ашука́ць, ✂; зак.
-
Увесці ў зман, абысціся несумленна з кім-н.
- На цэлых семнаццаць тысяч ашукала прадаўшчыца.
-
Спакусіць, зачараваўшы.
|| незак. ашукваць, ✂.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)
ашука́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.
Наўмысна ўвесці ў зман каго-н., абысціся несумленна з кім-н., не выканаць абяцання. На цэлых сямнаццаць тысяч ашукала прадаўшчыца.
|| незак. ашу́кваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)
ашука́ць сов. обману́ть; наду́ть, провести́;
мяне́ не ~ка́еш — меня́ не обма́нешь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ашука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
1. Наўмысна ўвесці каго‑н. у зман. [Юля] дзяўчат ашукала, што пойдзе да знаёмых. Васілевіч. // Не выканаць абяцання, парушыць дадзенае слова; абысціся несумленна з кім‑н. Стрэў дзяўчыну паніч. Абяцаў ажаніцца на ёй. Ашукаў. Лужанін.
2. перан. Падманваючы, дамагчыся чаго‑н. Не ашукала смерць салдата, Дык насмяяўся люты кат. Глебка.
3. Спакусіць, зачараваць. [Леснічыха:] Каб дзяўчыну ашукаць, магу і такога зелля даць. Козел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ашука́ць ’абмануць, абдурыць’ (Нас., Яруш., Грыг., Шпіл., Бесар., Нік. Очерки, Касп., Шат., КЭС, лаг.), ’пакрыўдзіць у якой-небудзь справе; незаўважальна для іншага карыстацца яго сродкамі’ (Мядзв.), ашока́ць ’ашукаць, узяць верх над кім-небудзь’ (Ян.), абшукаць ’абшукаць вакол; абмануць’ (Шат.), ашукацца ’памыліцца’ (Грыг., Яруш., КЭС, лаг.), ашуканец ’махляр, манюка’ (Яруш., КЭС, лаг.), ст.-бел. ошукати, ошуковати ’абмануць’ (1599 г., Нас. гіст.), укр. ошукати, польск. oszukać ’свядома ўвесці ў зман каго-небудзь для ўласнай карысці’ (у такім значэнні з XIV ст., Крупянка, Formacje, 130). Ад шукаць (гл.), з першапачатковай семантыкай як у ашустаць ’абмануць, абхітрыць’, пры шустаць ’дзейнічаць хутка і з шумам; шастаць; напіраць’, інакш Мікуцкі, ИОРЯС, 4, 1855, 411: з гіпатэтычнага ошудкаць, якое звязвае з славац. šudiť ’абманваць’ (прасл. šuditi, Махэк₂, 607), параўн. Фасмер, 3, 180; Кюнэ, Poln., 82; Гіст. мовы, 2, 69 (з польск., дзе калька з ням. versuchen); ашука ’падман; памылка’ (Нас., Касп.) — другаснае ўтварэнне ад ашукаць, параўн. таксама абшукацца ’агледзецца, уладкавацца, упарадкавацца’ (Ян.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ашука́ць, ашу́кваць
1. betrügen* vt; hintergéhen* vt (увесці ў зман); hínters Licht führen, übers Ohr háuen*;
2. (спакусі́ць):
ашука́ць дзяўчы́ну ein Mädchen verführen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ашукаць, абмануць, абманіць, падмануць, абдурыць, паддурыць, правесці, падвесці, абвесці, звесці, абысці, схітраваць, схітрыць, абхітрыць, перахітрыць, аблічыць, абважыць; абгуляць, падседзець, скруціць, абкруціць, аблытаць, апутаць, нагрэць, абалваніць, абжуліць, зжульнічаць, ачмурыць, ачмуціць (разм.) □ увесці ў зман, абвесці вакол пальца, абкруціць вакол пальца, падвесці пад манастыр, пусціць пыл у вочы, пусціць пылу ў вочы, абуць у лапці
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
ашука́ны обма́нутый; наду́тый, проведённый; см. ашука́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
абжу́ліць, ✂; зак. (разм.).
Ашукаць, абдурыць у карыслівых мэтах.
|| незак. абжульваць, ✂.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)
аблапо́шыць, ✂; зак. (разм.).
Ашукаць з карыслівай мэтай, абабраць.
|| незак. аблапошваць, ✂.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)