праця́г, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. працягваць — працягнуць (у 8 знач.) і працягвацца — працягнуцца (у 3 знач.).

2. Тое, што прадаўжаецца; частка чаго‑н., прадаўжэнне. Мінула пяць год, і чытач атрымаў працяг трылогіі — кнігу «У глыбі Палесся». Шкраба. І на міг Сашы здалося, нібы ўсё, што яна пачула толькі што, — гэта працяг страшнага сну. Шамякін. Доўгая вулачка паміж платамі была працягам гэтай сцежкі. Чорны.

•••

На працягу чаго — у час чаго‑н. Лацінская мова на працягу ўсяго сярэдневякоўя была афіцыйнай мовай навукі і пісьменнасці народаў Заходняй Еўропы. Юргелевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

fórtleben

vi праця́гваць жыць, увасабля́цца (у чым-н.)

sein Náme wird durch die Jahrhúnderte ~ — яго́ імя́ перажыве́ стаго́ддзі

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

renew [rɪˈnju:] v.

1. аднаўля́ць; рэстаўры́раваць;

renew one’s friendship аднаві́ць сябро́ўства;

The window frames will have to be renewed. Трэба будзе аднавіць аконную раму.

2. прадаўжа́ць, праця́гваць;

I must remember to renew the car insurance. Я павінен не забыцца прадоўжыць страхоўку аўтамабіля.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

dúrchbringen

*

1.

vt

1) заця́гваць (нітку)

2) праця́гваць (праз што-н.)

3) право́дзіць, праця́гваць (закон)

séine Méinung ~ — абарані́ць свой пункт по́гляду

éinen Schüler durch die Prüfung ~ — (з ця́жкасцю) вы́цягнуць ву́чня на экза́мене

4) праманта́чваць (грошы)

2.

(sich) перабіва́цца

(у жыцці)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Кіда́ць ’кідаць, пакідаць’ (Нас., Яруш., Касп., Ян., ТС), ’садзіць (бульбу)’ (Ян., Шат.), ’складаць стог’ (Выг., Маш., КЭС, лаг.), ’пакідаць на гадоўлю’ (Жд. 2). Укр. кидати, рус. кидать ’тс’, ст.-слав. искыдати ’выкідваць’, балг. кидам ’кідаць’, кина ’рваць’, серб.-харв. ки̏дати ’рваць, чысціць’, славен. kidati ’выкідваць, ачышчаць’, польск. kidać ’кідаць’ (польск. kidać мае яшчэ значэнне ’капаць, пра густую вадкасць’), чэш. kydati ’кідаць (гной)’, славац. kydať ’тс’, в.-луж. kidać ’высыпаць, выліваць, раскідаць (гной)’, н.-луж. kidaś ’тс’. Бліжэйшыя індаеўрапейскія паралелі: ст.-ісл. skióta ’кідаць, страляць’, ст.-англ. scēotan ’тс’, ст.-в.-ням. sciozan ’кідаць; страляць; хутка рухаць’. Гэта супастаўленне дазваляе аднавіць і.-е. *(s)keu̯d‑. Прасл. kydati — ітэратыў ад *kud‑. Аднак супраць гэтай рэканструкцыі іншыя паралелі: літ. šáuti ’страляць; штурхаць; хутка рухаць’, лат. saũt ’хутка рухаць у вызначаным напрамку’, saut ’страляць’, літ. šáudyti ’страляць (шматразовае дзеянне)’, šaudỹkle ’страла’. Супастаўленне дзвюх лексічных груп сведчыць аб іх роднаснасці, але тады мы павінны вызначыць два варыянты архетыпа: *(s)keu̯d‑ і *(s)k̑eu̯, якія, аднак, можна аб’яднаць у *(s)k̑eu̯(d), дзе d‑, магчыма, суфікс асновы цяперашняга часу, якая замяніла старую атэматычную аснову. У гэтым выпадку наглядаецца рэгулярная рэфлексацыя індаеўрапейскага пачатку *(s)k̑ як (s)k або k̑ (Мартынаў, Слав. акком., 156). Параўн. Покарны, 955–956; Фасмер, 2, 230; Слаўскі, 2, 137; ЕСУМ, 2, 429–430.

Кідаць ’уводзіць аснову ў бёрда’ (Нар. сл.), кідаць у бёрда ’працягваць у бёрда ніткі асновы’ (Жыв. сл.), кідаць у ніт ’працягваць праз ніт ніткі асновы’ (Жыв. сл., КЭС, лаг.). Гл. кі́даць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

fórtkönnen

* vi

1) магчы́ пайсці́

ich kónnte der Geschäfte wégen nicht früher fort — мяне́ затрыма́лі спра́вы

2) мець магчы́масць праця́гваць ру́хацца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

verlängern

vt

1) падаўжа́ць, праця́гваць

2) адтэрмінава́ць

3) разм. разбаўля́ць (малако і г.д.)

4) спарт. дава́ць дадатко́вы час (на гульню і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

эмігра́цыя, ‑і, ж.

1. Перасяленне з сваёй айчыны ў іншую краіну па эканамічных, палітычных, рэлігійных і інш. прычынах. Мы добра ведаем з біяграфіі У. І. Леніна аб яго вымушанай эміграцыі за мяжу. Каршукоў. Крыўдна, што балюе беглы карнік Каля ўспамінаў дарагіх — Герцэн... Эміграцыя... Друкарні... Песні волі... Песні і сцягі. Панчанка. // Разм. Наогул пераезд у іншы горад ці іншую мясцовасць.

2. Знаходжанне за межамі сваёй айчыны ў выніку такога перасялення. Левандоўскі якраз два дні таму назад вярнуўся з эміграцыі. Карпюк. Знаходзячыся ў эміграцыі, Цётка [Алаіза Пашкевіч] прадаўжала марыць аб звароце на радзіму, каб працягваць рэвалюцыйную работу. Клімковіч.

3. зб. Эмігранты. Частка польскай моладзі ў краі знаходзілася пад уплывам ідэй лідэра польскай эміграцыі Л. Мераслаўскага. Смірноў.

[Ад лац. emigrare — перасяляцца, высяляцца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

alive [əˈlaɪv] adj.

1. жывы́;

remain alive заста́цца жывы́м

2. ажы́ўлены;

Mary’s face was alive with happiness. Твар Мэры свяціўся ад шчасця.

3. : keep a tradition alive праця́гваць трады́цыю

♦

alive and kicking жывы́ і здаро́вы;

be alive to the danger усведамля́ць небяспе́ку;

more dead than alive ні жы́вы ні мёртвы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

proceed

[prəˈsi:d]

1.

v.t.

1) праця́гваць рабі́ць, ісьці́ дале́й

2) выдзяля́цца, ісьці́ (ад, з чаго́)

Heat proceeds from fire — Ад агню́ ідзе́ цяпло́

3) ру́хацца напе́рад, ру́хацца ўгару́ (у наву́цы, на стано́вішчы)

2.

n. usually proceeds

прыбы́так -ку, дахо́д -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)