манеўрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
1. Рабіць манеўр, манеўры (у 1, 3 і 4 знач.). Манеўраваць у гэтым лесе не было як, і Андрэю прыйшлося адыходзіць проста да Дняпра па .. прырэчнай нізіне. Няхай. На станцыі манеўруе паравоз, перацягвае вагоны. Шамякін.
2. Лавіраваць, абыходзіць перашкоду. Шафёр пачаў манеўраваць, каб зручней пад’ехаць да месца. Хадкевіч. Людзей было столькі, што, каб прайсці, неяк трэба было абходзіць, манеўраваць, выкручвацца. Сабаленка.
3. перан. Дзейнічаць так, каб ашукаць каго‑н.; хітрыць.
4. перан.; чым. Перасоўваць, пераразмяркоўваць што‑н. для лепшага выкарыстання. Веданне тэхнікі, уменне правільна ёю манеўраваць забяспечылі.. механізатару поспех. «Звязда».
[Ад фр. manoeuvrer.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плята́ць ’ілгаць’ (Нас.). Да прасл. *plęt‑a‑ti, якое з’яўляецца дзеясловам шматразовага дзеяння ад прасл. *plęsti (< ple‑n‑i‑ з інфіксам ‑n‑ у аснове цяп. часу) < першапачаткова Spiesti > бел. плесці (гл.). Фурлан (JS, 29, 120–123) параўноўвае плятаць з славен. oplėtati ’помсціць’, oplėsti ’ашукаць, абдурыць’, якія ўзводзіць да прасл. *plet‑ < і.-е. (s)pele‑t‑/*(s)plet‑ ’узнёсла гаварыць’, дапускаючы аманімію асноў у праславянскай мове, пры якой сувязь з ’плесці’ тлумачыцца народнай этымалогіяй, параўн., аднак, круціць ’падмануць’ (ТС), што сведчыць аб прадуктыўнасці семантычнага пераходу ’плясці, віць, круціць’ > ’ашукваць, ілгаць’. Сюды ж: плятня ’хлусня, плёткі’ (Нас.; ТС), ’пляткарка’ (шчуч., Сл. ПЗБ; клец., Нар. лекс.), пляту́пня ’балбатуха’, пляту́н ’забаўнік, балбатун’ (Нас.), ’пляткар, хлус’ (капыл., Нар. словатв.; гор., Мат. Маг.; Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хлуслі́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які гаворыць няпраўду, хлусню. У .. [Веры Андрэеўны] ўжо быў складаўся вобраз Тамары — хлуслівай круцёлкі, якая хоча ашукаць яе сына. Арабей. / у знач. наз. хлуслі́вы, ‑ага, м. Хлуслівага лягчэй злавіць, як кульгавага. Прымаўка. // Які выражае хлусню, няшчыры, прытворны. Маё малое сэрца абмывае Крывёй гарачай мужныя пачуцці Нянавісці пякучай і любві. Нянавісці, што думкі праясняе, Стаіць на варце чыстай маладосці І, убачыўшы пагляд вачэй хлуслівых, Трывожным звонам голас падае. Панчанка. Іна сарвала апошні пялёстак і ў злосці кінула кветку на зямлю.. — каму патрэбны яго [Артура] хлуслівыя словы. Ваданосаў.
2. Фальшывы, няправільны. Хлуслівае абвінавачанне. Хлуслівыя данясенні. □ [Шпіёны і дыверсанты] разносілі хлуслівыя чуткі, што Чырвоная Армія знішчана немцамі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wywieść
зак.
1. вывесці;
2. зрабіць выснову; вывесці; заключыць;
3. вывесці; даказаць;
wywieść z błędu — растлумачыць (паказаць) каму яго памылку;
wywieść w pole — ашукаць, абдурыць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
мане́ўр, ‑а, м.
1. Перамяшчэнне баявых сіл з мэтай нанесці ўдар праціўніку. Кавалерыйскі атрад Жаўны.. павінен зрабіць абходны манеўр і зайсці ў тыл немцам. Шамякін.
