Разм. Тое, што і уздрыгнуцца. Гучны вокліч «Стой!» прымусіў Гудовіча ўздрыгануцца.Пятніцкі.«Дарагія землякі і зямлячкі!» — голас Любы крыху ўздрыгануўся.Васілевіч.Калі Дзямід Сыч вярнуўся на папялішча роднай вёскі, сэрца яго ўздрыганулася ад невымернай жальбы.Паслядовіч.У танк маёра ўдарыў снарад, машына ўздрыганулася і стала.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Магу́чы ’багаты’, ’магутны, які мае ўладу’ (Нас.), укр.могучий, рус.могу́чий, ст.-рус.могуть ’знатны’, могучий ’моцны, магутны’, могущий ’тс’, ц.-слав.могѧть ’гаспадар, уладар’, польск.mogący, чэш.mohoucí, славен.mogóč, серб.-харв.мо̏гућ, мо̀гућ, балг.могъщ, праслав.mogǫtʼ‑jь. Да магчы́ (гл.). Са ст.-слав. ці ц.-слав. паходзіць карм.магу́шчы ’гучны (звон)’ (Мат. Гом.). Сюды ж прыслоўе магуча ’багата’, ’моцна’, ’шмат’ (Нас.).
Тарато́рыць ’гаварыць вельмі хутка, скарагаворкай’ (ТСБМ), ’гаварыць хутка, гучна’ (мёрск., Нар. лекс.), ’балбатаць, гаварыць абы-што’ (Ласт., ТС), тарахто́рыць ’балбатаць, лапатаць, сакатаць’ (Скарбы); сюды і тарата́рыць, гл. Параўн. укр.дыял.тарато́рити ’балбатаць, плявузгаць’, рус.тарато́ритъ ’лапатаць’, чэш.trátořiti, славац.trátoriť ’шмат гаварыць, балбатаць’. Прасл.дыял.*tortoriti з прасл.*tortor‑, якое з’яўляецца падвоеным індаеўрапейскім коранем *tor‑ ’гучны; выразны’, магчымы варыянт *ter‑ (Анікін, ОЛА, Исследов., 1984, 284–286). З непадвоеным коранем у серб.-харв.тр̀тосити ’балбатаць не змаўкаючы’, рус.дыял.бато́рить ’балбатаць’, гл. таксама гутарыць, што да *toriti, гл. ЭССЯ, 1, 166; Атрэмбскі, Зб. Романскаму, 72; параўн. таксама славен.trtrati ’шумець, мармытаць’ < *tьr‑tьr‑ (Куркіна, Диал. структура, 86: узводзіць да *terti, гл. церці). Індаеўрапейскія адпаведнікі: літ.tarýti > tar̃ti ’вымавіць; сказаць’, грэч.τορός ’прарэзлівы’, *τορέω ’выразна абвяшчаю; прабіваю’, ст.-інд.tāṛá‑ ’гучны; праніклівы’, хец.tar‑ ’казаць; называць’ (Фасмер, 4, 86–87; Махэк₂, 636; Карскі 2-3, 87; Чарных, 2, 229; Новое в рус. этим., 230; ЕСУМ, 5, 521).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
фарсі́раваны, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад фарсіраваць.
2.узнач.прым. Які адбываецца хутчэй звычайнага; паскораны. І яшчэ ніхто не ведаў, што сюды фарсіраваным маршам падыходзяць яшчэ дзве роты і будуць не пазней поўдня.Караткевіч.// У шахматнай гульні —вельмі хуткі, непазбежны. Фарсіраваны маг.
3.узнач.прым. Узмоцнены па гучанню, больш гучны, чым звычайна. Фарсіраваны голас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
boisterous
[ˈbɔɪstərəs]
adj.
1) шу́мна вясёлы
boisterous laughter — гу́чны вясёлы сьмех
2) гвалто́ўны, бу́рны; неспако́йны
a boisterous wind — гвалто́ўны ве́цер
a boisterous child — неспако́йнае дзіця́, распу́сьнік
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Галосны1 (лінгвістычны тэрмін, БРС). Параўн. укр.голосни́й ’тс’. Здаецца, што гэта калька рус.гла́сный (гук), якая засведчана ўжо ў XVII ст. і з’яўляецца калькай лац.vocalis (ад vox ’голас’). Аб рускім слове Фасмер, 1, 410; Шанскі, 1, Г, 90.
Галосны2 ’вядомы’ (Нас.). Насовіч перакладае рускім «гласный» і дае прыклад «галоснае дзела». Можна меркаваць, што, магчыма, гэта запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск.głośny ’вядомы; гучны, нашумеўшы’, głośna sprawa ’нашумеўшая справа’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
boom2[bu:m]v.
1. гудзе́ць; грыме́ць;
The clock boomed out twelve. Гадзіннік гулка прабіў дванаццаць;
He had a booming voice. У яго быў гучны нізкі голас.
2. ху́тка расці́, развіва́цца;
Tourism is booming. Турызм хутка развіваецца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)