Медыя́тар ’пасрэднік у адносінах, пагадненнях’ (ТСБМ), ст.-бел. медиаторъ, медыяторъ ’пасрэднік, арбітр’ (XVII ст.) запазычаны са ст.-польск. medyjator, якое з лац. mediātor ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 44).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мляча́рня ’малочны завод’, ’пункт прыёму малака’, ’малочная’ (Яруш., Бяльк., Сцяшк., Сл.; шальч., Сл. ПЗБ). З польск. mleczarnia ’тс’ (Арашонкава, Бел.-польск. ізал., 10; Мацкевіч, Сл. ПЗБ, 3, 72).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́хкаць (БРС, Шат., Бяльк.). Укр. е́хкати ’тс’. Дэмінутыўная форма ад вохаць; гэтыя формы пашыраны ва ўкр. мове і менш — у бел. (Чарнецкі, Мовазнаўства, 1970, 5, 28 і наст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выпро́ханы ’такі, што выпрасілі’ (Гарб.). Рус. кур. проха́ть, укр. проха́ти, ви́прохати. Новаўтварэнне ад прасіць (Фасмер, 3, 385). У бел. мове, калі ўлічыць адзінкавасць фіксацыі, магчыма запазычанне з укр.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вяле́бны ’хвалебны; прападобны’ (Нас.), вяле́бнасць (Нас.). Ст.-бел. велебный, велебность (з XV ст.; Булыка, Запазыч.). З польск. wielebny, wielebność ’тс’ (Кюнэ, Poln., 113; Булыка, Запазыч., 59). Параўн. ве́льбіць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Асташы́ ’рыжыя боты’ (Шн.). Рус. смал., пск. осташи́ ’тс’. Паводле назвы месца вырабу — Осташков Калінінск. вобл. (Даль), утворанай ад уласнага імя Остатка. Баханькоў, Бел.-рус. ізал., 13–15.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ашу́драны, ошу́драны ’многа, але дрэнна апрануты’ (лельч., Цыхун, вусн. паведамл.), укр. жытом. о̂шу́драні ’вылінялы’ (пра птушак) (Ніканчук, Бел.-укр. ізал., 61). Відаць, звязана з шудравы ’не гладкі, шурпаты’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Балва́нка ’балванка’ (БРС), ’бервяно для шпал’ (Шат.). Рус. болва́нка. У бел. мове бясспрэчнае (параўн. фанетыку!) запазычанне з рус. мовы (дзе яно з’яўляецца вытворным ад болва́н, гл. балва́н 1).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Борг ’доўг’ (Федар. VI). Ст.-бел. борґ, борг (гл. Булыка, Запазыч.). Укр. борг. Запазычанне з польск. borg ’тс’ (< ням. < borgen). Шалудзька, Нім., 22; Рудніцкі, 171–172; Брукнер, 36.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бэ́ра ’гатунак грушы’. Рус. бе́ре, польск. bera і г. д. Запазычанне з зах.-еўрап. моў (паводле Варш. сл., 1, 115, з франц. beurré). Бел. слова непасрэдна з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)