чарты́зм, ‑у, м.

Гіст. Масавы рэвалюцыйны рух англійскіх рабочых у 30–40 гг. 19 ст. за палітычныя правы і паляпшэнне эканамічнага становішча.

[Ад англ. chartism.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

réchtsgerichtet

a тэх., паліт. пра́вы, пра́вага напра́мку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Rechtsínnen

m -, - пра́вы паўсярэ́дні напада́ючы (у футболе)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Праўко́м у выразе: (шыю, спіну) праўком паставіла ’стан, калі страчана ад захворвання рухомасць’ (Янк. 1). Да правы ў значэнні ’прамы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

актраі́раваць

(фр. octroyer)

надаць манаршым актам якія-н. правы, прывілеі, напр. канстытуцыю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

узурпа́тар

(лац. usurpator)

асоба, якая незаконна захапіла ўладу або прысвоіла чужыя правы на што-н.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

inherent [ɪnˈhɪərənt] adj. уласці́вы; прыро́джаны; неад’е́мны;

inherent rights неад’е́мныя правы́;

inherent contradictions уну́траныя супярэ́чнасці

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

extremist [ɪkˈstri:mɪst] n. экстрэмі́ст; экстрэмі́стка;

the left-wing/right-wing extremist ле́вы/пра́вы экстрэмі́ст

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

victimize, BrE -ise [ˈvɪktɪmaɪz] v.

1. рабі́ць (сваёй) ахвя́рай

2. прыгнята́ць; звальня́ць; уціска́ць (правы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

расшы́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны; зак., што.

1. Зрабіць больш шырокім. пашырыць.

Р. дарогу.

2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме; пашырыць.

Р. вытворчасць.

3. Зрабіць больш шырокім па змесце, узмацніць; пашырыць.

Р. кругагляд.

Р. правы дэпутатаў.

Р. кола інтарэсаў.

|| незак. расшыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расшырэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)