мро́іць, мрою, мроіш, мроіць; незак., пракаго-што, абкім-чым і без дап.
Уяўляць у думках, марыць. Ці даўно .. [Захарка] мроіў, як яго дужы і смелы бацька накінецца на ворагаў са стрэльбай у руках.«ЛіМ».Век я пра славу сусветную мрою.Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фельдфе́бель, ‑я, м.
У царскай і некаторых замежных арміях — званне старшага унтэр-афіцэра ў пяхоце. [Залыгін:] Фельдфебеля за адвагу далі, смелы! Тры Ягорыі начапілі...Мележ.// Асоба, якая мае гэта званне. Блакітныя льдзінкі воч з захапленнем абводзілі маўклівых памочнікаў, малодшых афіцэраў, фельдфебеля, салдат, паліцэйскіх.Лынькоў.
[Ад ням. Feldwebel.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзёрзкі, ‑ая, ‑ае.
1. Непачцівы, грубы; нахабна-задзірлівы. Дзёрзкі адказ. □ Дрэнны ён хлопец: навошта было так крыўдзіць матку, казаць ёй такія дзёрзкія словы?Колас.Часам на Ніка як бы нешта находзіла і ён станавіўся дзёрзкі, грубы і непаслухмяны.Лынькоў.
2. Вельмі смелы, абыякавы да небяспекі. — Хто думае наступаць, той заўсёды клапоціцца наконт разведкі: мабільнай, гібкай, разумнай, а калі трэба — дзёрзкай.Алешка.// Поўны смелых, упэўненых парыванняў. Якая багатая ноч! І як добра, што я гашчу ў цябе, радзіма мая, — дзёрзкая, свежая і дужая, як маладосць.Скрыган.Нам партыя дала І смелы дзёрзкі розум, І дум высокі ўзлёт, І веліч ясных мэт.Звонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адва́жны, ‑ая, ‑ае.
Які не баіцца небяспекі; смелы, рашучы, бясстрашны. Адважны чалавек. Адважны мараплавец. Адважныя сыны Радзімы. □ Адважныя людзі Савецкай краіны Пайшлі ў наступленне на тайны прыроды.Колас.[Маці:] — Пойдзеш ты у свет і людзі Хадою адважнай, Прад табою слацца будзе Край наш неабсяжны.Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
смяльча́к, смельчака, м.
Разм.Смелы чалавек. Адразу ж знайшоўся смяльчак, распрануўся і скочыў у возера.Шашкоў.Смельчакі пад суцэльным шквалам агню ўсё ж неяк ухітраліся насіць у біклагах параненым ваду.Сачанка.Ніхто не адважваўся адкрыць перад Кацярынаю сваё сэрца, хоць смельчакоў хапала ў Залесавічах.Карамазаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аро́л, арла́, мн. арлы́, арло́ў, м.
1. Драпежная, дужая птушка з загнутай дзюбай сямейства ястрабіных, якая звычайна жыве ў гарыстай мясцовасці або ў стэпе.
Стэпавы а.
Арлу з савою не па дарозе (прымаўка).
2.перан. Пра смелага, гордага чалавека.
Зірні на сваіх арлоў!
Якія слаўныя хлопцы!
◊
Арол ці рэшка? (разм.) — пытанне пры падкідванні манеты з мэтай вырашыць што-н. жэрабем.
|| прым.арлі́ны, -ая, -ае.
А. погляд (смелы, горды, праніклівы). А. нос (тонкі, кручкаваты нос).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
плыве́ц, плыўца, м.
1. Той, хто плавае; той, хто ўмее плаваць. Яны кінуліся ў адзежы ў глыбокія воды ракі. Каляда быў добрым плыўцом.Гурскі.// Спартсмен, які займаецца плаваннем.
2.Уст. Той, хто плавае на якім‑н. судне. Не ведаюць плыўцы пакоры, Калі ідуць у смелы рэйд.Пушча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
tápfer
1.
aсме́лы, му́жны, хра́бры
2.
adv сме́ла, му́жна
sich ~ hálten* — сто́йка трыма́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Рэ́звы, рі́звый ’хуткі ў рабоце’ (ЛА, 3), рэ́зву ’бойкі, смелы’ (ТС). Укр.різвий, рус.резвый, польск.rzeźwy. Прасл.дыял.*rězvъ ’рэзкі, энергічны’, несумніўна, звязана з *rězati (гл. рэзаць); у аснове, магчыма, больш ранні прыметнік *rězъ ’рэзкі’, роднасны літ.raižús ’рэзкі’; наяўнасць ‑vъ звязана з прыналежнасцю прыметніка да асновы на ‑ŭ‑ (Борысь, 534–535).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
арлі́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае дачыненне да арла. Арліная дзюба. Арліны ўзмах крылаў. Арліны клёкат.
2.перан. Горды, смелы, праніклівы (пра погляд, вочы). Сыны зямлі арліным зрокам У цьме спрадвечнае смугі Знайшлі другія берагі, Каб волю даць людскім патокам.Колас.
•••
Арлінае племягл. племя.
Арліны носгл. нос.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)