*Нячэ́ўны, нечэ́ўны ’нікуды не варты, заняпалы’ (ТС). Магчыма, звязана з нячы́віль (гл.), што дае падставы для рэканструкцыі дыял. *ne‑čevenъ, гл. чо́віць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́нтус ’нервовы чалавек, псіх’ (бых., ЖНС). Няясна. Магчыма, з нейкай незасведчанай мянушкі. Тур. pinti ’жмінда’, ’нікудышні, абадранец, варты жалю’ — трохі аддаленае семантычна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нясе́нне I ср. несе́ние;
н. ва́рты — несе́ние карау́ла
нясе́нне II ср. но́ска ж., кла́дка ж.; см. не́сці II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
noticeable
[ˈnoʊtəsəbəl]
adj.
1) зна́чны, выда́тны; ба́чны
2) ва́рты ўва́гі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Псюк ’стары; лядашчы чалавек’; ’стары грыб’ (Нас.). Вытворнае ад псець (гл.); першапачаткова, відаць, ’непрыгодны; ні да чаго не варты’, параўн. чэш. psák ’неядомы грыб’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пе́рад², прыназ. з Т.
1. На невялікай адлегласці ад пярэдняга боку чаго-н., насупраць каго-, чаго-н.
П. хатай.
2. За некаторы час да чаго-н.
П. захадам сонца.
3. Служыць для ўказання асобы, з’явы, у адносінах да якіх робіцца што-н.
Не адступаць п. цяжкасцямі.
4. У параўнанні з кім-, чым-н.
Чаго варты гэты конь п. тым ламавіком.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
noteworthy [ˈnəʊtwɜ:ði] adj. ва́рты ўва́гі;
There’s nothing particularly noteworthy in this book. У гэтай кнізе няма нічога асабліва цікавага.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
worthwhile [ˌwɜ:θˈwaɪl] adj. ва́рты; слу́шны;
be worthwhile мець сэнс;
It’s worthwhile taking thе trouble. Варта ўзяць на сябе клопат.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
нікуды́шны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Нікуды не варты; дрэнны. Нікудышны гаспадар. □ Надвор’е сапраўды было нікудышнае. Сіняўскі. Старая Дар’я пакінула маладому Ігнату ў спадчыну дзве дзесяціны нікудышнай зямлі ды хацінку ў два акенцы. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Нікчэ́мны, нікчо́мны ’нікуды не варты, непрыдатны’ (Нас., Касп., Сл. ПЗБ, ТС). Прыметнік, утвораны на базе словазлучэння тыпу ні к чаму не варты, параўн. нікчо́му ’ні да чога, без патрэбы’ (ТС). Меркаванні пра запазычанасць з польск. nikczemny ’благі, подлы’ (Сл. ПЗБ), што паходзіць ад nikczemu (Брукнер, 359), здаюцца неабавязковымі, паколькі ў народных гаворках магчымы пераход о > э пад націскам, параўн. штонікі і штэнікі. Параўн. таксама чэш. ničemny < ničemu (nenaučený), Махэк₂, 399.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)