2. перан. Прыём з мэтай ашукаць, перахітрыць каго‑н. Таня зразумела нескладаны манеўр юнака: ён хацеў прабіцца без чаргі і заняць у вагоне месца на ўсю шумлівую кампанію. Даніленка.
3. толькі мн. (мане́ўры, ‑аў). Тэхнічныя заняткі вялікай колькасці войск або флоту ва ўмовах, блізкіх да баявых. — Ні дрэннае надвор’е, ні суровыя баявыя абставіны, — гаварыў камдыў, — не маглі зламаць волі і ўпартасці байцоў на манеўрах. Каваль.
4. толькі мн. (мане́ўры, ‑аў). Перамяшчэнне вагонаў і паравозаў на чыгуначных пуцях для састаўлення паяздоў.
[Фр. manoeuvre.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
fox
[fɑ:ks]
1.
n.
1) ліс -а m., ліса́, лісі́ца, лі́ска f.
young fox — лісянё, лісяня́ n., pl. лісяня́ты
2) лісі́нае фу́тра
3) хі́тры чалаве́к
2.
v.t. informal
абхітры́ць, ашука́ць
3.
v.i.
1) хітры́ць
2) кі́снуць (пра пі́ва)
3) выцьвіта́ць, пакрыва́цца бу́рымі пля́мамі (пра папе́ру)
4) палява́ць на лі́саў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
обойти́ сов.
1. (пройти вокруг) абысці́;
2. (избежать) абміну́ць, абысці́;
нельзя́ обойти́ э́тот вопро́с не́льга абміну́ць (абысці́) гэ́та пыта́нне;
обойти́ молча́нием абысці́ маўча́ннем;
3. (обогнать) разг. абагна́ць;
4. (побывать всюду) абысці́;
5. (обмануть) разг. ашука́ць;
6. (оставить без повышения по службе) уст. абысці́, абміну́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падману́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго і без дап.
1. Наўмысна сказаўшы няпраўду, увесці ў зман каго‑н. Завода па-ранейшаму не было.. «Адно з двух, — падумаў Васіль, — ці той сустрэчны [чалавек] падмануў мяне, ці сам ён, пэўна, не ведаў, дзе трактарны завод». Кулакоўскі.
2. Не выканаць абяцання, не апраўдаць чыіх‑н. спадзяванняў; падвесці, ашукаць. — А ты, капітан, не трывожся, — пачаў супакойваць.. [салдат]. — Раз абяцалі твае, што прышлюць каго-небудзь, значыць не падмануць. Чыгрынаў. / у перан. ужыв. Яўхім з радасцю падумаў, што поле каля цагельні і ў гэты год не падманула, урадзіла ўсім.. на зайздрасць. Мележ.
3. Разм. Салгаць, абмануць. — А дзе ж твая, сынку, шапка? — раптам запытаўся ў мяне бацька.. Што мне было адказаць бацьку? Падмануць, сказаць, што згубіў? Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gouge
[gaʊdʒ]
1.
n.
1) паўкру́глае до́лата або́ стаме́ска
2) паз, дзі́рка ў дрэ́ве (вы́браны до́латам)
3) informal
а) шту́чка f., ашука́нства, круце́льства n.
б) круце́ль -яля́ m., махля́р -а́ m.
2.
v.i.
1) рабі́ць, выбіра́ць паз паўкру́глым до́латам
2) выко́пваць; вырыва́ць; выбіва́ць; выко́лваць
to gouge an eye — вы́калаць во́ка
3) informal падстро́іць шту́ку, ашука́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
get around
а) гл. get about
б) ашука́ць, абдуры́ць; зла́дзіць шту́ку каму́
get around to — знайсьці́ час на што
get at —
а) прыбы́ць куды́, дабра́цца
б) даве́дацца, зразуме́ць
I cannot get at the meaning — Я не магу́ зразуме́ць значэ́ньня
в) гавары́ць, кірава́ць гу́тарку на што
What are you trying to get at? — Што вы хо́чаце гэ́тым сказа́ць?
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)