вы́весці¹, -веду, -ведзеш, -ведзе; вы́веў, -вела; вы́ведзі; -ведзены; зак.
1. каго-што. Ведучы, накіраваць куды-н., выдаліць адкуль-н.
В. войскі на парад.
В. дзяцей на двор.
В. каня з канюшні.
В. з бяды (перан.).
2. каго-што з чаго. Выключыць, прымусіць выйсці са складу чаго-н.
В. з гульні.
В. з саставу прэзідыума.
3. перан., каго (што), з чаго. Уздзейнічаючы якім-н. чынам, прывесці ў які-н. стан, становішча.
В. з раўнавагі (пазбавіць раўнавагі, спакою). В. з цярпення (раздражніць). В. з сябе (давесці да страты самавалодання).
4. каго-што. Знішчыць, вынішчыць.
В. прусакоў.
В. плямы на паліто.
5. што і без дап. Зрабіць вывад, прыйсці да чаго-н. разважаннем.
В. формулу.
|| незак. выво́дзіць, -во́джу, -во́дзіш, -во́дзіць.
|| наз. вывядзе́нне, -я, н. (да 2, 4 і 5 знач.), вы́вад, -у, М -дзе, м. (да 1 і 2 знач.) і вы́вадка, -і, ДМ -дцы, ж. (да 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
state1 [steɪt] n.
1. стан, стано́вішча;
a state of depression стан дэпрэ́сіі;
a state of mind настро́й;
a state of the facts факты́чны стан спра́вы;
a state of health стан здаро́ўя;
get into a state infml расхвалява́цца
2. по́мпа, пара́днасць;
state apartments пара́дныя пако́і;
a state call infml афіцы́йны візі́т;
the state coach карале́ўская пара́дная карэ́та;
a state occasion урачы́сты вы́падак;
of state урачы́сты
♦
lie in state ляжа́ць на по́куці, быць вы́стаўленым для развіта́ння (пра нябожчыка);
live in great state жыць раско́шна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
postawa
postaw|a
ж.
1. пастава, постаць;
2. выпраўка, знешні выгляд;
~a wojskowa — вайсковая выпраўка;
3. стаўленне, адносіны, пункт погляду;
~a wobec kogo/czego — стаўленне (адносіны) да каго/чаго;
~a obywatelska — грамадзянская пазіцыя;
4. становішча;
w ~ie siedzącej — седзячы, у сядзячым становішчы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
advantage
[ədˈvæntɪdʒ]
1.
n.
1) перава́га f., верх -у m., карысьне́йшае стано́вішча; кары́сьць; вы́гада f., прывіле́й -ю m.
to gain an advantage over — здабы́ць перава́гу
2) спрыя́льныя, абста́віны, уда́ча f., шча́сьце n.; дапамо́га f.
2.
v.t.
1) быць на руку́ або́ кары́сным; дава́ць кары́сьць
2) падтры́мваць, спрычыня́цца да по́ступу
•
- take advantage of a person
- take advantage of an opportunity
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
squeeze
[skwi:z]
1.
v.t.
1) ці́снуць, сьціска́ць
2) абдыма́ць, мо́цна прыціска́ць да сябе́
3) упіха́ць, упі́хваць
4) абцяжа́рваць, уціска́ць (пада́ткамі)
5) informal вымага́ць, выціска́ць
2.
v.i.
1) выціска́цца
Sponges squeeze easily — Гу́бкі лёгка выціска́юцца
2) праціска́цца
3.
n.
1) по́ціск рукі
2) цясно́та, таўкатня́, ціскані́на f.
3) informal дамага́ньнне прыму́сам, шанта́ж -у́ m.
tight squeeze — цяжко́е стано́вішча
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
зні́зіцца, зніжуся, знізішся, знізіцца; зак.
1. Спусціцца ніжэй, апусціцца ўніз. Васька глядзіць на сонца, якое знізілася над далёкаю вёскай. Лынькоў. Бусел зрабіў некалькі кругоў над балотам, знізіўся і сеў. Дуброўскі. // перан. Паставіць сябе ў нізкае становішча; унізіцца. Некалькі разоў ён хацеў было спытаць парады ў Візэнера, але гонар не дазволіў яму знізіцца да гэтага. Шамякін.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць ніжэйшым, малым (пра ступень, велічыню, інтэнсіўнасць чаго‑н.); зменшыцца. Тэмпература знізілася. Цэны знізіліся. Сабекошт прадукцыі знізіўся. □ Па .. тоне мы зразумелі, што інтарэс дзяўчат да нашых асоб неяк адразу знізіўся. Лынькоў. // Стаць ніжэйшым па якасці або значнасці, важнасці. Аўтарытэт знізіўся. // Стаць ніжэйшым па тону, па гучанню (пра голас, гук і пад.). Вольчын голас раптам, нібы ад спалоху, знізіўся. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вае́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да вайны, звязаны з вайной. Ваенныя падзеі, планы, дзеянні. Ваенная тайна. Ваенны час. Ваенны канфлікт. // Заснаваны на законах вайны. Ваеннае становішча. // Прызначаны для патрэб вайны. Ваенны завод. Ваенная тэхніка. Ваенная база.
