дарагі́

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. дарагі́ дарага́я дараго́е дарагі́я
Р. дараго́га дараго́й
дараго́е		 дараго́га дарагі́х
Д. дараго́му дараго́й дараго́му дарагі́м
В. дарагі́ (неадуш.)
дараго́га (адуш.)		 дарагу́ю дараго́е дарагі́я (неадуш.)
дарагі́х (адуш.)
Т. дарагі́м дараго́й
дараго́ю		 дарагі́м дарагі́мі
М. дарагі́м дараго́й дарагі́м дарагі́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дарагі́, -а́я, -о́е; даражэ́йшы.

1. Які каштуе многа грошай, высока цэніцца; проціл. танны.

Дарагая мэбля.

Дорага (прысл.) каштуе.

2. перан. Які звязаны з вялікімі намаганнямі, ахвярамі.

Дарагая перамога.

3. перан. Такі, якім даражаць, якога шануюць.

Нам дарагая памяць герояў.

Дарагая тая хатка, дзе радзіла мяне матка (прыказка).

4. Ласкавы, мілы, любімы.

Д. друг.

Пішы часцей, дарагая сяброўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дарагі́

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне

адз. мн.
м. -
Н. дарагі́ дарагі́я
Р. дараго́га дарагі́х
Д. дараго́му дарагі́м
В. дараго́га дарагі́х
Т. дарагі́м дарагі́мі
М. дарагі́м дарагі́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

дарагі́

1. дорого́й; драгоце́нный; дорогосто́ящий; бесце́нный;

2. перен. дорого́й, драгоце́нный;

д. час — дорого́е (драгоце́нное) вре́мя;

3. (близкий) дорого́й;

д. друг — дорого́й друг;

4. (в обращении) дорого́й;

~гі́я тава́рышы — дороги́е това́рищи;

5. в знач. сущ. (в обращении) дорого́й; прия́тель;

◊ з ~го́й душо́й — всей душо́й; с ра́достью; раду́шно; от всей души́;

~го́й цано́й — дорого́й цено́й;

малы́ залатні́к, ды д. — посл. мал золотни́к, да до́рог;

~га́я лы́жка к абе́ду — посл. дорога́ ло́жка к обе́ду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дарагі́, ‑ая, ‑ое; дораг, ‑а.

1. Які каштуе многа грошай, высока цэніцца; проціл. дзяшовы. На вопратцы блішчэлі дыяментныя і з іншых дарагіх камянёў гузікі такой каштоўнасці, што за іх можна было б купіць маёнтак. Бядуля. Раіса хадзіла ў дарагіх сукенках, якіх не мелі нават настаўніцы. Шамякін.

2. перан. Якім даражаць, якога шануюць. Самым дарагім цяпер для Андрэя быў свабодны вечар, калі б можна было застацца адзін на адзін са сваімі думкамі. Шахавец. Дарагая тая хатка, дзе радзіла мяне матка. Прыказка.

3. Любімы, мілы, блізкі сэрцу. Прыйдзе, прыйдзе той, хто сэрцу мілы, Прыйдзе той, хто сэрцу дарагі. Русак. Жджэ кабета: хоча бачыць сына дарагога. Колас. / У зваротку. Вачамі паўзлі да калючага дроту, Якім нас хацелі навек раздзяліць, Мы рвалі яго, звалі вас на падмогу, — І вы, дарагія, пачулі, прыйшлі. Танк. // Жаданы, прыемны. Дарагі госць.

•••

З дарагой душой гл. душа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дарагі́

1. téuer, wértvoll; kóstbar;

2. перан téuer, wert;

дарага́я перамо́га ein víele Ópfer kóstender Sieg , ein schwer [téuer] erkáufter Sieg;

3. (улюбёны) lieb, gelíebt, téuer, wert;

дарагі́ ся́бра! líeber [téurer] Freund!;

до́бры дзень, мае́ дарагі́я! Gúten Tag, méine Líeben!;

мой дарагі́! mein Líeber!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Дарагі́ ’дарагі’. Рус. дорого́й, укр. дороги́й, польск. drogi, чэш. drahý, серб.-харв. дра̑г, балг. драг, ст.-слав. драгъ. Прасл. *dorgъ ’тс’. Лат. dā̀rgs ’дарагі’, з якім параўноўваюць слав. слова, магчыма, запазычана са слав. моў. Іншыя версіі таксама вельмі няпэўныя. Трубачоў (Эт. сл., 5, 77) думае пра слав. інавацыю (можа. сувязь з *dьržati). Агляд праблематыкі ў Трубачова, там жа. Гл. яшчэ Фасмер, 1, 531.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дарагі, каштоўны, неацэнны, бясцэнны □ у цане, на вагу золата

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

бясцэ́нны, -ая, -ае.

1. Вельмі каштоўны, дарагі.

Б. скарб.

2. перан. Дарагі, любы.

Б. друг.

|| наз. бясцэ́ннасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дорогосто́ящий дарагі́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)