◎ Карачу́наваты ’моцна скрыўлены, пакрыўлены, пакручаны (пра дрэва)’ (Нар. лекс.). Прамы дэрыват ад карачун у значэнні ’крывое дрэва’. Папярэдняя лексема гаворыць аб тым, што карачун у гэтым значэнні дэрыват ад koračiti (параўн. рус. корачить ’рабіць крывым, гнуць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тапля́к ’бервяно, якое доўгі час праляжала пад вадой’ (ТСБМ), ’дрэва, якое ляжала ў вадзе’ (віц., Нар. сл.; барыс., Сл. ПЗБ), ’патанулае дрэва’ (лельч., Расл. св.), топля́к ’патанулая калода’ (ТС, ПСл). Ад тапі́ць, тапі́цца, гл. тапі́ць 1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Та́нка ’вершаліна дрэва’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, да тонкі, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абіра́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад абіраць (у 1 знач.).
2. у знач. прым. Ачышчаны ад лушпін. Абіраная бульба.
3. у знач. прым. Зняты з дрэва (пра садавіну). Абіраныя яблыкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інкруста́цыя, ‑і, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. інкруставаць. Займацца інкрустацыяй. Інкрустацыя па дрэву.
2. Узоры, малюнкі з пласцінак косці, перламутру, металу, дрэва і інш., урэзаныя ў паверхню прадмета. Стол з інкрустацыяй.
[Ад лац. incrustatio — пакрыццё чым‑н.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лаба́ціна, ‑ы, ж.
Разм. Лоб чалавека або жывёлы. Мядзведзь на хвіліну аслеп, зажмурыў вочы, зароў, завыў, хацеў кінуцца на Вышамірскага. Вышамірскі адскочыў за дрэва. Мядзведзь .. стукнуўся лабацінай аб хвою і паваліўся. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераві́цца, пераўецца; пр. перавіўся, ‑вілася, ‑вілося; зак.
Сплёўшыся, звіўшыся, злучыцца; пераплесціся. Перавіліся галіны дрэва. □ Дымы розных гатункаў тытунёў і папярос перавіліся, перамяшаліся і цэлым воблакам звісалі пад нізкаю столлю сялянскай хаты. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сла́нік, ‑у, м.
Хмызняковае дрэва або нізкарослыя кусты, якія сцелюцца па зямлі і растуць у горнай мясцовасці і ў тундры. Трохі вышэй пачынаўся хваёвы сланік, у ім ужо можна было схавацца. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трэ́нне, ‑я, н.
1. Рух прадмета па паверхні другога прадмета. Трэнне аднаго кавалка сухога дрэва аб другі.
2. Сіла, якая перашкаджае руху аднаго цела па паверхні другога. Каэфіцыент трэння, Трэнне ў машынах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэрыко́н, ‑а, м.
Конусападобны насып пустой пароды каля шахты. Узлезеш на самае высокае дрэва — і бачыш адны толькі тэрыконы, шахцёрскія пасёлкі, вёскі ў далінах і высокія заводскія трубы па краях небасхілу. Няхай.
[Фр. terri — пародны адвал і conique — канічны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)