Кампура́т ’раўня, роўны каму-небудзь’ (стаўбц., Жыв. сл.). Відавочна, ў выніку кантамінацыі слоў кампан (гл.) і польск. kamrat ’калега, таварыш’ (> *кам(у)рад, параўн. польск. дыял. kombrat з ад’ідэацыяй да brat ’брат’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кво́ліць1 ’слабець’ (Нас.), ’непакоіць’ (Сцяшк. Сл.). Гл. кволіць2 і кволы.

Кво́ліць2 ’рабіць што-небудзь больш вольным’ (Нас.). Гл. кволы.

Кво́ліць3 ’чакаць’ (Нас.). Параўн. кволіць2 і кволы (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нюхце́ць ’нюхаючы, вышукоўваць што-небудзь’ (Некр., Сл. ПЗБ), рус. нюхтить ’нюхаць, вынюхваць, вышукваць’, славац. nuchtiť ’тс’. Да нюхаць (гл.) з інтэнсіўным ‑т‑, параўн. дыхаць і дыхцець, пыхаць і пыхцець і г. д.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мадэрн ’дэкадэнцкі напрамак у архітэктуры і мастацтве на мяжы XIX і XX стст.’, (разм.) ’што-небудзь сучаснае, моднае’ (ТСБМ). Еўрапейскае слова, запазычанае з рус. модерн < фр. moderne ’самы новы, сучасны’ (Лёхін, 456).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Майстэрня ’прадпрыемства па рамонту або вырабу чаго-небудзь’, ’аддзел цэха ці завода’, ’памяшканне для работы мастака, скульптара’ (ТСБМ, Бяльк.) — адыменнае Nomen loci (суф. ‑ьnʼa), як і ўкр. майсте́рня ’тс’. Да ма́йстар (гл).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Механі́зм ’частка машыны, прылады, апарата’, ’унутраны лад, сістэма чаго-небудзь’ (ТСБМ). Паводле Крукоўскага (Уплыў, 83) — з рус. механизм, якое з еўр. моў, утворанае ад новалац. mechanismus на падставе ст.-грэч. μηχανέ ’інструмент’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прэ́гці, прэ́гціса ’вельмі хацець’ (ТС), прэ́гчыся ’моцна, прагна імкнуцца, дамагацца чаго-небудзь’, ’прыкладаць непамерныя намаганні для дасягнення мэты; высільвацца’ (ТСБМ, Сцяшк.), са скуры прэ́гчыся ’старацца як моц-сілы’ (Янк. БФ). Гл. пра́гнуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Піры́ндзіць ’гаварыць абы-што’ (карэліц., Сцяшк. Сл.: Скарбы), ’нагаворваць на каго-небудзь’, ’вельмі тонка прасці’ (навагр., ЖНС). Відаць, звязана з прасл. *рьгёІі ’сварыцца’, узмоцненага экспрэсіўиым інфіксам -/W-, параўн. трындіііц? ’гаварыць пустое’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рубі́льнік ’ручны выключальнік якіх-небудзь электрычных установак’ (ТСБМ). З рус. руби́льник ’тс’, якое з’яўляецца калькай з англ. chopper‑switch, дзе chop ’сячы, высякаць’ (рус. руби́ть) і switch ’выключаць (электрычнасць)’ (Шанскі-Баброва, 276).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Смя́так ‘згушчэнне чаго-небудзь вадкага; вільгаць толькі што зрубленага дрэва’ (Нас.), смя́тка ‘недавараная частка яйца’ (Сцяц.). Рус. смя́тка ‘вадкі, некруты стан (аб яйку)’. Ад месці (гл.); Праабражэнскі, 2, 343; Фасмер 3, 695.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)