ператвары́ць, ‑твару, ‑творыш, ‑творыць; зак.

1. што. Зрабіць з аднаго што‑н. другое, перавесці ў другі стан, надаць зусім іншы выгляд, змяніць якім‑н. чынам. Ператварыць край у квітнеючы сад. □ У рукі ўласныя свой лёс Узяў народ вольналюбівы, На вогнішчах палацы ўзнёс, Ператварыў балоты ў нівы. Крапіва. Немцы ператварылі Мінск у руіны. Шкраба. // Змяніць змест, характар чаго‑н., надаць чаму‑н. іншы сэнс. Ператварыць справу ў забаўку. □ Бязрукія паказвалі сваё голае калецтва і енчылі, вымушаныя ператварыць свае няшчасці ў прафесію. Чорны. — А мы не ператворым чужы сакрэт у набытак для плеткароў? — парушыла маўчанне Таня. Машара.

2. што. Ажыццявіць на справе што‑н., увасобіць у чым‑н. пэўным, канкрэтным. Цяпер трэба рыхтавацца да паўстання, каб скінуць уладу буржуазіі і сілай зброі ўстанавіць Савецкую ўладу. Усё гэта зрабіць нялёгка, але магчыма. Трэба гэтую магчымасць ператварыць у сапраўднасць. Гурскі. Казкі ўсе ператварылі на сапраўднасць мы, на былі. Дубоўка.

3. у каго-што. У казках, паданнях — прымусіць змяніць свой твар, выгляд, перавярнуць у каго‑, што‑н. з дапамогай чараў. Чараўнік ператварыў чалавека ў дрэва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

save

I [seɪv]

v.t.

1) ратава́ць, вырато́ўваць

to save a drowning man — вы́ратаваць чалаве́ка, які́ то́піцца

2) шанава́ць, ахо́ўваць, берагчы́

to save one’s honor — берагчы́ свой го́нар

3) захо́ўваць, перахо́ўваць, шанава́ць (во́пратку)

4) ашчаджа́ць (гро́шы, во́чы)

5) збаўля́ць (ад грахо́ў)

II [seɪv]

prep.

апрача́, за вы́няткам чаго́

He works every day save Sundays — Ён працу́е штодня́ апрача́ нядзе́ляў

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

скарыста́ць, скарысто́ўваць (áus)nútzen vt, ausnützen vt, (be)nützen vt; Nútzen zíehen* (з чаго-н aus D), sich (D) etw. zunútze [zu Nútze] máchen (атрымаць выгаду); áuswerten vt, verwérten vt (рэалізаваць);

до́бра скарыста́ць свой час séine Zeit gut (áus)nútzen;

скарыста́ць усе сро́дкі alle Míttel ánwenden* [éinsetzen];

скарыста́ць вы́падак éine Gelégenheit (áus)nútzen [ergréifen*, nützen, wáhrnehmen* аддз];

скарыста́ць до́свед Érfahrungen áuswerten;

скарыста́ць абсталява́нне Áusrüstung auslasten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Wírkung

f -, -en

1) дзе́янне, уплыў

in ~ tréten* — уступі́ць у дзе́янне [у сі́лу]

in ~ sétzen — прыве́сці ў дзе́янне

séelische ~ — мара́льны ўплыў

~ áusüben — уплыва́ць, рабі́ць уплыў

séine ~ tun* — рабі́ць свой уплыў

2) эфе́кт, вы́нік

◊ Úrsache und ~ — прычы́на і вы́нік

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Dréck

m -es

1) гразь, гной, памёт

2) дрэнь

◊ in den ~ fállen* — папа́сці ў ця́жкае стано́вішча [бяду́]

sich aus dem ~ heráusarbeiten — вы́брацца з ця́жкага стано́вішча [бядд]; вы́брацца з бру́днай гісто́рыі [сітуа́цыі]

sich um jéden ~ kümmern — усю́ды ўтыка́ць свой нос

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ująć

зак.

1. узяць;

2. схапіць, арыштаваць;

ująć złodzieja — схапіць злодзея;

3. выклікаць прыхільнасць да сябе, схіліць на свой бок;

4. перан. падысці;

5. адбавіць, зменшыць;

ująć masła — адбавіць масла;

ująć na wadze — збавіць у вазе

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

густ, ‑у, М ‑сце, м.

1. Адчуванне, разуменне прыгожага; здольнасць даваць эстэтычную ацэнку. Выхоўваць мастацкі густ. □ Сярод дзяўчат вылучалася Марыя, тонкая, стройная, з густам адзетая. Гурскі. Цесны кантакт з Міхасём Лыньковым, яго парады дапамагала Хвядосу Шынклеру выпрацоўваць літаратурны густ. Арабей.

2. Схільнасць, любоў да чаго‑н. Не зважаючы на розныя густы і характары, хлопцы шчыра сябравалі з самага малку. Якімовіч.

3. Манера, стыль. Прыбраць у хаце на свой густ.

•••

Па густу; пад густ каму (у знач. вык.) — падабацца, па душы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпалі́ць, ‑палкі, ‑паліш, ‑паліць; зак., што.

1. Спаліць частку прадмета. Адпаліць канец бервяна. // Перапаліўшы, аддзяліць. Адпаліць кавалак вяроўкі.

2. Спец. Апрацаваць тэрмічным спосабам метал, шкло, каб надаць ім неабходныя якасці.

3. перан. Зрабіць, сказаць што‑н. нечаканае. [Алесь:] «Ці мала што можа адпаліць вораг у апошнюю хвіліну». Броўка. — А ты чаго з лесу ад мяне ўцякаў? — звярнуўся незнаёмы да Грышкі. — Спужаўся вас, дык і ўцякаў, — адпаліў, не думаючы, Грышка і перавёў свой погляд на бацьку. Чарот.

•••

Адпаліць штуку — зрабіць што‑н. недарэчнае, непатрэбнае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

атрэ́сці, атрасу, атрасеш, атрасе; атрасём, атрасяце; пр. атрос, атрэсла і атрасла; зак., што.

Трасучы, ачысціць што‑н. ад чаго‑н.; абтрэсці. Старэйшая дзяўчына паднялася, атрэсла са спадніцы траву і пясок. Асіпенка. Капеж зіме хвіліны лічыць, атрэслі снег цяжкі лясы. Машара. // Абабіць што‑н. трасучы, калоцячы; абкалаціць. Атрэсці грушу. // перан. Пазбавіць ад чаго‑н. нежаданага, непрыемнага, дакучлівага. Народы нашы чорнай долі здзек атрэслі, І больш гісторыя кайданаў не начэпіць. Пушча. Зноў зацвітуць лугі, даліны, І атрасуць свой сон лясы. Колас.

•••

Рукі атрэсці гл. атрапаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аўта... ​1,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: 1) аўтамабільны, напрыклад: аўтагараж, аўтазавод, аўтакалона, аўтапарк, аўтатранспарт; 2) аўтамабіль, напрыклад: аўталесавоз, аўтасамазвал, аўтацыстэрна.

аўта... ​2,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «аўтаматычны», напрыклад: аўтаперадача, аўтасчэпка, аўтазборка.

аўта... ​3,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «самаходны», напрыклад: аўтавагон, аўтадрызіна, аўтагрэйдар.

аўта... ​4,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню словам: «свой», «уласны» або аснове «сама...», напрыклад: аўтабіяграфія, аўтапартрэт, аўтагравюра, аўтакаментарыі.

[Ад грэч. autos — сам.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)