых.Кася заплакала. Потым яна сашчаміла рот, зірнула на маці і пайшла, стукнуўшы дзвярыма.Карпюк.
2.перан. Выклікаць адчуванне душэўнай прыгнечанасці, болю і пад. Ламко прыгледзеўся да Замасточча, і нейкая туга сашчаміла яго сэрца.Шахавец.Нейкі жаль агарнуў яго [Салаўя] сэрца, сашчаміў яго.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
