го́ласна, прысл.

Уголас, не шэптам. Голасна чытаць. // Гучна, моцна. Малатарня гула, і таму гаварыць прыйшлося ненатуральна голасна. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ileś

некалькі; некаторая колькасць;

ileś lat temu — некалькі год таму

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

przeto

кніжн. таму; пагэтаму;

nie mniej przeto — тым не менш

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

account​2 [əˈkaʊnt] v. лічы́ць, разгляда́ць;

account for тлума́чыць, растлума́чваць;

His illness accounts for his absence. Яго няма, таму што ён хворы.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

наза́д нареч., в разн. знач. наза́д;

не́сколько дней, неде́ль (тому́) наза́д не́калькі дзён, ты́дняў таму́;

огляну́ться наза́д агляну́цца (азірну́цца) наза́д;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

неандэрта́лец, ‑льца, м.

Від выкапнёвага чалавека, які жыў 200–35 тысяч гадоў таму назад у Еўропе, Азіі і Афрыцы.

[Ад назвы даліны Neandertal каля Дзюсельдорфа, дзе ў 1856 г. былі ўпершыню знойдзены часткі шкілета гэтага чалавека.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

counter​3 [ˈkaʊntə] adv. (to) у проціле́глым напра́мку, наадваро́т, (на)су́праць, (на)супро́ць;

act counter to all advice зрабі́ць насу́перак таму́, што пара́ілі

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

чэсць, -і, ж.

1. Вартыя павагі і гордасці маральныя якасці чалавека; яго адпаведныя прынцыпы.

Справа чэсці.

2. Добрая, незаплямленая рэпутацыя чалавека.

Бараніць ч. свайго імя.

3. Цнатлівасць (пра жанчын).

4. Слава, павага, пашана.

Госці ведалі, каму аказваць ч.

Ч. таму, хто самааддана працуе.

◊

Аддаць чэсць каму — прывітаць ваеннага, прыклаўшы руку да галаўнога ўбору.

Пара і чэсць знаць (разм.) — пара закончыць што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шалёны, -ая, -ае.

1. Хворы на шаленства (у 1 знач.).

Ш. воўк.

2. Які страціў разважлівасць, цвярозы розум.

Шалёная, што ты надумала рабіць!

3. перан. Вялікай сілы, напружаны; нястрыманы ў пачуццях.

Шалёная скорасць.

4. перан. Неўтаймоўны, люты.

Ш. характар.

5. перан. Выпадковы, бязладны.

Шалёная куля.

◊

Шалёныя грошы — грошы, якія лёгка дастаюцца і таму расходуюцца неэканомна.

Шалёныя цэны (разм.) — вельмі высокія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

во́сенню, прысл.

У асенні час. У лесе ежы восенню было багата, Таму і растаўсцець Мядзведзь не ў меру змог. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)