цана́, -ы́, мн. цэ́ны і (з ліч. 2, 3, 4) цаны́, цэн, ж.
1. Грашовае выражэнне вартасці тавару; плата.
Зніжэнне цэн.
Ц. праезду аўтобусам.
2. звычайна ў форме Тцано́й (-о́ю), чаго. Ужыв. ў знач.: страціўшы што-н., ахвяраваўшы чым-н., перажыўшы што-н.
Перамагчы цаной вялікіх страт.
Любой цаной дасягнуць мэты.
3.перан. Значэнне, роля чаго-н.
Ц. слова.
○
Адпускная цана — цана, па якой прадаецца прадукцыя.
◊
У цане (разм.) — дорага каштуе; высока цэніцца.
Цаны нямакаму-чаму (разм.) — вельмі дарагі, вельмі высокай якасці.
|| прым.цэ́насны, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
клёцкі, ‑цак, Д ‑цкам; адз. клёцка, ‑і, ДМ ‑ццы, ж.
Страва з мучнога цеста або дранай бульбы ў выглядзе галачак, звараных у суне, малацэ, вадзе. Клёцкі з малаком. □ Трапіш да кабеціны рахманай — Паспытаеш, друг мой дарагі, Дранікі са свежаю смятанай, Бабку, клёцкі, нават пірагі.Панчанка.
•••
Клёцкі з душамі — вялікія галушкі, начыненыя мясным ці іншым фаршам з рознымі прыправамі.
[Польск. kluski з ням.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Tympana eloquentiae
Бубны красамоўства.
Бубны красноречия.
бел. Пераліваць з пустога ў парожняе. Таўчы ў ступе ваду. Нагаварыў мех і торбу. Пустая гаворка дарагі час занімае.
рус. Словесные бубны. Пустая трескотня. Говорить впустую ‒ что стрелять вхолостую. Пустые слова ‒ что орехи без ядра. Переливать из пустого в порожнее.
фр. Battre l’air (Бить воздух). Verser du vide dans du creux (Переливать из пустого в порожнее).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Líebste
subm, f -n, -n
1) каха́ны, -ная
2) m, f -n, -n са́мы дарагі́, са́мая дарага́я, са́мае дараго́е
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
lavish
[ˈlævɪʃ]1.
adj.
1) шчо́дры
lavish of money — той, хто шчо́дра раздае́ гро́шы
2) раско́шны; бага́ты, які́ шмат кашту́е, дарагі́
lavish gifts — дарагія падару́нкі
2.
v.t.
шчо́дра раздава́ць; раскіда́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
lieb
a мі́лы, дарагі́, любі́мы
es ist mir ~ — мне прые́мна
~ behálten* — любі́ць паране́йшаму [як і ране́й], не разлюбі́ць
~ gewínnen* — палюбі́ць, пакаха́ць
~ háben* — любі́ць, каха́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
kosmiczny
kosmiczn|y
касмічны;
promienie ~e — касмічныя прамяні;
przestrzeń ~a — касмічная прастора; космас;
~e drogi samochód перан. страшэнна дарагі аўтамабіль
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прыве́т, ‑у, М ‑веце, м.
1. Тое, што і прывітанне (у 2 знач.). Прывет я шлю прыродзе, людзям І громам шумных навальніц.Колас.Воля, воля дарагая, Шлю з-за крат табе прывет!Таўлай.
2. Ласкавыя, добразычлівыя адносіны да каго‑н.; дружалюбны прыём каго‑н. [Маці:] — Добры чалавек у нас у сяле ў любой калгаснай хаце прывет і прытулак знойдзе.Краўчанка.Дарагі не абед, а прывет.Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лю́бачка, ‑і, м. і ж.
Нар.-паэт.
1.ДМ‑чцы; Рмн.‑чак; ж. Любімая, любая. Дамянік пранёсся міма. Бег — шуршэлі каласы, Стаў — іх змоўклі галасы, І дарма шукаў вачыма Постаць любачкі-красы [Ганны].Колас.
2.м. і ж.(ужываеццапрызвароце). Мілая (мілы), дарагая (дарагі). — Любачка мая, — казаў .. [Зязюльскі], — гляджу я на Цябе і ўспамінаю твайго бацьку: тваё аблічча напамінае мне нябожчыка!Колас.— Ты, любачка, пра гэта, мусіць, не думаў?Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)