БРАДЫКАРДЫ́Я
(ад грэч. bradys павольны + kardia сэрца),
памяншэнне колькасці сардэчных скарачэнняў у мінуту: у дарослых менш за 60 удараў, у дзяцей першага года жыцця менш за 115, у дзяцей 3—5 гадоў менш за 100, пасля 7 гадоў менш за 80 удараў.
Найчасцей брадыкардыя ўзнікае пры запаволенай выпрацоўцы імпульсаў у сінусавым вузле — сінусавая брадыкардыя. Яна назіраецца ў трэніраваных спартсменаў, пажылых людзей як адзін з сімптомаў пры многіх захворваннях: інфекцыі (асабліва ў перыяд папраўкі), інфаркце міякарда і інш. Брадыкардыя адзначаецца пры павышаным унутрычарапным ціску (пры пухлінах мозга, менінгіце, кровазліцці ў галаўны мозг), можа быць сімптомам вегетатыўных дысфункцый пры павышаным тонусе блукаючага нерва. Запаволенне скарачэнняў сэрца (менш за 60 удараў у мін у дзяцей, да 40 — у дарослых) можа быць звязана з сінаурыкулярнай 2:1 або поўнай блакадай. Лячэнне брадыкардыі тэрапеўтычнае, у цяжкіх выпадках хірургічнае.
Л.Р.Кажарская.
т. 3, с. 230
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
усё¹, прысл.
1. Увесь час, заўсёды, пастаянна.
Ён усё заняты.
2. Да гэтага часу.
Ён усё яшчэ вучыцца.
3. Толькі, выключна.
Справа расстроілася, і ўсё з-за вас.
4. У спалучэнні са словамі, якія абазначаюць змену прыметы ці нарастанне яе.
Вецер усё мацнее.
Усё больш і больш змяркалася.
5. У спалучэнні з вышэйшай ступенню і злучнікам «чым» служыць для ўзмацнення процістаўлення.
Занятак не вельмі што, але ўсё лепш, чым сядзець склаўшы рукі.
6. Аднак, тым не менш.
Як ён ні стараецца, а ўсё не атрымліваецца.
◊
Усё ж, усё ж такі — тым не менш.
Ён усё ж або ўсё ж такі не паехаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шанс, ‑у, м.
Умова, якая можа забяспечыць удачу, поспех; магчымасць. Каля дзесятка менш значных эцюдаў і эскізаў былі выстаўлены ў мастацкім магазіне, што таксама гарантавала пэўныя шансы. Васілевіч. А прастудзіцца ў загартаванага рыбалова куды менш шансаў, чым у таго, хто ўзімку горнецца да цёплай печкі. Матрунёнак.
[Фр. chance.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́ла, прысл.
1. Нямнога, у невялікай колькасці.
М. зрабіў.
М. людзей.
М. часу.
2. Недастаткова, менш, чым патрэбна.
У пакоі м. (безас., у знач. вык.) святла.
◊
Мала таго (разм.), у знач. пабочн. сл. — акрамя таго.
Мала што (разм.) — не мае значэння, што з таго.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адна́к.
1. злуч. супраціўны. Тое, што і але¹ (у 1 знач.).
Дажджу пакуль што няма, а. ён можа пайсці.
Хоць і многа працуе, а. не стамляецца.
2. пабочн. сл. Тым не менш, усё ж, усё-такі.
Вы, а., не забудзьце абяцанага.
Чалавек, а., не здаваўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ме́ней, прысл.
Разм. Тое, што і менш. Цімох не любіў кампаніі і стараўся меней стыкацца з пастухамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недавы́канаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Выканаць менш, чым належыць, патрэбна; не выканаць якой‑н. нормы. Недавыканаць план.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаплаці́ць, ‑плачу, ‑плаціш, ‑плаціць; зак., што і чаго.
Заплаціць, выплаціць менш, чым трэба, чым належыць. Недаплаціць два рублі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́балаць, ‑і, ж.
Разм. Забалочанае месца. Гэта была звычайная больш-менш сухая мясціна, акружаная балотамі і забалацямі. Кірэйчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасі́ў
(лац. passivus = нядзейны)
1) менш дзейная, менш ініцыятыўная частка арганізацыі, калектыву;
2) сукупнасць даўгоў і абавязацельстваў прадпрыемства (проціл. актыў 2);
3) перавышэнне грашовых замежных расходаў краіны над яе даходамі, атрыманымі з-за мяжы (проціл. актыў 3);
4) тое, што складае адмоўны бок якой-н. з’явы, справы.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)