прапо́рцыя
(лац. proportio)
1) суразмернасць, суадноснасць частак цэлага паміж сабой;
2) мат. роўнасць дзвюх адносін (напр. 6:2 = 9:3);
3) колькасныя суадносіны паміж галінамі, стадыямі і элементамі вытворчасці;
4) суадносіны размераў частак архітэктурнага або мастацкага твора як адзін з асноўных прынцыпаў кампазіцыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
паве́рхня ж., в разн. знач. пове́рхность;
п. ша́ра — пове́рхность ша́ра;
п. вярчэ́ння — мат. пове́рхность враще́ния;
п. нагрэ́ву — тех. пове́рхность нагре́ва;
нясу́чая п. — ав. несу́щая пове́рхность;
◊ ко́ўзацца па ~ні — скользи́ть по пове́рхности
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рашэ́тнік ’ядомы грыб казляк, махавік’ (ТСБМ; лід., гродз., беласт., Сл. ПЗБ; Мат. Гом.), рашо́тнік ’тс’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.), рашо́цік ’тс’, рашацю́к (Мат. Гом.), рэшэцю́га (Нар. словатв.), рэшо́цік ’тс’ (ПСл), падрашэ́тнік (Мат. Гом.). Ад рэшата 1 (гл.) на падставе знешняга падабенства (з дзірачкамі пад шапкай, Мат. Гом.), параўн. іншыя назвы: сітнік, сітавік (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кружавы́ ’карункі’ (Мат. Маг., Сцяшк., Мат. Гом.). З рус. кружева.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тычня́к ‘плот, частакол’ (Мат. Мазыр.), ты́чнік зборн. ‘дубцы для агароджы’ (Мат. Гом.), тычы́ннік ‘частакол’ (леп., Рэг. сл. Віц.). Суфіксальныя ўтварэнні ад тыч, тычына (гл.), параўн. тыччо́: насек тычча, буду плот гарадзіць (докш., Янк. Мат.), ты́чча зборн. ‘тычкі’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Напа́шкі ’накінуўшы на плечы’ (докш., Янк. Мат., Янк. 1, Сцяц., калінк., рагач., Мат. Гом., Мат. Маг.), напа́шку ’тс’ (навагр., Нар. словатв.). З наапашкі ’тс’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Но́йды ’мабыць’ (Мат. Гом., Мат. Маг.), ’часамі, выпадкам’ (Бяльк.). Гл. поды.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
натура́льный в разн. знач. натура́льны;
натура́льная шко́ла лит., ист. натура́льная шко́ла;
натура́льное хозя́йство эк. натура́льная гаспада́рка;
натура́льная за́работная пла́та эк. натура́льная зарабо́тная пла́та;
натура́льный ряд чи́сел мат. натура́льны рад лі́каў;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вычита́ть несов.
1. мат. адніма́ць;
вычита́ть одно́ число́ из друго́го адніма́ць адзін лік ад друго́га;
2. (удерживать) вылі́чваць; утры́мліваць;
вычита́ть из зарпла́ты оди́н проце́нт вылі́чваць (утры́мліваць) з зарпла́ты адзі́н працэ́нт;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
о́стрый в разн. знач. во́стры;
о́стрый нож во́стры но́ж;
о́стрый ум во́стры ро́зум;
о́стрый со́ус во́стры со́ус;
о́страя боль во́стры боль;
о́стрый у́гол мат. во́стры ву́гал;
◊
о́стрый язы́к во́стры язы́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)