2. Які мае адносіны да арміі, звязаны са службай у арміі. Ваенная прысяга. Ваенная служба. Ваенная справа. Ваеннае вучылішча. Ваеннае ведамства. Ваенны парад. Ваенная трывога. // Такі, як у арміі. На станцыю з.. ваеннай дакладнасцю прыбывалі санітарныя цягнікі. Карпаў. // Які ўласцівы ваеннаслужачаму, належыць яму. Ваенная выпраўка. Ваенная форма.
3. у знач. наз. вае́нны, ‑ага, м. Ваеннаслужачы. А Даша, Даша-нявестка, сарамліва, і з нейкім наіўным здзіўленнем пазірала на ваеннага, быццам не давала сабе веры, што гэта той самы небарака Геня. Ракітны.
•••
Ваенны камунізм гл. камунізм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́везці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; зак., каго-што.
1. Забраць адкуль‑н. і прывезці. Вывезці бярвенне з лесу. □ Калгаснікі спяшаюцца вывезці на поле як мага больш угнаення, пакуль не папсавалася дарога. Пестрак. // Выкаціць, выцягнуць адкуль‑н. (калёсы, воз, вагоны і пад.). Вывезці воз на дарогу. □ Макар неяк спалохана сцяўся і доўга маўчаў, аж пакуль паравоз не вывез вагонаў у поле. Асіпенка.
2. Адправіць, перавезці куды‑н. На нейкі час мяне з-пад фронту вывезлі аж у Ліпецк. Таўлай.
3. Прадаць тавар у іншую краіну; экспартаваць. Вывезці партыю абутку.
4. перан. Разм. Дапамагчы выбрацца з цяжкага становішча; выручыць. Вывез шчаслівы выпадак. □ Раней.. [Турбіну] ніколі не пакідала надзея, што жыццё вывезе. Навуменка.
•••
Вывезці на сабе (на сваіх плячах, спіне) — вынесці на сабе ўвесь цяжар выканання якой‑н. працы, справы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
драпе́жны, ‑ая, ‑ае.
1. Які корміцца іншымі жывёлінамі (пра звяроў, птушак і пад.). Драпежны звер. Судак — драпежная рыба. □ У лесе жылі звяры і драпежныя птушкі: каршуны, совы, пугачы, ястрабы. Колас. // Які належыць, уласцівы такім жывёлінам. Кручкаватая драпежная дзюба раскрылася, на Сашку ўставілася мёртвае злоснае вока. Даніленка. З другога ж боку, гэты самы гук, драпежны і злосны, памагаў .. [Сяргею] крыху агледзецца і больш-менш пэўна вызначыць сваё становішча, бо ён заблытаўся ў незнаёмай мясцовасці. Колас.
2. перан. Поўны імкнення да нажывы; прагны, хцівы (пра чалавека). Драпежная натура. □ Постаць цара вынікала ва ўяўленні ў сваёй страшнай дваістасці: цар лагодны, партрэтны цар, і цар, паказаны ў кніжачцы, драпежны цар — ашуканец са злосна вышчаранымі зубамі, гатовымі грызці людское цела. Колас. // Які выражае прагнасць, сквапнасць, хцівасць. Драпежны выраз твару. Драпежны позірк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напру́жанне, ‑я, н.
1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. напружыць, напружыцца.
2. Сканцэнтраванне намаганняў, затрата вялікай энергіі, сіл для ажыццяўлення чаго‑н. Рабіць без напружання. Нервовае напружанне. Творчае напружанне. □ Шкада было матораў.. машын, шкада было шафёраў, рукі якіх дранцвелі ад напружання. Кулакоўскі. Працоўнае напружанне на палях не спадае ні на адзін дзень. «Звязда». // Крайняя ступень працякання чаго‑н. Трымаць усіх у напружанні. Трывожнае напружанне. □ Відаць, сход дайшоў да самага высокага напружання. Дуброўскі.
3. Ненатуральнае становішча, нацягнутасць. Вострае напружанне міжнародных падзей.
4. Спец. Велічыня ціску або расцяжэння, якія ўзнікаюць у цвёрдым целе ў выніку знешняга ўздзеяння (сіл, тэмпературы і пад.).
5. Спец. Велічыня, якая характарызуе работу электрычных сіл пры перамяшчэнні электрычнага зараду. Электрычнае напружанне ў адзін вольт. Ток высокага напружання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)